Papers by MEHMET TÜRKMEN
ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİNDE HEMZE SESİNİN DURUMU, 2018
Arapçanın söz varlığında geniş bir kullanım alanına hakim olan hemze, Türkçenin fonetiğinde yer a... more Arapçanın söz varlığında geniş bir kullanım alanına hakim olan hemze, Türkçenin fonetiğinde yer almamaktadır. Dolayısıyla bu sesi içeren kelimeler Türkçe tarafından alıntılandığında bir telaffuz zorluğuna neden olmuşlardır. Türkçe kendi ses düzenine ve ahengine uymayan bu tür kelimelerdeki hemze sesi üzerinde bazı değişiklikler gerçekleştirerek onları kendi ses ve telaffuz kurallarına uydurmuştur. Ancak yapılan değişiklikler, Türkçenin bütün çağdaş lehçelerinde aynı şekilde gerçekleşmemiştir. Bu lehçeler bazı noktalarda aynı yolu izlemişler, bazı noktalarda ise birbirlerinden ayrılmışlardır. Bu durum, çağdaş Türk lehçelerinde ortak olarak kullanılan hemzeli kelimelerin farklı şekiller almasına sebep olmuştur. Böylece hemzeli kelimeler çağdaş Türk lehçelerine aldıkları yeni şekillerle yerleşmişlerdir.Bu çalışmada, çağdaş Türk lehçelerine geçmiş Arapça kökenli kelimelerdeki hemze sesinin durumu ele alınmıştır. Çalışmanın girişinde hemze ile ilgili bilgi verilmiş; daha sonra da Arapçadan alıntılanmış kelimelerdeki hemze sesinin geçirdiği veya sebep olduğu ses olayları örnekleriyle birlikte gösterilmiştir. Hemze üzerine yaptığımız bu çalışmayla, çağdaş Türk lehçeleri üzerine yapılacak çalışmalara bir katkıda bulunulması amaçlanmıştır.
ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİNDE “AYIN” SESİNİN SEBEP OLDUĞU SES OLAYLARI, 2017
Diller arasında bir ses ortaklığı vardır. Ancak bazı dillerde mevut olan sesler kendisine has olu... more Diller arasında bir ses ortaklığı vardır. Ancak bazı dillerde mevut olan sesler kendisine has olup diğer dillerde bulunmamaktadır. Bu tür sesleri içeren kelimeler, başka bir dile geçtiğinde bazı değişiklikler geçirerek yeni şekiller alır ve geçtiği dilde böylece yerleşir. Özel sesleri olan dillerden biri de Arapçadır. Arapça alıntı kelimelerde görülen bazı seslerin Türkçede karşılığı yoktur. Bunlardan biri de “ayın” sesidir. Arapçaya has olan “ayın” Türkçede karşılığı bulunmamaktadır ve bu sesin Türkler tarafından telaffuz edilmesi güçtür. Dolayısıyla ayınlı bir kelimeyi Türkçenin ses sistemine uyarlamak ve söyleyişini kolaylaştırmak için bu ses ya Türkçede bulunan ve fonetik özelliklerine yakın olan başka bir sese dönüşür ya da kullanımdan düşer ve bu durum başka ses olaylarına yol açar. Böylece içinde “ayın” sesi bulunan kelime, asıl dildeki yapısı etkilenerek farklı bir şekil alır. “Ayın”ın yol açtığı bu tür ses olayları, bütün çağdaş Türk lehçelerinde aynı değildir. Bir lehçede genel olarak bir ses olayına sebep olmasına karşın, diğer lehçelerde birden çok ses olayına sebep olmaktadır. Ayrıca uğradığı bazı değişiklikler bir lehçeye mahsus kalıp çok az kelimede ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada, çağdaş Türk lehçelerinde, yer yer bu lehçelerin bazı ağızlarına da işaret ederek Arapça alıntı kelimelerin başında, ortasına ve sonunda yer alan gırtlak ünsüzü “ayın”ın sebep olduğu ses olaylarını örneklerle birlikte tespit etmeye çalıştık.
Conference Presentations by MEHMET TÜRKMEN
Türk Edebiyatında Kullanılan Arapça Darb-ı Mesellere Dâir Önemli Bir Eser Safvetü'l-Kelâm, 2010
Halk kültürünü, fikrini, düşüncesini ve hayat tarzını yansıtan atasözleri insanlık tarihiyle bera... more Halk kültürünü, fikrini, düşüncesini ve hayat tarzını yansıtan atasözleri insanlık tarihiyle beraber var olmuş ve bugüne dek sürüp gelmiştir. Geniş bir Türkçe atasözleri varlığına sahip Osmanlı coğrafyası komşu diller ve kültürlerden istifade ederek daha da zenginleşmiştir. Çalışmamızda atasözleri ve oluşumları üzerine bilgiler verilmiş, Abdurrahman Nâcim Efendi'nin hayatı ve eserleri ile Arapça atasözlerini Türkçeye aktardığı "Safvetü'l-Kelâm" adlı eseri incelenmiştir.
Uploads
Papers by MEHMET TÜRKMEN
Conference Presentations by MEHMET TÜRKMEN