1918
yaro
| Historio 19ma yarcento  20ma 21ma yarcento
|
| Yardeki: 1900a • 1910a • 1920a • 1930a • 1940a |
| Yari: 1901 • 1902 • 1903 • 1904 • 1905 |
La yaro 1918 (MCMXVIII per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye mardio segun Gregoriala kalendario, ed ordinara yaro komencinta ye lundio segun Juliala kalendario. Ol esis la 918ma yaro di la duesma yarmilo, la 18ma yaro di la 20ma yarcento, e la 9ma yaro di la yari 1910a. Kande 1918 komencis, Gregoriala kalendario esis 13 dii avan Juliala kalendario, qua duris uzesar en kelka loki til 1923.
Dum ca yaro finis l'unesma mondomilito, oficale ye la 11ma di novembro, 11:11 kloki, ed aparis la pandemio di Hispana influenzo, qua produktis de 50 milion til 100 milion morti en tota mondo.
Eventi
redaktar- 8ma di januaro - Unesma mondomilito: Usana prezidanto Woodrow Wilson anuncas lua "14 punti" por adoptesor pos fino di la milito.
- 4ma di marto - L'unesma konocata kazo di Hispana influenzo mencionesas. Komencas pandemio en la mondo.
- 11ma di novembro - Unesma mondomilito finas per armistico. Dek milioni homi mortis en milito.
- 12ma di januaro - Judi en Finlando recevas plena civitaneso.
- 27ma di januaro - En Finlando, Redi kaptas la povo de senato. Interna milito komencas. Samatempe la milito esas milito di le Redi kontre le Blanki e di Finlandani kontre Rusi.
- 1ma di februaro - Rusia adoptas Gregoriala kalendario.
- 6ma di februaro - En Unionita Rejio, mulieri evante plu kam 30 yari darfas votar.
- 9ma di februaro - Germana imperio signatas paco-kontrato kun Ukraina.
- 15ma di februaro - Estonia, Latvia e Lituania adoptas Gregoriala kalendario.
- 24ma di februaro - Estonia deklaras nedependo de Rusia.
- 3ma di marto - Bolsheviki e Germana imperio signatas kontrato di Brest-Litovsk, quo finas la partopreno di Rusia en l'unesma mondomilito.
- 12ma di marto - Moskva divenas chef-urbo di Rusia.
- 23ma di marto - Unesma mondomilito: Germani uzas Paris-kanono, giganta kanono por bombardar Paris.
- 25ma di marto - Bielorusia deklaras nedependo de Rusia.
- 27ma di marto - Besarabia votas por divenar parto de Rumania.
- 15ma di mayo - Interna milito finas en Finlando.
- 16ma di mayo - Unesma mondomilito: En Helsinki, Finlando, Blanka Armeo marchas en vinko-parado.
- 17ma di julio - Tota familio dil caro de Rusa imperio mortigesas da bolsheviki.
- 21ma di agosto til la 2ma di septembro - Unesma mondomilito: Eventas la duesma batalio di Somme, qua haltigas atako da Germani, qui retretas vers tale-nomizita "lineo Hindenburg".
- 29ma di septembro - Unesma mondomilito: Bulgaria solicitas armistico.
- 3ma di oktobro - Boris la 3ma divenas rejulo di Bulgaria.
- 9ma di oktobro - Parlamento di Finlando elektas Friedrich Karl, princo di Hessen, Germania, kom rejo di Finlando. Pose Germania sukombas en l'unesma mondomilito, e la princo renuncas.
- 28ma di oktobro - Unesma mondomilito: En Kiel, eventas revolto en Germana floto.
- 28ma di oktobro - Chekoslovakia separas su de Austria-Hungaria e nedependanteskas.
- 3ma di novembro - Austria-Hungaria signatas armistico kun Unionita Rejio, Francia e lua federiti, e monarkio di Habsburg finas.[1]
- 3ma di novembro - Polonia deklaras nedependo de Rusia.
- 9ma di novembro - Imperiestro Wilhelm la 2ma di Germania renuncas.
- 12ma di novembro - Austria divenas republiko.
- 13ma di novembro - Federita trupi okupas Istanbul, pos fino dil unesma mondomilito.
- 14ma di novembro - Chekoslovakia divenas republiko.
- 18ma di novembro - Latvia deklaras nedependo de Rusia.
- 27ma di novembro - Lauri Ingman divenas chefministro di Finlando.
- 1ma di decembro - Petar la 1ma divenas rejo di Rejio di Serbi, Kroati e Sloveni.
- 1ma di decembro - Islando divenas suverena rejio.
- 1ma di decembro - Transilvania unionas su a Rumania.
- Ernest Rutherford unesmafoye dividas atomo.
- Rejio di Serbi, Kroati e Sloveni anexas Montenegro sen irga specala statuto.
- 24ma di februaro - Armenia, Azerbaijan e Gruzia deklaras nedependo de Rusa imperio kom Transkaukaziana Federala Demokratiala Republiko.
- 26ma di mayo - Gruzia, sub la nomo Demokrata Republiko Gruzia deklaras su nedependanta de Transkaukazia.
- 28ma di mayo - Azerbaijan deklaras su nedependanta de Transkaukazia. La federuro di Transkaukazia desaparas.
- 20ma di agosto - Mustafa Kemal Atatürk asumas komando di Otomana trupi en Palestina.
- 23ma di septembro - Unesma mondomilito: Unionita Rejio okupas Haifa, lor parto de Otoman imperio.
- 10ma di oktobro - Xu Shichang divenas prezidanto di Republiko Chinia.
- 30ma di oktobro - Unesma mondomilito: Otoman imperio kapitulacas.
- 30ma di oktobro - Yemen nedependanteskas de Otoman imperio.
- Januaro - Unesma kazo di Hispana influenzo observata en Haskell County, Kansas.[2]
- 28ma di marto - 1ma di aprilo - Revolto en Québec kontre la konskripto por luktar en l'unesma mondomilito. Quar personi mortas dum la konflikti.
- 11ma di oktobro - Ter-tremo en Porto-Riko kun 7.5 forteso che skalo di Richter destruktas Mayagüez e produktas 116 morti.
- 5ma di aprilo - Salote Tupou 3ma divenas rejino di Tonga. El regnos dum 47 yari.
- Severa influenzo mortigas la kinimo de Samoana populo.
Naski
redaktar- 10ma di januaro - Arthur Chung, prezidanto di Guyana (m. 2008)
- 15ma di januaro - João Baptista Figueiredo, prezidanto di Brazilia (m. 1999)
- 15ma di januaro - Gamal Abdel Nasser, prezidanto di Egiptia (m. 1970)
- 23ma di januaro - Gertrude B. Elion, Usana biokemiistino, Nobel-laureato (m. 1999)
- 26ma di januaro - Nicolae Ceauşescu, diktatoro di Rumania (m. 1989)
- 4ma di februaro - Yahya Khan, prezidanto di Pakistan (m. 1980)
- 8ma di februaro - Peter Lanyon, Kornwalana piktisto (m. 1964)
- 10ma di februaro - Kazimierz Mikulski, Polona piktisto (m. 1998)
- 12ma di februaro - Julian Schwinger, Usana fizikisto, Nobel-laureato (m. 1994)
- 1ma di marto - João Goulart, prezidanto di Brazilia (m. 1976)
- 3ma di marto - Arthur Kornberg, Usana biokemiisto, Nobel-laureato (m. 2007)
- 5ma di marto - James Tobin, Usan ekonomikisto, Nobel-laureato (m. 2002)
- 16ma di marto - Frederick Reines, Usana fizikisto, Nobel-laureato (m. 1998)
- 22ma di marto - Cheddi Jagan, prezidanto di Guyana (m. 1997)
- 23ma di marto - Émile Derlin Henri Zinsou, prezidanto di Benin (m. 2016)
- 19ma di aprilo - Lygia Fagundes Telles, Braziliana skriptistino (m. 2022)[3]
- 20ma di aprilo - Kai Siegbahn, Sueda fizikisto, Nobel-laureato (m. 2007)
- 1ma di mayo - Alberto Héber Usher, prezidanto di Uruguay (m. 1981)
- 4ma di mayo - Kakuei Tanaka, chefministro di Japonia (m. 1993)
- 11ma di mayo - Richard Feynman, Usana fizikisto, Nobel-laureato (m. 1988)
- 12ma di mayo - Julius Rosenberg, Usana spionisto por Sovietia (m. 1953)
- 20ma di mayo - Edward Bok Lewis, Usana genetikisto, Nobel-laureato (m. 2004)
- 27ma di mayo - Yasuhiro Nakasone, chefministro di Japonia (m. 2019)
- 6ma di junio - Edwin Gerhard Krebs, Usana biokemiisto, Nobel-laureato (m. 2009)
- 15ma di junio - François Tombalbaye, prezidanto di Chad (m. 1975)[4]
- 18ma di junio - Franco Modigliani, Italian ekonomikisto, Nobel-laureato (m. 2003)
- 18ma di junio - Jerome Karle, Usana kemiisto, Nobel-laureato (m. 2013)
- 4ma di julio - Taufa'ahau Tupou 4ma, rejulo di Tonga (m. 2006)
- 14ma di julio - Ernst Ingmar Bergman, Sueda teatrestro e filmifisto (m. 2007)
- 15ma di julio - Bertram Neville Brockhouse, Kanadana fizikisto, Nobel-laureato (m. 2003)
- 17ma di julio - Carlos Manuel Arana Osorio, prezidanto di Guatemala (m. 2003)
- 18ma di julio - Nelson Mandela, prezidanto di Sudafrika de 1991 til 1999 (m. 2013)
- 28ma di julio - Penaia Ganilau, prezidanto di Fidji (m. 1993)
- 31ma di julio - Paul Delos Boyer, Usana kemiisto, Nobel-laureati pri kemio (m. 2013)
- 13ma di agosto - Frederick Sanger, Usana biokemiisto, Nobel-laureato (m. 2013)
- 19ma di agosto - Shankar Dayal Sharma, prezidanto di India (m. 1999)
- 22ma di agosto - Said Mohamed Djohar, prezidanto di Komori (m. 2006)
- 24ma di agosto - Abdallah Ibrahim, chefministro di Maroko (m. 2005)
- 25ma di agosto - Leonard Bernstein, Usana kompozisto e duktisto di orkestro (m. 1990)
- 27ma di agosto - Jelle Zijlstra, chefministro di Nederlando (m. 2001)
- 8ma di septembro - Derek Harold Richard Barton, Britaniana fiziko-kemiisto, Nobel-laureato pri kemio (m. 1998)
- 9ma di septembro - Oscar Luigi Scalfaro, prezidanto di Italia (m. 2012)
- 17ma di septembro - Chaim Herzog, prezidanto di Israel (m. 1997)
- 17ma di septembro - Jorge Illueca, prezidanto di Panama (m. 2012)
- 26ma di septembro - Ólafur Jóhann Sigurðsson, Islandana skriptisto (m. 1988)
- 27ma di septembro - Martin Ryle, Usana radioastronomo, Nobel-laureato (m. 1984)
- 4ma di oktobro - Kenichi Fukui, Japoniana kemiisto, Nobel-laureato (m. 1998)
- 8ma di oktobro - Jens Christian Skou, Dana kemiisto, Nobel-laureato (m. 2018)
- 10ma di oktobro - Yigal Allon, Israelana politikisto (m. 1980)
- 16ma di oktobro - Louis Althusser, Franca filozofo e politikisto (m. 1990)[5]
- 17ma di oktobro - Rita Hayworth, Usan aktorino (m. 1987)
- 18ma di oktobro - Konstantinos Mitsotakis, chefministro di Grekia (m. 2017)
- 29ma di oktobro - Diana Serra Cary, Usana cinem-aktorino e historiistino (m. 2020)
- 1ma di novembro - Tadeusz Brzozowski, Polona piktistulo (m. 1987)
- 10ma di novembro - Ernst Otto Fischer, Germana kemiisto, Nobel-laureato (m. 2007)
- 22ma di novembro - Mikko Juva, Finlandana politikisto ed arkiepiskopo (m. 2004)
- 30ma di novembro - Efrem Zimbalist, Jr., Usan aktoro (m. 2014)
- 11ma di decembro - Alexandr Soljenicin, Rusa-Sovietiana skriptisto, Nobel-laureato (m. 2008)
- 21ma di decembro - Kurt Waldheim, Austriana prezidanto (m. 2007)
- 23ma di decembro - Helmut Schmidt, kancelero di Germania (m. 2015)
- 25ma di decembro - Anwar Sadat, prezidanto di Egiptia (m. 1981)
- 25ma di decembro - Ahmed Ben Bella, prezidanto di Aljeria (m. 2012)
- 26ma di decembro - Ntsu Mokhehle, chefministro di Lesoto (m. 1999)
- 26ma di decembro - Georgios Rallis, chefministro di Grekia (m. 2006)
- Khondaker Mostaq Ahmad, prezidanto di Bangladesh (m. 1996)
Morti
redaktar
- 6ma di januaro - Georg Cantor, Germana matematikisto (n. 1845)
- 6ma di februaro - Gustav Klimt, Austriana piktisto (n. 1862)
- 10ma di februaro - Ernesto Teodoro Moneta, Italiana pacifisto, Nobel-laureato pri paco (n. 1833)
- 10ma di februaro - Otomana sultano Abdul Hamid la 2ma (n. 1842)
- 16ma di februaro - Károly Khuen-Héderváry, chefministro di Hungaria (n. 1849)
- 15ma di marto - Lili Boulanger, Franca kompozistino (n. 1893)
- 24ma di marto - Władysław Ślewiński, Polona piktisto (n. 1856)
- 25ma di marto - Claude Debussy, Franca kompozisto (n. 1862)[6]
- 5ma di aprilo - Rejulo George Tupou la 2ma di Tonga (n. 1874)
- 20ma di aprilo - Karl Ferdinand Braun, Germana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1850)
- 21ma di aprilo - Manfred von Richthofen alias Reda Barono, Germana militala pilotisto (n. 1892)
- 28ma di aprilo - Gavrilo Princip, Bosna studento qua mortigis arkiduko Franz Ferdinand de Austria (n. 1894)
- 9ma di mayo - George Coșbuc, Rumaniana skriptisto (n. 1866)
- 19ma di mayo - Ferdinand Hodler, Suisa piktisto (n. 1853)
- 21ma di mayo - Algoth Tietäväinen, pose Algot Untola, alias Maiju Lassila, Finlandana skriptisto (n. 1868)
- 26ma di junio - Peter Rosegger, Austriana poeto (n. 1843)
- 3ma di julio - Sultano Mehmed la 5ma Reşad di Otoman imperio (n. 1844)
- 3ma di julio - Ramón Maximiliano Valdés, prezidanto di Panama (n. 1867)
- 17ma di julio - Caro Nikolaus la 2ma di Rusia, mortigita kun sua familio (n. 1868)
- 12ma di septembro - George Houstoun Reid, chefministro di Australia (n. 1845)
- 26ma di septembro - Georg Simmel, Germana sociologo (n. 1858)
- 25ma di oktobro - Amadeo de Souza Cardoso, Portugalana piktisto (n. 1887)
- 31ma di oktobro - Egon Schiele, Germana piktisto (n. 1890)
- 31ma di oktobro - István Tisza, chefministro di Hungaria (n. 1861)
- 9ma di novembro - Guillaume Apollinaire, Franca poeto (n. 1880)
- 19ma di novembro - Joseph F. Smith, prezidanto dil Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi (n. 1838)
- 14ma di decembro - Sidónio Pais, prezidanto di Portugal (n. 1872)
- 27ma di decembro - Carl Schlechter, Hungara shakoludisto (n. 1874)
- 28ma di decembro - Olavo Bilac, Braziliana poeto (n. 1865)
Nobel-premiiziti
redaktar- Fiziko: Max Karl Ernst Ludwig Planck
- Kemio: Fritz Haber
- Fiziologio o Medicino: ne premiizita
- Literaturo: ne premiizita
- Paco: ne premiizita
Referi
redaktar- ↑ 1918: Acordo de cessar-fogo marca fim do Império Austro-húngaro - Autoro: DW. Publikigita da UOL. URL vidita ye 3ma di novembro 2016.
- ↑ Barry, John M. (c2004, 2005). The Great Influenza; The Story of the Deadliest Pandemic in History. New York: Penguin Books.
- ↑ Lygia Fagundes Telles: a centenária que não quis sê-lo - Publikigita da Daniel Taddone. URL vidita ye 7ma di aprilo 2022. Idiomo: Portugalana.
- ↑ TCHAD : Biographie de François Tombalbaye - Publikigita da Africa7 blog. URL vidita ye 22ma di mayo 2022. Idiomo: Franca.
- ↑ Louis Althusser|French scholar - Publikigita da Encyclopaedia Britannica. Idiomo: Angla.
- ↑ Claude Debussy|Biography - Publikigita da Encyclopaedia Britannica. URL vidita ye 28ma di marto 2023. Idiomo: Angla.