Papers by RAMAZAN DALKILIÇ
ÖZET
Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde destek materyallerin kullanımı, öğrenimin kalıcılığı... more ÖZET
Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde destek materyallerin kullanımı, öğrenimin kalıcılığı ve pekiştirilmesi açısından oldukça önemlidir. Bu alanda var olan destek materyal eksikliğinden yola çıkılarak söz konusu materyal geliştirilmiştir. Dil öğreniminde kalıcı öğrenmeyi sağlayan ve öğrenileni pekiştirmeye yarayan birçok yöntem ve teknik vardır. Bu yöntem ve tekniklerden hareketle ders içi/dışı, bireysel/grup şeklinde oynanabilecek “3 ZAR” isimli materyal geliştirilmiştir.
Materyal hâl eklerinin öğretiminin kalıcılığını sağlamak açısından oldukça verimli bir destek araçtır. Materyal, 6 şahıs zamiri, 5 hal/durum eki ve 75 fiilden oluşmaktadır. 3 zar ile oynanan oyunda; birinci zar şahıs zamirini seçmek için atılır, ikinci zar hal/durum ekini seçmek için; üçüncü zar ise içinde beş farklı hal ekiyle kullanılabilecek fiilin yer aldığı kutucuğu seçmek için atılır. Öğrenci kişi zamirini, hal/durum ekini ve en son olarak içinde beş farklı hal ekiyle kullanılabilecek fiili seçtikten sonra hal ekine uygun fiili seçer ve kişi zamirine göre kurallı ve anlamlı bir cümle kurması beklenir.
ANAHTAR KELİMELER: Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, Hal ekleri, Materyal
Bu çalışmada Atebetü’l-Hakâyık’ta fiillerin istemleri incelenmiştir. İstem, yönetici
sözcüğün (f... more Bu çalışmada Atebetü’l-Hakâyık’ta fiillerin istemleri incelenmiştir. İstem, yönetici
sözcüğün (fiil, edat, fiilimsiler vb.) cümlede anlamını tamamlayabilmesi için isteği ya da
ihtiyacı olan ek olarak tanımlanmaktadır. İstem, bir yüklemin dilbilgisel anlamda
tamamlanmış bir cümle kurabilmesi için ihtiyacı olan durum eklerini ifade etmektedir.
Çalışmada fiillerde istem ele alınmıştır ancak fiilimsiler de incelemeye dahil
edilmiştir. Fiiller cümlede yönetici olabileceği gibi fiilimsi ekleri alarak yardımcı unsur
olarak da görev yapabilmektedirler. Fiilimsi ekleri alarak yardımcı unsur olduklarında
“isim” olarak değerlendirilirler. Ancak, artık isim olmuş olsalar bile fiilken sahip olduğu
yönetim alanını kaybetmezler ve isteme ihtiyaç duyarlar. Bu sebeple tezde fiilimsiler de
çalışmaya dahil edilmiştir.
Tezin asıl amacı, Atebetü’l'’-Hakâyık’taki tüm fiillerin istemlerinin tespit
edilmesidir. Bu sebeple istem çalışması, Atebetü’l-Hakâyık’ın tüm nüshaları ayrı ayrı
dikkate alınarak yürütülmüştür. Bunlar, Arap ve Uygur harfli Ayasofya; Uygur harfli
Semerkant; Arap harfli Topkapı ve Arap harfli Hollanda nüshalarıdır. Tespit edilen istemler,
Helbig ve Schenkel’in önerdiği istem gösterimi modeliyle ile sunulmuştur.
Tezin diğer amacı ise seçilen eserin nüshaları arasında fiillerin istem tercihlerinde bir
farklılık olup olmadığını ve eğer varsa bunların sebeplerinin neler olduğunu
belirleyebilmektir. Ayrıca, istem tercihlerindeki farklılıklar noktasında Karahanlı Türkçesi
ve Türkiye Türkçesi arasında da bir karşılaştırma yapılması da hedeflenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Atebetü’l-Hakayık, İstem, Valenz, Dilbilim, Fiillerin İstemi,
Fiilimsilerin İstemi, İstem Değişmesi, Hâl Ekleri, Karahanlı Türkçesi
2023, 276 sayfa
VII. INTERNATIONAL "BAŞKENT" CONGRESS ON PHYSICAL, SOCIAL AND HEALTH SCIENCES PROCEEDINGS BOOK OCTOBER 29-31, 2022, 2022
ÖZET
Türk dili ve kültürü içinde hayvan adları, Türkçenin ilk yazılı belgelerinden olan Göktürk
... more ÖZET
Türk dili ve kültürü içinde hayvan adları, Türkçenin ilk yazılı belgelerinden olan Göktürk
Kitabeleri, Divânü Lûgâti’t-Türk ve Kutadgu Bilig gibi eserlerde çok sayıda görülmektedir. “On İki Hayvanlı Türk Takvimi” Türklerle birlikte aynı coğrafyaları paylaşmış diğer milletlerin kültürlerinde de görülmektedir. İlk yazılı belgelerimizden itibaren kültürdeki hayvanlarla kelimelerin beraber yol aldıkları görülmektedir. Türk dili ve kültürü açısından önemli bir yere sahip olan Göktürk Kitabeleri, hayvan işaretlemeleri açısından da önem taşımaktadır. Yazıtlarını genellikle uzun ömrün ve bilgeliğin sembolü olarak gördükleri kaplumbağa kaide üzerine yerleştirmişlerdir.
Bu çalışmamızda Türk kültürü açısından da önemli görülen bazı hayvanların adlandırılmasının altında yatan nedenler Saussure’ün nedenlilik/nedensizlik ilkesi bağlamında ele alınmıştır. Göktürk Dönemi, Uygur Dönemi, Karahanlı Dönemi gibi Türk kültürünün ve edebiyatının temeli sayılabilecek olan dönemlerde geçen hayvan adları makalenin ilgili bölümlerinde tam liste olarak verilmiştir. Bunu yaparken saha olarak Divânü Lûgâti’t-Türk ve bazı etimoloji sözlüklerinden alınmış hayvan adları ve bu konu üzerine yapılmış çalışmalarda elde edilen verilerin toplanmasıyla oluşmuştur. İnceleme hem art zamanlı hem de eş zamanlı söz varlığı ile yapılmıştır. Tarihi Türk lehçeleri ve Çağdaş Türk lehçeleri bu makalenin temel dayanak noktasını oluşturmaktadır.
Bu makalede Türk Dili ve Lehçelerindeki hayvan adları Saussure’ün yapısalcı dilbilim anlayışıyla incelenmiştir. Hayvan adlarının toplum-kültür ilişkisinin incelenmesinde temel olarak sorgulanacak olan Saussure ilkesi nedenlilik-nedensizlik ilkesidir. Fakat toplum-kültür ilişkisi geniş ve derinlemesine bir konu olduğu için diğer ilke ve kuramlardan da yeri geldiğince yararlanılmıştır.
Uploads
Papers by RAMAZAN DALKILIÇ
Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde destek materyallerin kullanımı, öğrenimin kalıcılığı ve pekiştirilmesi açısından oldukça önemlidir. Bu alanda var olan destek materyal eksikliğinden yola çıkılarak söz konusu materyal geliştirilmiştir. Dil öğreniminde kalıcı öğrenmeyi sağlayan ve öğrenileni pekiştirmeye yarayan birçok yöntem ve teknik vardır. Bu yöntem ve tekniklerden hareketle ders içi/dışı, bireysel/grup şeklinde oynanabilecek “3 ZAR” isimli materyal geliştirilmiştir.
Materyal hâl eklerinin öğretiminin kalıcılığını sağlamak açısından oldukça verimli bir destek araçtır. Materyal, 6 şahıs zamiri, 5 hal/durum eki ve 75 fiilden oluşmaktadır. 3 zar ile oynanan oyunda; birinci zar şahıs zamirini seçmek için atılır, ikinci zar hal/durum ekini seçmek için; üçüncü zar ise içinde beş farklı hal ekiyle kullanılabilecek fiilin yer aldığı kutucuğu seçmek için atılır. Öğrenci kişi zamirini, hal/durum ekini ve en son olarak içinde beş farklı hal ekiyle kullanılabilecek fiili seçtikten sonra hal ekine uygun fiili seçer ve kişi zamirine göre kurallı ve anlamlı bir cümle kurması beklenir.
ANAHTAR KELİMELER: Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, Hal ekleri, Materyal
sözcüğün (fiil, edat, fiilimsiler vb.) cümlede anlamını tamamlayabilmesi için isteği ya da
ihtiyacı olan ek olarak tanımlanmaktadır. İstem, bir yüklemin dilbilgisel anlamda
tamamlanmış bir cümle kurabilmesi için ihtiyacı olan durum eklerini ifade etmektedir.
Çalışmada fiillerde istem ele alınmıştır ancak fiilimsiler de incelemeye dahil
edilmiştir. Fiiller cümlede yönetici olabileceği gibi fiilimsi ekleri alarak yardımcı unsur
olarak da görev yapabilmektedirler. Fiilimsi ekleri alarak yardımcı unsur olduklarında
“isim” olarak değerlendirilirler. Ancak, artık isim olmuş olsalar bile fiilken sahip olduğu
yönetim alanını kaybetmezler ve isteme ihtiyaç duyarlar. Bu sebeple tezde fiilimsiler de
çalışmaya dahil edilmiştir.
Tezin asıl amacı, Atebetü’l'’-Hakâyık’taki tüm fiillerin istemlerinin tespit
edilmesidir. Bu sebeple istem çalışması, Atebetü’l-Hakâyık’ın tüm nüshaları ayrı ayrı
dikkate alınarak yürütülmüştür. Bunlar, Arap ve Uygur harfli Ayasofya; Uygur harfli
Semerkant; Arap harfli Topkapı ve Arap harfli Hollanda nüshalarıdır. Tespit edilen istemler,
Helbig ve Schenkel’in önerdiği istem gösterimi modeliyle ile sunulmuştur.
Tezin diğer amacı ise seçilen eserin nüshaları arasında fiillerin istem tercihlerinde bir
farklılık olup olmadığını ve eğer varsa bunların sebeplerinin neler olduğunu
belirleyebilmektir. Ayrıca, istem tercihlerindeki farklılıklar noktasında Karahanlı Türkçesi
ve Türkiye Türkçesi arasında da bir karşılaştırma yapılması da hedeflenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Atebetü’l-Hakayık, İstem, Valenz, Dilbilim, Fiillerin İstemi,
Fiilimsilerin İstemi, İstem Değişmesi, Hâl Ekleri, Karahanlı Türkçesi
2023, 276 sayfa
Türk dili ve kültürü içinde hayvan adları, Türkçenin ilk yazılı belgelerinden olan Göktürk
Kitabeleri, Divânü Lûgâti’t-Türk ve Kutadgu Bilig gibi eserlerde çok sayıda görülmektedir. “On İki Hayvanlı Türk Takvimi” Türklerle birlikte aynı coğrafyaları paylaşmış diğer milletlerin kültürlerinde de görülmektedir. İlk yazılı belgelerimizden itibaren kültürdeki hayvanlarla kelimelerin beraber yol aldıkları görülmektedir. Türk dili ve kültürü açısından önemli bir yere sahip olan Göktürk Kitabeleri, hayvan işaretlemeleri açısından da önem taşımaktadır. Yazıtlarını genellikle uzun ömrün ve bilgeliğin sembolü olarak gördükleri kaplumbağa kaide üzerine yerleştirmişlerdir.
Bu çalışmamızda Türk kültürü açısından da önemli görülen bazı hayvanların adlandırılmasının altında yatan nedenler Saussure’ün nedenlilik/nedensizlik ilkesi bağlamında ele alınmıştır. Göktürk Dönemi, Uygur Dönemi, Karahanlı Dönemi gibi Türk kültürünün ve edebiyatının temeli sayılabilecek olan dönemlerde geçen hayvan adları makalenin ilgili bölümlerinde tam liste olarak verilmiştir. Bunu yaparken saha olarak Divânü Lûgâti’t-Türk ve bazı etimoloji sözlüklerinden alınmış hayvan adları ve bu konu üzerine yapılmış çalışmalarda elde edilen verilerin toplanmasıyla oluşmuştur. İnceleme hem art zamanlı hem de eş zamanlı söz varlığı ile yapılmıştır. Tarihi Türk lehçeleri ve Çağdaş Türk lehçeleri bu makalenin temel dayanak noktasını oluşturmaktadır.
Bu makalede Türk Dili ve Lehçelerindeki hayvan adları Saussure’ün yapısalcı dilbilim anlayışıyla incelenmiştir. Hayvan adlarının toplum-kültür ilişkisinin incelenmesinde temel olarak sorgulanacak olan Saussure ilkesi nedenlilik-nedensizlik ilkesidir. Fakat toplum-kültür ilişkisi geniş ve derinlemesine bir konu olduğu için diğer ilke ve kuramlardan da yeri geldiğince yararlanılmıştır.
Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde destek materyallerin kullanımı, öğrenimin kalıcılığı ve pekiştirilmesi açısından oldukça önemlidir. Bu alanda var olan destek materyal eksikliğinden yola çıkılarak söz konusu materyal geliştirilmiştir. Dil öğreniminde kalıcı öğrenmeyi sağlayan ve öğrenileni pekiştirmeye yarayan birçok yöntem ve teknik vardır. Bu yöntem ve tekniklerden hareketle ders içi/dışı, bireysel/grup şeklinde oynanabilecek “3 ZAR” isimli materyal geliştirilmiştir.
Materyal hâl eklerinin öğretiminin kalıcılığını sağlamak açısından oldukça verimli bir destek araçtır. Materyal, 6 şahıs zamiri, 5 hal/durum eki ve 75 fiilden oluşmaktadır. 3 zar ile oynanan oyunda; birinci zar şahıs zamirini seçmek için atılır, ikinci zar hal/durum ekini seçmek için; üçüncü zar ise içinde beş farklı hal ekiyle kullanılabilecek fiilin yer aldığı kutucuğu seçmek için atılır. Öğrenci kişi zamirini, hal/durum ekini ve en son olarak içinde beş farklı hal ekiyle kullanılabilecek fiili seçtikten sonra hal ekine uygun fiili seçer ve kişi zamirine göre kurallı ve anlamlı bir cümle kurması beklenir.
ANAHTAR KELİMELER: Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, Hal ekleri, Materyal
sözcüğün (fiil, edat, fiilimsiler vb.) cümlede anlamını tamamlayabilmesi için isteği ya da
ihtiyacı olan ek olarak tanımlanmaktadır. İstem, bir yüklemin dilbilgisel anlamda
tamamlanmış bir cümle kurabilmesi için ihtiyacı olan durum eklerini ifade etmektedir.
Çalışmada fiillerde istem ele alınmıştır ancak fiilimsiler de incelemeye dahil
edilmiştir. Fiiller cümlede yönetici olabileceği gibi fiilimsi ekleri alarak yardımcı unsur
olarak da görev yapabilmektedirler. Fiilimsi ekleri alarak yardımcı unsur olduklarında
“isim” olarak değerlendirilirler. Ancak, artık isim olmuş olsalar bile fiilken sahip olduğu
yönetim alanını kaybetmezler ve isteme ihtiyaç duyarlar. Bu sebeple tezde fiilimsiler de
çalışmaya dahil edilmiştir.
Tezin asıl amacı, Atebetü’l'’-Hakâyık’taki tüm fiillerin istemlerinin tespit
edilmesidir. Bu sebeple istem çalışması, Atebetü’l-Hakâyık’ın tüm nüshaları ayrı ayrı
dikkate alınarak yürütülmüştür. Bunlar, Arap ve Uygur harfli Ayasofya; Uygur harfli
Semerkant; Arap harfli Topkapı ve Arap harfli Hollanda nüshalarıdır. Tespit edilen istemler,
Helbig ve Schenkel’in önerdiği istem gösterimi modeliyle ile sunulmuştur.
Tezin diğer amacı ise seçilen eserin nüshaları arasında fiillerin istem tercihlerinde bir
farklılık olup olmadığını ve eğer varsa bunların sebeplerinin neler olduğunu
belirleyebilmektir. Ayrıca, istem tercihlerindeki farklılıklar noktasında Karahanlı Türkçesi
ve Türkiye Türkçesi arasında da bir karşılaştırma yapılması da hedeflenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Atebetü’l-Hakayık, İstem, Valenz, Dilbilim, Fiillerin İstemi,
Fiilimsilerin İstemi, İstem Değişmesi, Hâl Ekleri, Karahanlı Türkçesi
2023, 276 sayfa
Türk dili ve kültürü içinde hayvan adları, Türkçenin ilk yazılı belgelerinden olan Göktürk
Kitabeleri, Divânü Lûgâti’t-Türk ve Kutadgu Bilig gibi eserlerde çok sayıda görülmektedir. “On İki Hayvanlı Türk Takvimi” Türklerle birlikte aynı coğrafyaları paylaşmış diğer milletlerin kültürlerinde de görülmektedir. İlk yazılı belgelerimizden itibaren kültürdeki hayvanlarla kelimelerin beraber yol aldıkları görülmektedir. Türk dili ve kültürü açısından önemli bir yere sahip olan Göktürk Kitabeleri, hayvan işaretlemeleri açısından da önem taşımaktadır. Yazıtlarını genellikle uzun ömrün ve bilgeliğin sembolü olarak gördükleri kaplumbağa kaide üzerine yerleştirmişlerdir.
Bu çalışmamızda Türk kültürü açısından da önemli görülen bazı hayvanların adlandırılmasının altında yatan nedenler Saussure’ün nedenlilik/nedensizlik ilkesi bağlamında ele alınmıştır. Göktürk Dönemi, Uygur Dönemi, Karahanlı Dönemi gibi Türk kültürünün ve edebiyatının temeli sayılabilecek olan dönemlerde geçen hayvan adları makalenin ilgili bölümlerinde tam liste olarak verilmiştir. Bunu yaparken saha olarak Divânü Lûgâti’t-Türk ve bazı etimoloji sözlüklerinden alınmış hayvan adları ve bu konu üzerine yapılmış çalışmalarda elde edilen verilerin toplanmasıyla oluşmuştur. İnceleme hem art zamanlı hem de eş zamanlı söz varlığı ile yapılmıştır. Tarihi Türk lehçeleri ve Çağdaş Türk lehçeleri bu makalenin temel dayanak noktasını oluşturmaktadır.
Bu makalede Türk Dili ve Lehçelerindeki hayvan adları Saussure’ün yapısalcı dilbilim anlayışıyla incelenmiştir. Hayvan adlarının toplum-kültür ilişkisinin incelenmesinde temel olarak sorgulanacak olan Saussure ilkesi nedenlilik-nedensizlik ilkesidir. Fakat toplum-kültür ilişkisi geniş ve derinlemesine bir konu olduğu için diğer ilke ve kuramlardan da yeri geldiğince yararlanılmıştır.