The article presents an overview of emotional burdens that are typical of social professions, alo... more The article presents an overview of emotional burdens that are typical of social professions, along with their causes, protective factors, and health implications. Particular attention is given to the demands associated with social interactions occurring between those helping and those asking for help, which are expressed by interpersonal communication. The subject matter is discussed using examples from the work environment of health care workers and staff at emergency call centres. The results of own research are compared with the findings of other current studies. The introduction presents information on the sources of emotional burden experienced by health care employees, taking into account the changes caused by the COVID-19 pandemic. The requirements associated with interpersonal communication are discussed using the concept of emotional labour. In the following part, the adverse consequences of emotional labour-such as occupational burnout syndrome and health problems-are discussed. They are illustrated with the results of our own study. The problems identified fall within two main domains. First, relationships linking emotional labour to the levels of empathy, work engagement, and professional burnout are examined. The second issue encompasses the predictors of job burnout including the demands of the work environment, marital status, and childcare burden, as well as personal resources in the form of the levels of perceived stress, generalised self-efficacy, and active hobbies. Negative changes pertaining to the levels of helplessness, burnout, and overweight and obesity relating to work during the first wave of the COVID-19 pandemic are also presented. The final part includes a summary and conclusions.
AAEM. Annals of Agricultural and Environmental Medicine/Annals of Agricultural and Environmental Medicine, Feb 20, 2024
Załuski M, Makara-Studzińska M. Can family resources and place of residence play a beneficial rol... more Załuski M, Makara-Studzińska M. Can family resources and place of residence play a beneficial role in explaining burnout levels in working men? Ann Agric Environ Med.
adzenie sobie z chorobą skoncentrowane na tworzeniu znaczeń. Część I-strategie ponownej oceny cho... more adzenie sobie z chorobą skoncentrowane na tworzeniu znaczeń. Część I-strategie ponownej oceny choroby Meaning-making focused coping with illness. Part I-reappraisal of illness strategies STRESZCZENIE Poważna i przewlekła choroba jest dla pacjenta źródłem wielu stresorów. Zrewidowany Model Transakcyjnej Teorii Stresu i Radzenia Sobie zakłada, że dostrzeżenie przez człowieka rozbieżności pomiędzy oceną choroby a posiadanymi przekonaniami i celami życiowymi może wywoływać stres i kryzys emocjonalny. Usunięciu dysonansu służy radzenie sobie skoncentrowane na tworzeniu znaczeń. Praca ma charakter poglądowy i zawiera charakterystykę radzenia sobie polegającego na tworzeniu znaczeń choroby. Jest to czwarta funkcja radzenia sobie, odrębna od funkcji instrumentalnej, samokontroli emocjonalnej i unikania. W artykule przedstawiono przesłanki, które leżą u podstaw wyodrębnienia wspomnianej funkcji, a także omówiono jej zasadnicze cele: redukcję dysonansu powodującego stres oraz wzbudzanie emocji pozytywnych. Scharakteryzowano strategie radzenia sobie skoncentrowanego na tworzeniu znaczeń, których materiałem są informacje bieżące, związane z oceną przez pacjenta choroby i przebiegu leczenia.
adzenie sobie skoncentrowane na tworzeniu znaczenia i adaptacja pacjenta do choroby przewlekłej-d... more adzenie sobie skoncentrowane na tworzeniu znaczenia i adaptacja pacjenta do choroby przewlekłej-doniesienie z badań The meaning-focused coping and patients adaptation to chronic illness-the research report STRESZCZENIE Wstęp. Jedną z modyfikacji poznawczo-transakcyjnej teorii stresu Richarda Lazarusa i Susan Folkman jest koncepcja nazwana modelem tworzenia znaczenia (The Meaning Making Model) Crystal Park i Susan Folkman. Zgodnie z modelem, obecność stresu wywołanego chorobą poważnie zaburzającą bieg życia człowieka jest wynikiem rozbieżności pomiędzy sposobem rozumienia choroby a posiadanymi przekonaniami i celami życiowymi. Redukcji rozbieżności służy radzenie sobie skoncentrowane na tworzeniu znaczenia (MFC, meaning-focused coping). Efektem działania procesów zaradczych, obok usunięcia źródeł stresu, może być pojawienie się u człowieka oznak rozwoju osobowego. Cel. Celem pracy była próba sprawdzenie założeń modelu tworzenia znaczenia w sytuacji osób poważnie chorych somatycznie. Materiał i metody. Badaniami objęto 52 pacjentów, w tym: 16 leczonych onkologicznie oraz 36 będących w trakcie rehabilitacji neurologicznej. W badaniach wykorzystano autorską Skalę Ruminacji (RS), Skalę Akceptacji Choroby (AIS) oraz Inwentarz Potraumatycznego Rozwoju (PTGI). Wyniki i wnioski. W badanej grupie zdecydowana większość pacjentów ujawniła oznaki radzenia sobie skoncentrowanego na tworzeniu rozumienia choroby. Myśli na temat przyczyn choroby i jej objawów wystąpiły z największym nasileniem w trakcie pierwszych 10 tygodni po zachorowaniu. Poziom akceptacji choroby pozostawał w związku z radzeniem sobie skoncentrowanym na tworzeniu znaczenia, obecnością wsparcia społecznego oraz zmianami rozwojowymi.
adzenie sobie z chorobą skoncentrowane na tworzeniu znaczeń. Część II-strategie adaptacji przekon... more adzenie sobie z chorobą skoncentrowane na tworzeniu znaczeń. Część II-strategie adaptacji przekonań i celów życiowych Meaning-making focused coping with illness. Part II-adaptation of assumptions and lives goals STRESZCZENIE Źródła stresu pacjenta wywołanego poważnym zachorowaniem mogą płynąć z rozbieżności pomiędzy aktualną oceną sytuacji a wiedzą o życiu i sobie samym. Usunięciu rozbieżności służą zmiany w obszarze uogólnionego rozumienia życia. Jest to cel radzenia sobie skoncentrowanego na tworzeniu znaczeń. Artykuł kontynuuje treści rozpoczęte w pracy pt. "Radzenie sobie z chorobą skoncentrowane na tworzeniu znaczeń. Część I-strategie ponownej oceny choroby". Celem artykułu było przybliżenie czytelnikowi funkcji tworzenia znaczeń choroby pod postacią procesu adaptacji celów życiowych, rewizji priorytetów oraz zasadniczych przekonań o sobie i życiu. W pracy wskazano na źródła trudności w dokonywaniu zmian oraz przykłady pozytywnych i negatywnych rozwiązań procesu tworzenia znaczeń. W artykule znalazły się również informacje na temat możliwości stymulowania pacjenta do zmian w obszarze rozumienia choroby drogą interwencji werbalnych.
Zastosowanie teorii rozbitych założeń Ronnie Janoff-Bulman w badaniu przekonań rodziców dzieci bę... more Zastosowanie teorii rozbitych założeń Ronnie Janoff-Bulman w badaniu przekonań rodziców dzieci będących w trakcie leczenia onkologicznego Application of the shattered assumptions theory of trauma by Ronnie Janoff-Bulman in research on assumptions of parents of children during oncological treatment
The sources of stress caused by a serious patient’s illness may flow from discrepancy between app... more The sources of stress caused by a serious patient’s illness may flow from discrepancy between appraised meaning of illness and preexisting global meaning of life and oneself. To reduce the incongruence between appraised meaning and global meaning use the changes in area of global meaning. It is an aim of meaning-making focused coping. The article is continuing content begun at work: “Meaning-making focused coping with illness. Part I —reappraisal of illness strategies”. The aim of article is introducing the Reader to meaning-making of illness functions under the figure of goals in lives adaptation process, revising priority and fundamental assumptions about life and oneself. In article the source of problems in changes and examples of positive and negative outcomes meaning-making process were pointed out. In the article information’s about the possibility of the patient stimulating to change in area of global meaning during verbal interventions were concluded too. Nursing Topics 2015; 23 (1): 134–138
International research has demonstrated that emergency call operators face unique risks to their ... more International research has demonstrated that emergency call operators face unique risks to their mental health, in particular job stress, and occupational burnout syndrome. There is already wide knowledge about the relationship between stress, burnout and employee personal resources, which has practical application in preventing mental health. However, more research into the subtle relationships between variables is needed. The aim of the study was to check the moderation effect of differences in the intensity of latent variables on the relationship between perceived stress, selfefficacy and professional burnout. The participants were 546 call-takers and dispatchers from 14 public-safety answering point in Poland aged between 19 and 65 years. The Link Burnout Questionnaire, the 10-item Perceived Stress Scale, the Generalized Self-Efficacy Scale, and an independent questionnaire were used to gather information. The method of path analysis was used. The study confirmed the existence of negative relationships between perceived stress (assessment of the current situation) and selfefficacy (a personal trait). Taking into account the moderating effect of latent variable: psychological comfort revealed a hidden relationship between stress and burnout. The stress-burnout relationship occurred only among participants with low level of psychological comfort, so it was not a proportional relationship. In the case of participants with a high level of second latent variable: power-to-affect, the hypothesis that a high level of this variable should weaken the relationship between stress and burnout was not confirmed. The level of latent variables did not affect the self-efficacy relationship with occupational burnout. Taking into account the differences in the intensity of latent variables showed their moderating effect, which often turned out to be different from the assumed one and obtained in the research of other authors. This allowed to discover the relationships that might otherwise have been overlooked and not included in burnout prevention. The results showed a high level of occupational burnout in the ECD's group during the COVID-19 pandemic: 32% of the responders reported emotional exhaustion, 53% loss of professional effectiveness.
yśli pacjenta związane z chorobą i leczeniem Patient's thoughts connected to illness and its trea... more yśli pacjenta związane z chorobą i leczeniem Patient's thoughts connected to illness and its treatment STRESZCZENIE Jednym z zadań pielęgniarki jest udzielanie pacjentowi wsparcia psychicznego w sytuacjach trudnych emocjonalnie, pojawiających się w przebiegu leczenia i rehabilitacji. Służą temu działania nakierowane na obniżenie napięcia emocjonalnego, wzmacnianie adaptacyjnych sposobów radzenia sobie ze stresem oraz wspieranie zasobów pacjenta pomocnych w leczeniu. Reakcje pacjenta pozostają w ścisłym związku ze sposobem, w jaki rozumie on chorobę, jak ją przeżywa i co o niej myśli. Celem artykułu jest ukazanie procesów myślenia pacjenta na temat choroby wyrażających się w jego zachowaniu i reakcjach emocjonalnych. W artykule proces myślenia scharakteryzowano, jako aktywność umysłowa przebiegająca dwoma torami: torem doświadczania choroby i torem autorefleksji nad doświadczeniem. Treścią procesów myślenia pacjenta są: relacje wiążące chorobę z elementami składającymi się na sens życia, wyobrażenia i przekonania oraz związany z nim stosunek emocjonalny wobec choroby (koncepcja choroby), a także pozytywne wartości pojawiające się w trakcie leczenia. W artykule omówiono także oznaki wskazujące na brak zrozumienia choroby oraz nieadaptacyjne formy myślenia towarzyszące leczeniu. Każdy z omawianych zagadnień uzupełniono informacjami dotyczącymi konkretnych działań pielęgniarki dostrzegającej w zachowaniu pacjenta przejawy jego myśli na temat choroby i leczenia oraz powiązane z nimi emocje.
critical life events The World assumption scale depression summary Objectives. appreciation the a... more critical life events The World assumption scale depression summary Objectives. appreciation the average level of assumptions of policemen enrolled to psychotherapy. explanation of the difference in level of assumptions to take into consideration the work place. appreciation the connections between the level of assumptions and depression. Method. 80 police officers (M age =40.81; sD=5.54; M seniority = 18.94; sD= 4.89) at the top of psychotherapeutic treatment were once and individually completed set of the research questionnaires. in the present article, research results obtained with the Life events checklist, the World assumptions scale and Beck Depression inventory were presented. Results. the date indicated that a longstanding exposure with existential stressor has representations in the subjective worldview and world assumptions. the worldview of the depressive person is less benevolent. in the group of assumptions about the distribution of outcomes there are weak beliefs in the principle of justice and controllability. the assumptions about oneself as an agent of life events are partially complementary with early and to pertain to character weakness, weak belief in selfcontrollability and in luck. conclusions. the workplace's worldview may be generalized and to contain the general life's attitude. the World assumptions scale may to serve as a basis to conversation with patient and to complement the knowledge about the direction of his therapy. Artykuł jest prezentacją wyników badań zrealizowanych przez Autora na grupie 80 policjantów służby czynnej rozpoczynających leczenie psychoterapeutyczne. Zastosowane metody badawcze (Skala Wydarzeń Życiowych, Skala Założeń Wobec Świata, Inwentarz Depresji Becka) posłużyły do sprawdzenia hipotez dotyczących związków pomiędzy okolicznościami towarzyszącymi pracy zawodowej, obrazem świata i tworzącymi go przekonaniami oraz występowaniem objawów zaburzeń depresyjnych. Maciej Załuski ObRaZ śWiaTa ZaWaRTy W DeKLaRacjach POLicjanTóW ZaKWaLifiKOWanych na LecZenie PsychOTeRaPeuTycZne thE worldviEw containEd in dEclarations of policE officErs schEdulEd for psychothErapEutic trEatMEnt Wydział Nauk o Zdrowiu UJ cM instytut pielęgniarstwa i położnictwa, Zakład psychologii Zdrowia Kierownik: dr hab. Marek Motyka Wstęp powstała w latach 80. XX wieku teoria rozbitych założeń (shaterred assumptions theory of trauma) ronnie Janoff-Bulman [1, 2] jest jedną z wielu służących zrozumieniu zachowań człowieka przebywającego w sytuacji konfrontującej z podstawowymi aspektami jego egzystencji i naruszającej wewnętrzny spokój. teoria korzysta z przypuszczenia, iż informacje pochodzące z rzeczywistości zewnętrznej gromadzone są w umyśle człowieka w postaci światopoglądu i uogólnionych przekonań. Zawarte w nich wiadomości zostały
Model tworzenia znaczeń Crystal Park i Susan Folkman Streszczenie Celem artykułu jest prezentacja... more Model tworzenia znaczeń Crystal Park i Susan Folkman Streszczenie Celem artykułu jest prezentacja modelu tworzenia znaczeń (The Meaning Making Model) Crystal Park i Susan Folkman, będącego uzupełnieniem transakcyjnej teorii stresu Richarda Lazarusa i Susan Folkman. Artykuł zaznajamia z podstawowymi założeniami tego modelu. Wyjściowe założenie dotyczy związku pomiędzy rozumieniem aktualnej sytuacji trudnej, z jaką człowiek zmuszony jest się konfrontować, a uogólnionym rozumieniem własnego życia. Zdaniem autorek doświadczenie dysonansu pomiędzy rozumieniem konkretnej sytuacji i rozumieniem własnego życia stanowi istotne źródło stresu. Operacje poznawcze pozwalające dopasować oba rozumienia prowadzą do jego redukcji. W efekcie, model wyróżnia specyficzny sposób radzenia sobie ze stresem nazwany: radzeniem sobie skoncentrowanym na tworzeniu znaczenia (meaning-focused coping, MFC). Artykuł zawiera opis składowych modelu oraz wnioski wynikające z jego założeń.
One of nurse’s task is to provide patient with mental support in emotional tough situations that ... more One of nurse’s task is to provide patient with mental support in emotional tough situations that can appear during the treatment and rehabilitation process. This can be achieved by decreasing emotional strain, strengthening adaptational ways of coping with stress, supporting patient’s own skills. Patient’s reactions are strictly connected to his way of understanding the illness, and what is his attitude towards the illness. The aim of the article is to shown patient’s thinking processes about the illness that are expressed by his behavior and emotional reactions. The thinking processes is characterized in the article as a mental activity that runs along two lines: the line of experiencing the illness and the line of auto-reflections about the experience. The content of the thinking processes is: — links between the illness and elements of the general sense of life, — imaginations and beliefs with the resulting attitude towards the illness (idea of illness), — positive values appearing during the cure. Signs of the lack of understanding the illness, and non-adaptive ways of thinking were also discussed in the article. Every of the discussed contend is complemented with the information regarding nurse’s reactions to what can be seen in patient’s thoughts about the illness and the cure and emotions. Nursing Topics 2014; 22 (2): 234–238
kala Ruminacji-opis kwestionariusza i wstępna analiza psychometryczna The Ruminations Scale-chara... more kala Ruminacji-opis kwestionariusza i wstępna analiza psychometryczna The Ruminations Scale-characteristics of the questionnaire and preliminary psychometrics analysis STRESZCZENIE Wstęp. Radzenie sobie skoncentrowane na tworzeniu znaczeń, odgrywa ważną rolę w procesie adaptacji pacjenta do choroby zagrażającej zdrowiu lub choroby przewlekłej. Pielęgniarka podczas kontaktu z pacjentem może poznać jego myśli, zarówno ułatwiające, jak i utrudniające przebieg leczenia i rehabilitacji. Może również pobudzać u pacjenta procesy myślowe, powodując zmiany o charakterze rozwoju osobowego wbrew przeciwnościom losu. Cel pracy. Wstępna charakterystyka psychometryczna narzędzia służącego do poznania procesów myślenia pacjenta, polegających na tworzeniu znaczeń choroby. Materiał i metody. Grupę badaną stanowiło 89 pacjentów w trakcie leczenia neurologicznego, onkologicznego i chirurgicznego. Do badań wykorzystano Skalę Ruminacji oraz kwestionariusz sensu w życiu MLQ, skalę akceptacji choroby AIS oraz inwentarz wzrostu związanego z kryzysem choroby (PTGI). Wyniki. Wyniki wstępnych badań ukazały wielorakie związki występujące pomiędzy ruminowaniem a akceptacją choroby i deklaracjami wzrostu osobowego oraz posiadaniem sensu w życiu i jego poszukiwaniem. Zaobserwowano, że intensywność ruminowania pozostaje pod wpływem wieku pacjenta oraz upływu czasu, jaki minął od zachorowania. Wnioski. Skala Ruminacji jest narzędziem o zadowalającej rzetelności oraz trafności wewnętrznej. Analiza potwierdziła 6-czynnikową strukturę kwestionariusza. Narzędzie wymaga dalszych badań walidacyjnych.
Model tworzenia znaczeń Crystal Park i Susan Folkman Streszczenie Celem artykułu jest prezentacja... more Model tworzenia znaczeń Crystal Park i Susan Folkman Streszczenie Celem artykułu jest prezentacja modelu tworzenia znaczeń (The Meaning Making Model) Crystal Park i Susan Folkman, będącego uzupełnieniem transakcyjnej teorii stresu Richarda Lazarusa i Susan Folkman. Artykuł zaznajamia z podstawowymi założeniami tego modelu. Wyjściowe założenie dotyczy związku pomiędzy rozumieniem aktualnej sytuacji trudnej, z jaką człowiek zmuszony jest się konfrontować, a uogólnionym rozumieniem własnego życia. Zdaniem autorek doświadczenie dysonansu pomiędzy rozumieniem konkretnej sytuacji i rozumieniem własnego życia stanowi istotne źródło stresu. Operacje poznawcze pozwalające dopasować oba rozumienia prowadzą do jego redukcji. W efekcie, model wyróżnia specyficzny sposób radzenia sobie ze stresem nazwany: radzeniem sobie skoncentrowanym na tworzeniu znaczenia (meaning-focused coping, MFC). Artykuł zawiera opis składowych modelu oraz wnioski wynikające z jego założeń.
Choroba stanowi dla człowieka sytuację trudną, rodząc stres i uruchamiając mechanizmy walki ze st... more Choroba stanowi dla człowieka sytuację trudną, rodząc stres i uruchamiając mechanizmy walki ze stresem, a zarazem stanowi swoiste wyzwanie, stymulując czasem pozytywne zmiany w postawie życiowej pacjenta. Celem opracowania jest prezentacja teoretycznego podejścia, w którym choroba rozpatrywana jest jako kryzys, a nie sytuacja stresowa. Autorzy uważają, że takie podejście uzupełnienia tradycyjne rozumienie choroby jako źródła stresu, gdyż perspektywa kryzysu pozwala łatwiej dostrzec w chorobie potencjał rozwoju i pozytywnych zmian, do jakich może ona prowadzić u chorego, zwłaszcza w jego stosunku do siebie i innych ludzi, życia i podstawowych wartości. Autorzy podkreślają, że zwrócenie uwagi na pojawianie się pozytywnych zmian rozwojowych w chorobie, ma duże znaczenie dla praktyki. Kieruje bowiem uwagę lekarzy i pielęgniarek, nie tylko na deficyty i słabe strony pacjentów, ale każe poszukiwać także ich zasobów oraz mocnych stron, a przede wszystkim podejmować działania umacniające za...
Źródła stresu pacjenta wywołanego poważnym zachorowaniem mogą płynąć z rozbieżności pomiędzy aktu... more Źródła stresu pacjenta wywołanego poważnym zachorowaniem mogą płynąć z rozbieżności pomiędzy aktualną oceną sytuacji a wiedzą o życiu i sobie samym. Usunięciu rozbieżności służą zmiany w obszarze uogólnionego rozumienia życia. Jest to cel radzenia sobie skoncentrowanego na tworzeniu znaczeń. Artykuł kontynuuje treści rozpoczęte w pracy pt. "Radzenie sobie z chorobą skoncentrowane na tworzeniu znaczeń. Część I - strategie ponownej oceny choroby". Celem artykułu było przybliżenie czytelnikowi funkcji tworzenia znaczeń choroby pod postacią procesu adaptacji celów życiowych, rewizji priorytetów oraz zasadniczych przekonań o sobie i życiu. W pracy wskazano na źródła trudności w dokonywaniu zmian oraz przykłady pozytywnych i negatywnych rozwiązań procesu tworzenia znaczeń. W artykule znalazły się również informacje na temat możliwości stymulowania pacjenta do zmian w obszarze rozumienia choroby drogą interwencji werbalnych.The sources of stress caused by a serious patient's ...
Praca badawcza przedstawia podstawy teoretyczne oraz właściwości psychometryczne Skali Założeń Wo... more Praca badawcza przedstawia podstawy teoretyczne oraz właściwości psychometryczne Skali Założeń Wobec Świata (SZWS), będącej polską adaptacją World Assumptions Scale (WAS), autorstwa Ronnie Janoff-Bulman opartej na założeniu, iż indywidualne doświadczenie człowieka zorganizowane jest w postaci schematów poznawczych. Autorzy w oparciu o badania własne dokonują analizy możliwości zastosowania narzędzia w różnych celach od diagnozy wpływu zdarzenia traumatycznego do oceny postępów w leczeniu reakcji na ciężki stres i związanych z tym zaburzeń.Aim. The aim of this article is to present a theoretical background and psychometric features of the Polish adaptation of the World Assumptions Scale by Janoff-Bulman (1989). The original scale was constructed to identify assumptions of people, about the world and to recognise their changes after a traumatic event. Method. The study involved 357 participants, aged 21-52 (M= 37.77). 18.5% were male, 81.5% - female. Results. α-Cronbach coefficient fo...
The article presents an overview of emotional burdens that are typical of social professions, alo... more The article presents an overview of emotional burdens that are typical of social professions, along with their causes, protective factors, and health implications. Particular attention is given to the demands associated with social interactions occurring between those helping and those asking for help, which are expressed by interpersonal communication. The subject matter is discussed using examples from the work environment of health care workers and staff at emergency call centres. The results of own research are compared with the findings of other current studies. The introduction presents information on the sources of emotional burden experienced by health care employees, taking into account the changes caused by the COVID-19 pandemic. The requirements associated with interpersonal communication are discussed using the concept of emotional labour. In the following part, the adverse consequences of emotional labour-such as occupational burnout syndrome and health problems-are discussed. They are illustrated with the results of our own study. The problems identified fall within two main domains. First, relationships linking emotional labour to the levels of empathy, work engagement, and professional burnout are examined. The second issue encompasses the predictors of job burnout including the demands of the work environment, marital status, and childcare burden, as well as personal resources in the form of the levels of perceived stress, generalised self-efficacy, and active hobbies. Negative changes pertaining to the levels of helplessness, burnout, and overweight and obesity relating to work during the first wave of the COVID-19 pandemic are also presented. The final part includes a summary and conclusions.
AAEM. Annals of Agricultural and Environmental Medicine/Annals of Agricultural and Environmental Medicine, Feb 20, 2024
Załuski M, Makara-Studzińska M. Can family resources and place of residence play a beneficial rol... more Załuski M, Makara-Studzińska M. Can family resources and place of residence play a beneficial role in explaining burnout levels in working men? Ann Agric Environ Med.
adzenie sobie z chorobą skoncentrowane na tworzeniu znaczeń. Część I-strategie ponownej oceny cho... more adzenie sobie z chorobą skoncentrowane na tworzeniu znaczeń. Część I-strategie ponownej oceny choroby Meaning-making focused coping with illness. Part I-reappraisal of illness strategies STRESZCZENIE Poważna i przewlekła choroba jest dla pacjenta źródłem wielu stresorów. Zrewidowany Model Transakcyjnej Teorii Stresu i Radzenia Sobie zakłada, że dostrzeżenie przez człowieka rozbieżności pomiędzy oceną choroby a posiadanymi przekonaniami i celami życiowymi może wywoływać stres i kryzys emocjonalny. Usunięciu dysonansu służy radzenie sobie skoncentrowane na tworzeniu znaczeń. Praca ma charakter poglądowy i zawiera charakterystykę radzenia sobie polegającego na tworzeniu znaczeń choroby. Jest to czwarta funkcja radzenia sobie, odrębna od funkcji instrumentalnej, samokontroli emocjonalnej i unikania. W artykule przedstawiono przesłanki, które leżą u podstaw wyodrębnienia wspomnianej funkcji, a także omówiono jej zasadnicze cele: redukcję dysonansu powodującego stres oraz wzbudzanie emocji pozytywnych. Scharakteryzowano strategie radzenia sobie skoncentrowanego na tworzeniu znaczeń, których materiałem są informacje bieżące, związane z oceną przez pacjenta choroby i przebiegu leczenia.
adzenie sobie skoncentrowane na tworzeniu znaczenia i adaptacja pacjenta do choroby przewlekłej-d... more adzenie sobie skoncentrowane na tworzeniu znaczenia i adaptacja pacjenta do choroby przewlekłej-doniesienie z badań The meaning-focused coping and patients adaptation to chronic illness-the research report STRESZCZENIE Wstęp. Jedną z modyfikacji poznawczo-transakcyjnej teorii stresu Richarda Lazarusa i Susan Folkman jest koncepcja nazwana modelem tworzenia znaczenia (The Meaning Making Model) Crystal Park i Susan Folkman. Zgodnie z modelem, obecność stresu wywołanego chorobą poważnie zaburzającą bieg życia człowieka jest wynikiem rozbieżności pomiędzy sposobem rozumienia choroby a posiadanymi przekonaniami i celami życiowymi. Redukcji rozbieżności służy radzenie sobie skoncentrowane na tworzeniu znaczenia (MFC, meaning-focused coping). Efektem działania procesów zaradczych, obok usunięcia źródeł stresu, może być pojawienie się u człowieka oznak rozwoju osobowego. Cel. Celem pracy była próba sprawdzenie założeń modelu tworzenia znaczenia w sytuacji osób poważnie chorych somatycznie. Materiał i metody. Badaniami objęto 52 pacjentów, w tym: 16 leczonych onkologicznie oraz 36 będących w trakcie rehabilitacji neurologicznej. W badaniach wykorzystano autorską Skalę Ruminacji (RS), Skalę Akceptacji Choroby (AIS) oraz Inwentarz Potraumatycznego Rozwoju (PTGI). Wyniki i wnioski. W badanej grupie zdecydowana większość pacjentów ujawniła oznaki radzenia sobie skoncentrowanego na tworzeniu rozumienia choroby. Myśli na temat przyczyn choroby i jej objawów wystąpiły z największym nasileniem w trakcie pierwszych 10 tygodni po zachorowaniu. Poziom akceptacji choroby pozostawał w związku z radzeniem sobie skoncentrowanym na tworzeniu znaczenia, obecnością wsparcia społecznego oraz zmianami rozwojowymi.
adzenie sobie z chorobą skoncentrowane na tworzeniu znaczeń. Część II-strategie adaptacji przekon... more adzenie sobie z chorobą skoncentrowane na tworzeniu znaczeń. Część II-strategie adaptacji przekonań i celów życiowych Meaning-making focused coping with illness. Part II-adaptation of assumptions and lives goals STRESZCZENIE Źródła stresu pacjenta wywołanego poważnym zachorowaniem mogą płynąć z rozbieżności pomiędzy aktualną oceną sytuacji a wiedzą o życiu i sobie samym. Usunięciu rozbieżności służą zmiany w obszarze uogólnionego rozumienia życia. Jest to cel radzenia sobie skoncentrowanego na tworzeniu znaczeń. Artykuł kontynuuje treści rozpoczęte w pracy pt. "Radzenie sobie z chorobą skoncentrowane na tworzeniu znaczeń. Część I-strategie ponownej oceny choroby". Celem artykułu było przybliżenie czytelnikowi funkcji tworzenia znaczeń choroby pod postacią procesu adaptacji celów życiowych, rewizji priorytetów oraz zasadniczych przekonań o sobie i życiu. W pracy wskazano na źródła trudności w dokonywaniu zmian oraz przykłady pozytywnych i negatywnych rozwiązań procesu tworzenia znaczeń. W artykule znalazły się również informacje na temat możliwości stymulowania pacjenta do zmian w obszarze rozumienia choroby drogą interwencji werbalnych.
Zastosowanie teorii rozbitych założeń Ronnie Janoff-Bulman w badaniu przekonań rodziców dzieci bę... more Zastosowanie teorii rozbitych założeń Ronnie Janoff-Bulman w badaniu przekonań rodziców dzieci będących w trakcie leczenia onkologicznego Application of the shattered assumptions theory of trauma by Ronnie Janoff-Bulman in research on assumptions of parents of children during oncological treatment
The sources of stress caused by a serious patient’s illness may flow from discrepancy between app... more The sources of stress caused by a serious patient’s illness may flow from discrepancy between appraised meaning of illness and preexisting global meaning of life and oneself. To reduce the incongruence between appraised meaning and global meaning use the changes in area of global meaning. It is an aim of meaning-making focused coping. The article is continuing content begun at work: “Meaning-making focused coping with illness. Part I —reappraisal of illness strategies”. The aim of article is introducing the Reader to meaning-making of illness functions under the figure of goals in lives adaptation process, revising priority and fundamental assumptions about life and oneself. In article the source of problems in changes and examples of positive and negative outcomes meaning-making process were pointed out. In the article information’s about the possibility of the patient stimulating to change in area of global meaning during verbal interventions were concluded too. Nursing Topics 2015; 23 (1): 134–138
International research has demonstrated that emergency call operators face unique risks to their ... more International research has demonstrated that emergency call operators face unique risks to their mental health, in particular job stress, and occupational burnout syndrome. There is already wide knowledge about the relationship between stress, burnout and employee personal resources, which has practical application in preventing mental health. However, more research into the subtle relationships between variables is needed. The aim of the study was to check the moderation effect of differences in the intensity of latent variables on the relationship between perceived stress, selfefficacy and professional burnout. The participants were 546 call-takers and dispatchers from 14 public-safety answering point in Poland aged between 19 and 65 years. The Link Burnout Questionnaire, the 10-item Perceived Stress Scale, the Generalized Self-Efficacy Scale, and an independent questionnaire were used to gather information. The method of path analysis was used. The study confirmed the existence of negative relationships between perceived stress (assessment of the current situation) and selfefficacy (a personal trait). Taking into account the moderating effect of latent variable: psychological comfort revealed a hidden relationship between stress and burnout. The stress-burnout relationship occurred only among participants with low level of psychological comfort, so it was not a proportional relationship. In the case of participants with a high level of second latent variable: power-to-affect, the hypothesis that a high level of this variable should weaken the relationship between stress and burnout was not confirmed. The level of latent variables did not affect the self-efficacy relationship with occupational burnout. Taking into account the differences in the intensity of latent variables showed their moderating effect, which often turned out to be different from the assumed one and obtained in the research of other authors. This allowed to discover the relationships that might otherwise have been overlooked and not included in burnout prevention. The results showed a high level of occupational burnout in the ECD's group during the COVID-19 pandemic: 32% of the responders reported emotional exhaustion, 53% loss of professional effectiveness.
yśli pacjenta związane z chorobą i leczeniem Patient's thoughts connected to illness and its trea... more yśli pacjenta związane z chorobą i leczeniem Patient's thoughts connected to illness and its treatment STRESZCZENIE Jednym z zadań pielęgniarki jest udzielanie pacjentowi wsparcia psychicznego w sytuacjach trudnych emocjonalnie, pojawiających się w przebiegu leczenia i rehabilitacji. Służą temu działania nakierowane na obniżenie napięcia emocjonalnego, wzmacnianie adaptacyjnych sposobów radzenia sobie ze stresem oraz wspieranie zasobów pacjenta pomocnych w leczeniu. Reakcje pacjenta pozostają w ścisłym związku ze sposobem, w jaki rozumie on chorobę, jak ją przeżywa i co o niej myśli. Celem artykułu jest ukazanie procesów myślenia pacjenta na temat choroby wyrażających się w jego zachowaniu i reakcjach emocjonalnych. W artykule proces myślenia scharakteryzowano, jako aktywność umysłowa przebiegająca dwoma torami: torem doświadczania choroby i torem autorefleksji nad doświadczeniem. Treścią procesów myślenia pacjenta są: relacje wiążące chorobę z elementami składającymi się na sens życia, wyobrażenia i przekonania oraz związany z nim stosunek emocjonalny wobec choroby (koncepcja choroby), a także pozytywne wartości pojawiające się w trakcie leczenia. W artykule omówiono także oznaki wskazujące na brak zrozumienia choroby oraz nieadaptacyjne formy myślenia towarzyszące leczeniu. Każdy z omawianych zagadnień uzupełniono informacjami dotyczącymi konkretnych działań pielęgniarki dostrzegającej w zachowaniu pacjenta przejawy jego myśli na temat choroby i leczenia oraz powiązane z nimi emocje.
critical life events The World assumption scale depression summary Objectives. appreciation the a... more critical life events The World assumption scale depression summary Objectives. appreciation the average level of assumptions of policemen enrolled to psychotherapy. explanation of the difference in level of assumptions to take into consideration the work place. appreciation the connections between the level of assumptions and depression. Method. 80 police officers (M age =40.81; sD=5.54; M seniority = 18.94; sD= 4.89) at the top of psychotherapeutic treatment were once and individually completed set of the research questionnaires. in the present article, research results obtained with the Life events checklist, the World assumptions scale and Beck Depression inventory were presented. Results. the date indicated that a longstanding exposure with existential stressor has representations in the subjective worldview and world assumptions. the worldview of the depressive person is less benevolent. in the group of assumptions about the distribution of outcomes there are weak beliefs in the principle of justice and controllability. the assumptions about oneself as an agent of life events are partially complementary with early and to pertain to character weakness, weak belief in selfcontrollability and in luck. conclusions. the workplace's worldview may be generalized and to contain the general life's attitude. the World assumptions scale may to serve as a basis to conversation with patient and to complement the knowledge about the direction of his therapy. Artykuł jest prezentacją wyników badań zrealizowanych przez Autora na grupie 80 policjantów służby czynnej rozpoczynających leczenie psychoterapeutyczne. Zastosowane metody badawcze (Skala Wydarzeń Życiowych, Skala Założeń Wobec Świata, Inwentarz Depresji Becka) posłużyły do sprawdzenia hipotez dotyczących związków pomiędzy okolicznościami towarzyszącymi pracy zawodowej, obrazem świata i tworzącymi go przekonaniami oraz występowaniem objawów zaburzeń depresyjnych. Maciej Załuski ObRaZ śWiaTa ZaWaRTy W DeKLaRacjach POLicjanTóW ZaKWaLifiKOWanych na LecZenie PsychOTeRaPeuTycZne thE worldviEw containEd in dEclarations of policE officErs schEdulEd for psychothErapEutic trEatMEnt Wydział Nauk o Zdrowiu UJ cM instytut pielęgniarstwa i położnictwa, Zakład psychologii Zdrowia Kierownik: dr hab. Marek Motyka Wstęp powstała w latach 80. XX wieku teoria rozbitych założeń (shaterred assumptions theory of trauma) ronnie Janoff-Bulman [1, 2] jest jedną z wielu służących zrozumieniu zachowań człowieka przebywającego w sytuacji konfrontującej z podstawowymi aspektami jego egzystencji i naruszającej wewnętrzny spokój. teoria korzysta z przypuszczenia, iż informacje pochodzące z rzeczywistości zewnętrznej gromadzone są w umyśle człowieka w postaci światopoglądu i uogólnionych przekonań. Zawarte w nich wiadomości zostały
Model tworzenia znaczeń Crystal Park i Susan Folkman Streszczenie Celem artykułu jest prezentacja... more Model tworzenia znaczeń Crystal Park i Susan Folkman Streszczenie Celem artykułu jest prezentacja modelu tworzenia znaczeń (The Meaning Making Model) Crystal Park i Susan Folkman, będącego uzupełnieniem transakcyjnej teorii stresu Richarda Lazarusa i Susan Folkman. Artykuł zaznajamia z podstawowymi założeniami tego modelu. Wyjściowe założenie dotyczy związku pomiędzy rozumieniem aktualnej sytuacji trudnej, z jaką człowiek zmuszony jest się konfrontować, a uogólnionym rozumieniem własnego życia. Zdaniem autorek doświadczenie dysonansu pomiędzy rozumieniem konkretnej sytuacji i rozumieniem własnego życia stanowi istotne źródło stresu. Operacje poznawcze pozwalające dopasować oba rozumienia prowadzą do jego redukcji. W efekcie, model wyróżnia specyficzny sposób radzenia sobie ze stresem nazwany: radzeniem sobie skoncentrowanym na tworzeniu znaczenia (meaning-focused coping, MFC). Artykuł zawiera opis składowych modelu oraz wnioski wynikające z jego założeń.
One of nurse’s task is to provide patient with mental support in emotional tough situations that ... more One of nurse’s task is to provide patient with mental support in emotional tough situations that can appear during the treatment and rehabilitation process. This can be achieved by decreasing emotional strain, strengthening adaptational ways of coping with stress, supporting patient’s own skills. Patient’s reactions are strictly connected to his way of understanding the illness, and what is his attitude towards the illness. The aim of the article is to shown patient’s thinking processes about the illness that are expressed by his behavior and emotional reactions. The thinking processes is characterized in the article as a mental activity that runs along two lines: the line of experiencing the illness and the line of auto-reflections about the experience. The content of the thinking processes is: — links between the illness and elements of the general sense of life, — imaginations and beliefs with the resulting attitude towards the illness (idea of illness), — positive values appearing during the cure. Signs of the lack of understanding the illness, and non-adaptive ways of thinking were also discussed in the article. Every of the discussed contend is complemented with the information regarding nurse’s reactions to what can be seen in patient’s thoughts about the illness and the cure and emotions. Nursing Topics 2014; 22 (2): 234–238
kala Ruminacji-opis kwestionariusza i wstępna analiza psychometryczna The Ruminations Scale-chara... more kala Ruminacji-opis kwestionariusza i wstępna analiza psychometryczna The Ruminations Scale-characteristics of the questionnaire and preliminary psychometrics analysis STRESZCZENIE Wstęp. Radzenie sobie skoncentrowane na tworzeniu znaczeń, odgrywa ważną rolę w procesie adaptacji pacjenta do choroby zagrażającej zdrowiu lub choroby przewlekłej. Pielęgniarka podczas kontaktu z pacjentem może poznać jego myśli, zarówno ułatwiające, jak i utrudniające przebieg leczenia i rehabilitacji. Może również pobudzać u pacjenta procesy myślowe, powodując zmiany o charakterze rozwoju osobowego wbrew przeciwnościom losu. Cel pracy. Wstępna charakterystyka psychometryczna narzędzia służącego do poznania procesów myślenia pacjenta, polegających na tworzeniu znaczeń choroby. Materiał i metody. Grupę badaną stanowiło 89 pacjentów w trakcie leczenia neurologicznego, onkologicznego i chirurgicznego. Do badań wykorzystano Skalę Ruminacji oraz kwestionariusz sensu w życiu MLQ, skalę akceptacji choroby AIS oraz inwentarz wzrostu związanego z kryzysem choroby (PTGI). Wyniki. Wyniki wstępnych badań ukazały wielorakie związki występujące pomiędzy ruminowaniem a akceptacją choroby i deklaracjami wzrostu osobowego oraz posiadaniem sensu w życiu i jego poszukiwaniem. Zaobserwowano, że intensywność ruminowania pozostaje pod wpływem wieku pacjenta oraz upływu czasu, jaki minął od zachorowania. Wnioski. Skala Ruminacji jest narzędziem o zadowalającej rzetelności oraz trafności wewnętrznej. Analiza potwierdziła 6-czynnikową strukturę kwestionariusza. Narzędzie wymaga dalszych badań walidacyjnych.
Model tworzenia znaczeń Crystal Park i Susan Folkman Streszczenie Celem artykułu jest prezentacja... more Model tworzenia znaczeń Crystal Park i Susan Folkman Streszczenie Celem artykułu jest prezentacja modelu tworzenia znaczeń (The Meaning Making Model) Crystal Park i Susan Folkman, będącego uzupełnieniem transakcyjnej teorii stresu Richarda Lazarusa i Susan Folkman. Artykuł zaznajamia z podstawowymi założeniami tego modelu. Wyjściowe założenie dotyczy związku pomiędzy rozumieniem aktualnej sytuacji trudnej, z jaką człowiek zmuszony jest się konfrontować, a uogólnionym rozumieniem własnego życia. Zdaniem autorek doświadczenie dysonansu pomiędzy rozumieniem konkretnej sytuacji i rozumieniem własnego życia stanowi istotne źródło stresu. Operacje poznawcze pozwalające dopasować oba rozumienia prowadzą do jego redukcji. W efekcie, model wyróżnia specyficzny sposób radzenia sobie ze stresem nazwany: radzeniem sobie skoncentrowanym na tworzeniu znaczenia (meaning-focused coping, MFC). Artykuł zawiera opis składowych modelu oraz wnioski wynikające z jego założeń.
Choroba stanowi dla człowieka sytuację trudną, rodząc stres i uruchamiając mechanizmy walki ze st... more Choroba stanowi dla człowieka sytuację trudną, rodząc stres i uruchamiając mechanizmy walki ze stresem, a zarazem stanowi swoiste wyzwanie, stymulując czasem pozytywne zmiany w postawie życiowej pacjenta. Celem opracowania jest prezentacja teoretycznego podejścia, w którym choroba rozpatrywana jest jako kryzys, a nie sytuacja stresowa. Autorzy uważają, że takie podejście uzupełnienia tradycyjne rozumienie choroby jako źródła stresu, gdyż perspektywa kryzysu pozwala łatwiej dostrzec w chorobie potencjał rozwoju i pozytywnych zmian, do jakich może ona prowadzić u chorego, zwłaszcza w jego stosunku do siebie i innych ludzi, życia i podstawowych wartości. Autorzy podkreślają, że zwrócenie uwagi na pojawianie się pozytywnych zmian rozwojowych w chorobie, ma duże znaczenie dla praktyki. Kieruje bowiem uwagę lekarzy i pielęgniarek, nie tylko na deficyty i słabe strony pacjentów, ale każe poszukiwać także ich zasobów oraz mocnych stron, a przede wszystkim podejmować działania umacniające za...
Źródła stresu pacjenta wywołanego poważnym zachorowaniem mogą płynąć z rozbieżności pomiędzy aktu... more Źródła stresu pacjenta wywołanego poważnym zachorowaniem mogą płynąć z rozbieżności pomiędzy aktualną oceną sytuacji a wiedzą o życiu i sobie samym. Usunięciu rozbieżności służą zmiany w obszarze uogólnionego rozumienia życia. Jest to cel radzenia sobie skoncentrowanego na tworzeniu znaczeń. Artykuł kontynuuje treści rozpoczęte w pracy pt. "Radzenie sobie z chorobą skoncentrowane na tworzeniu znaczeń. Część I - strategie ponownej oceny choroby". Celem artykułu było przybliżenie czytelnikowi funkcji tworzenia znaczeń choroby pod postacią procesu adaptacji celów życiowych, rewizji priorytetów oraz zasadniczych przekonań o sobie i życiu. W pracy wskazano na źródła trudności w dokonywaniu zmian oraz przykłady pozytywnych i negatywnych rozwiązań procesu tworzenia znaczeń. W artykule znalazły się również informacje na temat możliwości stymulowania pacjenta do zmian w obszarze rozumienia choroby drogą interwencji werbalnych.The sources of stress caused by a serious patient's ...
Praca badawcza przedstawia podstawy teoretyczne oraz właściwości psychometryczne Skali Założeń Wo... more Praca badawcza przedstawia podstawy teoretyczne oraz właściwości psychometryczne Skali Założeń Wobec Świata (SZWS), będącej polską adaptacją World Assumptions Scale (WAS), autorstwa Ronnie Janoff-Bulman opartej na założeniu, iż indywidualne doświadczenie człowieka zorganizowane jest w postaci schematów poznawczych. Autorzy w oparciu o badania własne dokonują analizy możliwości zastosowania narzędzia w różnych celach od diagnozy wpływu zdarzenia traumatycznego do oceny postępów w leczeniu reakcji na ciężki stres i związanych z tym zaburzeń.Aim. The aim of this article is to present a theoretical background and psychometric features of the Polish adaptation of the World Assumptions Scale by Janoff-Bulman (1989). The original scale was constructed to identify assumptions of people, about the world and to recognise their changes after a traumatic event. Method. The study involved 357 participants, aged 21-52 (M= 37.77). 18.5% were male, 81.5% - female. Results. α-Cronbach coefficient fo...
Uploads
Papers by Maciej Załuski