Books by Milan Radanović
KAZNA I ZLOČIN: Snage kolaboracije u Srbiji: odgovornost za ratne zločine (1941-1944) i vojni gubici (1944-1945), 2016
"Slavonijo, tri put si gorila..." Kotar Podravska Slatina u Drugom svetskom ratu 1941-1945., 2019
Monografija o prošlosti slatinskog i voćinskog kraja u Slavoniji tokom Drugog svjetskog rata. U k... more Monografija o prošlosti slatinskog i voćinskog kraja u Slavoniji tokom Drugog svjetskog rata. U knjizi su detaljno rekonstruisani ratni zločini nad lokalnim stanovništvom, napose nad lokalnim Srbima, Romima i Jevrejima, vojni sukobi između NOVJ i oružanih snaga Trećeg Reicha i Nezavisne Države Hrvatske te međunacionalni odnosi na etnički vrlo heterogenom području. U knjizi je rekonstruisana i politička i vojna struktura Nezavisne Države Hrvatske koja je najodgovornija za ratne zločine na području Podravske Slatine. Knjiga ima i polemički karakter jer osporava bitne elemente revizionističkog narativa o partizanskim zločinima prilikom prvog partizanskog zauzimanja Podravske Slatine.
Papers by Milan Radanović
Tragovi: časopis za srpske i hrvatske teme, 2023
Na osnovu arhivskih izvora rekonstruirana je internacija srpskog stanovništva iz 12 sela s područ... more Na osnovu arhivskih izvora rekonstruirana je internacija srpskog stanovništva iz 12 sela s područja kotara Petrinja u logore Jasenovac i Stara Gradiška u drugoj polovici svibnja 1942. Ukazano je da je internacija posljedica namjere ustaškog rukovodstva da izvrši eliminaciju što većeg broja Srba na prostoru Velike župe Gora, a ne posljedica napada partizana na prugu Sisak — Sunja. Naređenje o provođenju racije i interniranju lokalnih Srba izdao je vojskovođa Slavko Kvaternik. Autor polemizira s nekim ocjenama odnosa vojskovođe Kvaternika prema “srpskom pitanju” u NDH. Skrenuta je pozornost na slabo korištene ili nepoznate izvore koji sugeriraju da je Eugen Dido Kvaternik u to vrijeme bio ključna ličnost u donošenju naređenja o interniranju Srba u logore Jasenovac i Stara Gradiška. Većina stanovnika 12 sela uspjela je umaći ustašama i domobranima, zahvaljujući zaštiti partizana. Internacija je obuhvatila oko 1250 stanovnika, od kojih je najmanje 1056 stradalo u ustaškim i, manjim dijelom, nacističkim logorima. Većinu žrtava (741) činili su žene i djeca. Najviše su stradali stanovnici Bestrme, Kinjačke i Blinjskog Kuta. Istraživanje je otkrilo identitete 160 dosad nepoznatih žrtava logora Jasenovac i Stara Gradiška.
Glina 1941. Tragedije i traume u pamćenju i zaboravu. , 2022
Sažetak ▶ Ovaj članak objašnjava stradanje srpskog stanovništva općine Letovanić tijekom 1941. Ri... more Sažetak ▶ Ovaj članak objašnjava stradanje srpskog stanovništva općine Letovanić tijekom 1941. Riječ je o manjoj i izoliranoj srpskoj enklavi. U masakru koji je početkom kolovoza 1941. sproveden u Glini i njenoj neposrednoj okolici ubijeno je 50 muškaraca srpske nacionalnosti koji su bili stanovnici općine Letovanić. Likvidirani civili ubijeni su isključivo zbog njihove etničke pripadnosti. Njihovo ubistvo predstavlja još jedan dokaz da je glavni motiv za organiziranje glinskog masakra bila eliminacija srpskog stanovništva na području Velike župe Gora. Summary ▶ The Suffering of the Serbian Population of Letovanić Municipality in Glina at the Beginning of August 1941. The article examines the suffering of the Serbian population of the municipality of Letovanić during 1941. It was a small and isolated Serbian enclave. In the massacre that took place at the beginning of August 1941 in Glina and its immediate surroundings, 50 men of Serbian nationality who were residents of the municipality of Letovanić were killed. The liquidated civilians were killed solely because of their ethnicity. Their murder is another proof that the main motive for organizing the Glina massacre was the elimination of the Serbian population in the area of Gora County.
Zbornik Janković, br. 5-6., 2021
Sažetak: Članak polemizira s pojedininim zaključcima i tvrdnjama povjesničara Bojana Dimitrijević... more Sažetak: Članak polemizira s pojedininim zaključcima i tvrdnjama povjesničara Bojana Dimitrijevića i Nemanje Devića o broju pripadnika JVuO i gubitcima snaga JVuO u borbama protiv JA u srednjoj i jugoistočnoj Bosni, od 30. travnja do 11. svibnja 1945., uoči odsutne bitke između četnika i partizana na Zelengori od 12. do 15. svibnja iste godine. Autor na osnovu arhivskih izvora iznosi tezu da su snage JVuO uoči razdvajanja na dva dijela, 10. svibnja, brojale između 5 500 i 6 000 pripadnika te da se 12. svibnja na Zelengoru probilo do 3 500 četnika. Također, autor ukazuje na zločine JVuO tokom marša kroz srednju Bosnu, koje Dimitrijević i Dević izbjegavaju spomenuti.
Zbornik Jevrejskog istorijskog muzeja, 2009
Biografija beogradskog umetnika jevrejskog porekla Davida-Dide de Maja, predratnog političkog zat... more Biografija beogradskog umetnika jevrejskog porekla Davida-Dide de Maja, predratnog političkog zatvorenika, učesnika francuskog pokreta otpora i posleratnog logoraša na Golom otoku. Bio je član avangardne grupe "Le Grand Jeu" krajem 1920-ih u Parizu. Učestvovao je u spašavanju pisca Andrea Malroa iz gestapovskog zatvora u Tuluzu 1944.
Da pravda ne utihne. Spisak žrtava zločina nad Muslimanima na području sreza Priboj na Limu od 1941. do 1945. s posebnim naglaskom na 1943. godinu, Sarajevo, 2019
Rad za temu ima zločine Jugoslovenske vojske u otadžbini (četnici pod komandom generala Mihailovi... more Rad za temu ima zločine Jugoslovenske vojske u otadžbini (četnici pod komandom generala Mihailovića) nad muslimanskim stanovništvom u srezu Priboj februara 1943. Zločini JVuO sprovedeni nad muslimanima na području Priboja od 5. do 25. februara 1943. obuhvatili su skoro sva naselja u srezu u kojima je živelo muslimansko stanovništvo. Ubijen je velik broj civila, istrebljene su čitave porodice, a većina žrtava se odnosila na žene i decu. U pitanju je najmasovniji zločin četnika Draže Mihailovića počinjen u kratkom vremenskom razdoblju nad stanovnicima jednog sreza tokom čitavog Drugog svetskog rata. Vrlo slični zločini, po metodama, dogodili su se u istom razdoblju na području Pljevaljskog sreza, Čajničkog sreza i delova srezova Foča i Višegrad, iako su zločini u Pribojskom srezu bili najmasovniji. U publikaciji u kojoj je objavljen ovaj naučni rad objavljen je poimenični spisak muslimanskih stanovnika Pribojskog sreza koji su život izgubili krivicom četnika. U spisku su navedena imena 3.624 žrtve.
Pokatoličavanje Srba u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj. Zbornik radova, 2019
Studija istoričara Milana Radanovića, “Prisilna asimilacija, internacije i masakri. Položaj pokat... more Studija istoričara Milana Radanovića, “Prisilna asimilacija, internacije i masakri. Položaj pokatoličenih Srba u Velikoj župi Baranja, 1941–1942.”, nastala na osnovu nekorišćene ili slabo korišćene arhivske građe, napose one iz Hrvatskog državnog arhiva i Vojnog arhiva u Beogradu, na primjeru jedne upravne jedinice Nezavisne Države Hrvatske dokazuje da je pristanak na pokatoličavanje bio posljedica prethodnih pritisaka ustaških vlasti te da pokatoličavanje nije bilo garancija sigurnosti života i imovine pokatoličenih Srba. U prvom dijelu studije autor je istražio položaj Srba u slavonskoj Podravini i dijelu srednje Slavonije (sedam kotareva) u razdoblju koje neposredno prethodi njihovom pokatoličavanju, ukazao na glavne protagoniste politike pokatoličavanja na tom području, mapirao proces pokatoličavanja po naseljima i hronološki ga prikazao te kontekstualizovao rušenje lokalnih pravoslavnih crkava u okviru državne politike prema Srbima. U drugom dijelu studije, autor je mapirao proces internacije srpskog stanovništva iz zapadnog dijela Velike župe Baranja u ustaške logore tokom ljeta 1942. te rekonstruisao sedam masakara nad tamošnjim Srbima u jesen i zimu 1942. Interniranje u logore i ubijanje u mjestima za izolaciju te masakriranje po selima jasno ukazuju da pokatoličavanje nije jemčilo život onima koji su prihvatili rimokatoličku vjeru.
Zbornik Janković, Vol. IV No. 4, 2019., 2020
Rad posvećen slabo poznatoj i još slabije istraženoj temi zločina Hrvatskog domobranstva / Domobr... more Rad posvećen slabo poznatoj i još slabije istraženoj temi zločina Hrvatskog domobranstva / Domobranstva NDH - konkretno zločinima 4. gorskog zdruga u zapadnoj i srednjoj Slavoniji 1942. i 1943. Četvrti gorski zdrug je krajem ljeta 1942. učestvovao u racijama po srpskim selima u kotarima Đakovo i Požega, nakon čega je pohvatano stanovništvo internirano u logore Jasenovac i Stara Gradiška. Riječ je o internacijama mirnog i lojalnog stanovništva koje je prethodno prihvatilo rimokatoličku vjeru. Naredne godine pripadnici 4. gorskog zdruga su u Kamenskom Vučjaku izvršili masakr nad srpskim civilima iz naselja smještenih između Kamenskog i Novog Zvečeva. Riječ je o najmasovnijem masakru koji su domobrani počinili u Slavoniji tokom rata.
Tragovi : časopis za srpske i hrvatske teme, Vol. 3 No. 2, 2020., 2020
U radu su hronološki prikazani zločini 1. ustaškog obrambenog zdruga iz Jasenovca nad srpskim sta... more U radu su hronološki prikazani zločini 1. ustaškog obrambenog zdruga iz Jasenovca nad srpskim stanovništvom općine Crkveni Bok tokom Drugog svjetskog rata s naglaskom na zločine iz 1944. budući da je stradanje mještana tokom te godine ostalo u sjenci događaja i stradanja iz 1942. Stanovnici općine su nekoliko puta bili internirani u logor Jasenovac. Oko hiljadu mještana, interniranih 13. oktobra 1942, ubrzo je pušteno iz logora. U nekoliko navrata tokom 1944. pripadnici 1. UOZ upadali su u općinu, hvatali, ubijali ili internirali mještane. Najmasovnija ponovna internacija dogodila se 22. avgusta 1944. kada je u selima ubijeno oko 30 te internirano oko 220 mještana. Niko od interniranih nije preživio rat. U radu su obrađeni i napadi snaga njemačkog okupatora na sela općine Crkveni Bok tokom 1943. i 1944, kada je ubijeno preko 20 mještana. U radu su rekonstruirane struktura i aktivnosti 8. satnije 1. UOZ i ustaške milicije iz Puske, koje su najviše bile involvirane u zločine nad mještanima općine Crkveni Bok tokom 1944. Važan dio rada odnosi se na nastanak i djelovanje Samozaštitne brigade Banija, kolaboracionističke milicije koja je djelovala u nekoliko srpskih mjesta na Baniji, uključujući i općinu Crkveni Bok. Većina podataka navedenih u radu zasniva se na istraživanju i analizi dosad nekorišćene arhivske građe. Istraživanje je otkrilo identitete nekoliko desetina dosad neregistriranih žrtava logora Jasenovac.
Tragovi : časopis za srpske i hrvatske teme, Vol. 2 No. 1, 2019., 2019
Članak na osnovu nekorišćene ili slabo poznate arhivske građe rekonstruiše događaje
u ustaškom lo... more Članak na osnovu nekorišćene ili slabo poznate arhivske građe rekonstruiše događaje
u ustaškom logoru Stara Gradiška i neposrednoj okolini, krajem 1943. i početkom
1944, u razdoblju koje odlikuje intenziviranje terora 1. ustaškog obrambenog zdruga
u Jasenovačkoj grupi logora. U radu su detaljno rekonstruisani zločini u logoru
Stara Gradiška, u obližnjem selu Uskoci i u Bosanskoj Gradiški, koje je krajem 1943.
i početkom 1944. počinila 3. bojna 1. ustaškog obrambenog zdruga. Na osnovu
novih izvora autor zastupa tezu da je stanovništvo sela Šumetlica u istom razdoblju
internirano u logor Stara Gradiška, a ne u logor Jasenovac kako je dosad navođeno
u literaturi. Ukazano je na međusobnu povezanost ovih zločina s reorganizacijom
1. ustaškog obrambenog zdruga i ponovnim preuzimanjem kontrole nad Jasenovačkom
grupom logora od strane Vjekoslava-Maksa Luburića.
Book Reviews by Milan Radanović
Uploads
Books by Milan Radanović
Papers by Milan Radanović
u ustaškom logoru Stara Gradiška i neposrednoj okolini, krajem 1943. i početkom
1944, u razdoblju koje odlikuje intenziviranje terora 1. ustaškog obrambenog zdruga
u Jasenovačkoj grupi logora. U radu su detaljno rekonstruisani zločini u logoru
Stara Gradiška, u obližnjem selu Uskoci i u Bosanskoj Gradiški, koje je krajem 1943.
i početkom 1944. počinila 3. bojna 1. ustaškog obrambenog zdruga. Na osnovu
novih izvora autor zastupa tezu da je stanovništvo sela Šumetlica u istom razdoblju
internirano u logor Stara Gradiška, a ne u logor Jasenovac kako je dosad navođeno
u literaturi. Ukazano je na međusobnu povezanost ovih zločina s reorganizacijom
1. ustaškog obrambenog zdruga i ponovnim preuzimanjem kontrole nad Jasenovačkom
grupom logora od strane Vjekoslava-Maksa Luburića.
Book Reviews by Milan Radanović
u ustaškom logoru Stara Gradiška i neposrednoj okolini, krajem 1943. i početkom
1944, u razdoblju koje odlikuje intenziviranje terora 1. ustaškog obrambenog zdruga
u Jasenovačkoj grupi logora. U radu su detaljno rekonstruisani zločini u logoru
Stara Gradiška, u obližnjem selu Uskoci i u Bosanskoj Gradiški, koje je krajem 1943.
i početkom 1944. počinila 3. bojna 1. ustaškog obrambenog zdruga. Na osnovu
novih izvora autor zastupa tezu da je stanovništvo sela Šumetlica u istom razdoblju
internirano u logor Stara Gradiška, a ne u logor Jasenovac kako je dosad navođeno
u literaturi. Ukazano je na međusobnu povezanost ovih zločina s reorganizacijom
1. ustaškog obrambenog zdruga i ponovnim preuzimanjem kontrole nad Jasenovačkom
grupom logora od strane Vjekoslava-Maksa Luburića.