Papers by Karolina Wierel
"Literary Dystopias of the Early 21st Century – Between Reality and Fantasy"
The article explore... more "Literary Dystopias of the Early 21st Century – Between Reality and Fantasy"
The article explores the relationship between realism and fantasy in dystopian literature, using Zygmunt Bauman's concept of "retrotopia" as a theoretical framework. The study analyzes Never Let Me Go by Kazuo Ishiguro, The Hunger Games by Suzanne Collins, and The Book of Strange New Things by Michel Faber, illustrating how these narratives depict societal decline through nostalgia for an imagined past. The author discusses the intersection of dystopian motifs with themes such as dark ecology (Timothy Morton) and artificial nature (Gernot Böhme). The analysis highlights how these texts critique contemporary Western civilization by portraying societies grappling with ethical dilemmas, existential crises, and environmental degradation. By combining elements of realism and speculative fiction, the selected works present complex visions of humanity's future, emphasizing the tension between progress and regression in modern culture.
[email protected] Wierel, dr, adiunkt w Zakładzie Studiów nad Kulturą i Mediami funkcjo... more [email protected] Wierel, dr, adiunkt w Zakładzie Studiów nad Kulturą i Mediami funkcjonującego w Międzywydziałowym Instytucie Kultury i Sztuki Uniwersytetu w Białymstoku; kulturoznawca i filolog. Interesuje się twórczością katastroficzną i postapokaliptyczna, motywem Księgi w kulturze, relacją kulturaliteraturafilm, historią oralności i piśmienności oraz współczesnymi prądami myślowymi w filozofii kultury, a szczególnie „nową humanistyką”, humanistyką ekologiczną, posthumanizmem, postsekularyzmem.Uniwersytet w Białymstoku, Instytut Studiów KulturowychAlvoledo T., Korzenie niebios, przeł. P. Drzymała, Insignis, Kraków 2013.Asimov I., Ja, robot, przeł. Z. Królicki, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2013.Atwood M., MaddAddam, przeł. T. Wikisz, Prószyński i S-ka, Warszawa 2017.Atwood M., MaddAddam, Random House, Toronto – Londyn – Sydney – Auckland – New York 2013.Atwood M., Opowieść podręcznej, przeł. Z. Uhrynowska-Hanasz, Znak, Kraków 2006.Atwood, M., Oryks i Derkacz, przeł. M. ...
The article presents the contemporary trend of post-apocalyptic work as a way of sublimation of s... more The article presents the contemporary trend of post-apocalyptic work as a way of sublimation of social and individual anxieties reflected in the imagination of the inhabitants of Western cultures. In the context of the scientific achievements of Prof. Sław Krzemień-Ojak, post-apocalyptic culture is interpreted as an instrument of contemporary prognosis of cultural and scientific prognosis. In my point of view the analogy between the thinking of Krzemień-Ojak on the role of contemporary anthropology and futurology and the ideas embodied in some forms of postapocalyptic narrations presenting the ideas of the "new humanities". In order to present the complex nature of post-apocalyptic imagery, I present the sources that influenced its emergence. I am calling concepts: amorfati, posthumanism, new humanities, ecology, hyper-object, affirmative nihilism, which are the sources of shaping the post-apocalyptic imagination and the complexity of the transmissions of its plot. I call ...
Przyszłość kultury: od diagnozy do prognozy, pod redakcją Alicji Kisielewskiej, Andrzeja Kisielewskiego, Moniki Kostaszuk-Romanowskiej, 2017
Black horizon or the death of the West. Black horizon or the death of the West. Black horizon or ... more Black horizon or the death of the West. Black horizon or the death of the West. Black horizon or the death of the West. Black horizon or the death of the West. A post A post A post A post-apocalyptic culture as an alternative apocalyptic culture as an alternative apocalyptic culture as an alternative apocalyptic culture as an alternative vision for the future vision for the future vision for the future vision for the future
Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Motywy religijne we współczesnej fantastyce”, Supraśl 22-23 maja 2012 r., 2014
Ogrodzie mój, potąd będzie Los twój boleśnie mnie smucić Aż Ogrodnicy zdołają Dawne Życie wrócić.... more Ogrodzie mój, potąd będzie Los twój boleśnie mnie smucić Aż Ogrodnicy zdołają Dawne Życie wrócić. Niepisany śpiewnika Bożych Ogrodników 1 Na początku było Słowo... Tak zaczyna się mit kreacyjny świata kultury Zachodu. Słowo i dźwięk łączą się w harmonijny, melodyjny związek, który swój wyraz znajduje w muzyce i pieśni. To właśnie dźwięk pieśni jest początkiem (o)powieści Rok Potopu autorstwa Margaret Atwood; początkiem kreacji świata (Zachodu), który rodzi się na nowo. Rok Potopu jest postapokaliptyczną, literacką wizją przyszłości, gdzie człowiek jako przedstawiciel gatunku homo sapiens sapiens prawie wymarł. Tylko nieliczni reprezentanci ludzkości, którzy ocaleli po Bezwodnym Potopie, fakt ten określają mianem cudu. Owa literacka wizja jest także ustanawianiem nowej kosmogonii świata, który może być i jest jednym z wyobrażeń
Fantastyka a realizm / The fantastic and realism, pod red. W. Biegluk-Leś, S. Borowskiej-Szerszun, E. Feldman-Kołodziejuk, 2019
The article examines the relationship between the categories of “reality” and “fantasy” using Zyg... more The article examines the relationship between the categories of “reality” and “fantasy” using Zygmunt Bauman's theory of “retrotopia”. To illustrate the presence of these concepts in selected dystopian texts from the early twenty-first century speculative fiction, the author refers to the works of Kazuo Ishiguro (Never Let Me Go), Suzanne Collins (The Hunger Games) and Michel Faber (Book of Strange New Things). The analysis also refers to the concepts such as “dark ecology” (Timothy Morton), “artificial nature” (Gernot Böhme) and the notion of identity as figure that creates its connections with the theory of retrotopia. The etymology of the word “retrotopia” indicates its relationship with the terms “utopia” and “retro style,” which also affects the interpretation. Characterized by a sense of nostalgia and a desire to return to the state of human communication with nature, retrotopia also reflects new social divisions and the departure from democratic ideas in small communities (tribes). It is argued that dystopian plot conventions help to express the last feature of retrotopia, namely, the criticism of the condition of a modern society.Karolina Wierel, dr, asystent w Zakładzie Studiów nad Kulturą i Mediami funkcjonującego w Międzywydziałowym Instytucie Kultury i Sztuki Uniwersytetu w Białymstoku; kulturoznawca i filolog. Interesuje się twórczością katastroficzną i postapokaliptyczna, motywem Księgi w kulturze, relacją kultura-literatura-film, historią oralności i piśmienności oraz współczesnymi prądami myślowymi w filozofii kultury, a szczególnie „nową humanistyką”, humanistyką ekologiczną, posthumanizmem, postsekularyzmem. Autorka książki Księga w nie-ludzkim świecie. Motyw Księgi w postapokaliptycznych przekazach literackich i filmowych przełomu XX i XXI wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2019.Bauman Zygmunt, Retrotopia, tł. K. Lebek, Warszawa 2018 (Retrotopia, 2017).Blumenberg Hans, Paradygmat dla metaforologii, tł. B. Baran, Warszawa 2017 (Paradigmen zu einer Metaphorolgie, 1998).Böhme Gernot, Filozofia i estetyka przyrody w dobie kryzysu naturalnego, przeł. J. Marecki, Warszawa 2002 (Natürlich Natur. Über Natur im Zeitalter ihrer technischen Reproduzierberkeit, Für eineökologische Naturästhetik, 1992).Burszta Wojciech, Płynność a retrotopia, w: Przyszłość kultury. Od diagnozy od prognozy, pod red. A. Kisielewskiej, A. Kisielewskiego, M. Kostaszuk-Romanowskiej, Białystok 2017.Conquest Robert, Science Fiction and Literature, w: Science Fiction. A collection of Critical Essey by Mark Rose, Prenice Hall, 1976, przedruk z “The Critical Quarterly”, V (1963).Czaplińska Joanna, Dziedzictwo robota. Współczesna czeska fantastyka naukowa, Szczecin 2001.Eller Jack David, Antropologia kulturowa. Globalne siły, lokalne światy, tł. A. Gąsior-Niemiec, Kraków 2012 (Cultural anthropology: global forces, local lives Routledge, New York-London 2009).Faber Michel, Księga dziwnych nowych rzeczy, tł. T. Kłosowski, Warszawa 2015 (The Book of Strange New Things 2014).Gnilka Joachim, Pierwsi chrześcijanie: źródła i początki Kościoła, tł. W. Szymona, Kraków 2004 (Frühen Christen, Freiburg: Herder, 1999).Hobbes Thomas, Lawiatan, tł. C. Znamierowski, Warszawa 2009 (Leviathan, 1651).Marquard Odo, Apologia przypadkowości. Studia filozoficzne, tł. K. Krzemieniowa, Warszawa 1994 (Apologie des Zufälligen. Philosophische Studien, 1994).Morton Timothy, Dark Ecology. For a Logic of Future Coexistance, New York 2016.Ryan Marie-Laure Narrative as Virtual Reality 2: Revisiting Immersion and Interactivity in Literature and Electronic Media (Parallax: Re-visions of Culture and Society), Baltomire 2015.Shelley Mary, Frankenstein, czyli nowożytny Prometeusz, tł. Maciej Płaza, Czerwonak 2013 (Frankenstein; or, The Modern Prometheus, 1818).Smuszkiewicz Antoni, W kręgu współczesnej utopii, „Fantastyka” 1985, nr 6.Vattimo Verbatim, Społeczeństwo przejrzyste, tł. Magdalena Kamińska, Wrocław 2006 (La société transparente, 1992).13715
Księga w nie-ludzkim świecie. Motyw Księgi w postapokaliptycznych przekazach literackich i filmowych przełomu XX i XXI wieku, 2017
Alternate Life-Worlds in Literary Fiction
... Page 174. Karolina Wierel 172 Wybuchu–postludzie. Uprawnia to więc do nazwania go językiem po... more ... Page 174. Karolina Wierel 172 Wybuchu–postludzie. Uprawnia to więc do nazwania go językiem postludz-kim. ... Barany! Benedikt, który ślozy kułakiem ocierał, szarpnął się, jakoby to jego wołano po imieniu. –Wszytko jedno już, Nikito Iwanyczu! Cóż za różnica... ...
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio FF – Philologiae
Przegląd Humanistyczny
In the article I wonder about the reasons for the growing popularity of the postapocalyptic works... more In the article I wonder about the reasons for the growing popularity of the postapocalyptic works in the pop culture of the early 21st century. The world after the collapse of the Western civilization is created in various literary, film and photographic forms, the examples of which I present in my study. The alternative post-apocalyptic reality is the postindustrial reality, archaized and non-anthropocentric. The technological regress presented in the works is based on imaginings of the end and is analogous to the fall of humanity among those people who survived after the “end” or were born afterwards. In the post-apocalyptic works of the turn of the 20th and 21st centuries it can be noticed that the authors of the vision of world “after to end” abandoned an extremely negative tone.
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF, Philologia, 2017
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF, Philologia, 2017
Uploads
Papers by Karolina Wierel
The article explores the relationship between realism and fantasy in dystopian literature, using Zygmunt Bauman's concept of "retrotopia" as a theoretical framework. The study analyzes Never Let Me Go by Kazuo Ishiguro, The Hunger Games by Suzanne Collins, and The Book of Strange New Things by Michel Faber, illustrating how these narratives depict societal decline through nostalgia for an imagined past. The author discusses the intersection of dystopian motifs with themes such as dark ecology (Timothy Morton) and artificial nature (Gernot Böhme). The analysis highlights how these texts critique contemporary Western civilization by portraying societies grappling with ethical dilemmas, existential crises, and environmental degradation. By combining elements of realism and speculative fiction, the selected works present complex visions of humanity's future, emphasizing the tension between progress and regression in modern culture.
The article explores the relationship between realism and fantasy in dystopian literature, using Zygmunt Bauman's concept of "retrotopia" as a theoretical framework. The study analyzes Never Let Me Go by Kazuo Ishiguro, The Hunger Games by Suzanne Collins, and The Book of Strange New Things by Michel Faber, illustrating how these narratives depict societal decline through nostalgia for an imagined past. The author discusses the intersection of dystopian motifs with themes such as dark ecology (Timothy Morton) and artificial nature (Gernot Böhme). The analysis highlights how these texts critique contemporary Western civilization by portraying societies grappling with ethical dilemmas, existential crises, and environmental degradation. By combining elements of realism and speculative fiction, the selected works present complex visions of humanity's future, emphasizing the tension between progress and regression in modern culture.