Papers by Kudret Safa GÜMÜŞ
Karadeniz, 2017
Türk edebiyatında, karşılaştırmalı edebiyat ekseninde yapılan çalışmalar bulunmaktadır. Yapılan ç... more Türk edebiyatında, karşılaştırmalı edebiyat ekseninde yapılan çalışmalar bulunmaktadır. Yapılan çalışmalar incelendiğinde; Dîvân şiiri bağlamında da üzerinde çalışılmış, kayda değer eserler söz konusudur. Çalışmamızda; Dîvân şiirinin son döneminde kadın şâirlikleri ile karşımıza çıkan 19.yy'ın ilk yarısında yaşamış olan Leylâ Hânım ile 19. yy'ın ikinci yarısında hayat süren Kastamonulu Bahâr-zâde Ferîde Hânım'ın "'âlem bu yâ" redifli gazelleri incelenerek karşılaştırmaya tabi' tutulacaktır. Kastamonulu Bahâr-zâde Ferîde Hânım, yaşadığı dönemde Kastamonu'da bulunan ve zaman zaman Kastamonu'ya uğrayan şâirlerle şiir sohbetlerinde bulunmuştur. Özellikle Vali Sırrı Paşa'nın Hânımı şâire Leylâ Hânım ile şiir sohbetinde bulunmuş olan Kastamonulu Bahar-zâde Feride Hanım, birbirlerinin şiirlerine nazîreler yazmışlardır. Bunun yanında, her iki şâir de intisap ettikleri tarikâtlere şiirlerinde değinmişler ve o tarikâtlerin kurucularını kendilerine "dest-gîr" saymışlardır. Leylâ Hânım Mevlevîlik tarikâtine intisap ederken, Kastamonulu Bahâr-zâde Ferîde Hânım da Halvetîliğin Şabâniyye kolunu oluşturan Şa'bân Baba'ya intisap etmiştir. Bu çalışmamızda; iki dost hâmenin birbirinde yarattığı etki "'âlem bu yâ" redifli birbirine nazîre olan gazellerden hareketle ortaya konulmuş olacaktır.
Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 2019
Poetika, sairlerin siirlerini olustururken bagli bulunduklari siir gelenegi veya ekolunun kuralla... more Poetika, sairlerin siirlerini olustururken bagli bulunduklari siir gelenegi veya ekolunun kurallarini ihtiva eden bir terimdir. Her sairin, bagli bulundugu siir gelenegini irdeleyerek siir anlayisina yonelik calismalarin yapilmasi, sairlerin ayni zamanda zihin dunyalarini ortaya cikarmak adina onem arz etmektedir. Divân siirine bakildiginda poetika konusu; tezkireler, divân dibâceleri, bazi mesnevilerin ilgili bolumleri, kasidelerin fahriye bolumleri, gazellerin mahlas beyitleri ile bazi poetik unsur barindiran beyitler uzerinden incelenebilmektedir. Şairler, divânlarinda siirlerinin guzelligini ve etkileyiciligini vurgulamak icin turlu sanatlar ile oldukca fazla sayida mazmuna basvurmuslar, boylece siir ve saire dâir goruslerini eserlerine yansitmislardir. Osmanli sairinin dunyaya bakisini ve dolayisiyla da siirine hâkim olan tasavvufi bakis acisini ortaya koyan eserler, ayni zamanda Osmanli toplumunun zihniyet dunyasini yansitmaktadir. Mutasavvif sairler, her seyden once siirde mânânin olmasi gerektigini belirtmisler ve bu eksende hareket ederek eserlerini olusturmuslardir. Şairler, siirlerinin lafza bakilarak anlasilamayacagini, mânâ gozuyle siire bakan âriflerin siiri anlayacaklarini dile getirmislerdir. Bu meyanda her bir sufi sairin siir ve saire bakisi incelenmeli ve ozelden genele giden bu yolda Osmanli tasavvuf siirinin poetikasi bir butun hâlinde ortaya konulmalidir. Bu calismada, mutasavvif bir sair ve ayni zamanda Bayrami-Melâmiliginin Aksaray’daki temsilcisi konumunda olan Yusuf Hakiki Baba’nin sair ve siir anlayisina yonelik mulâhazalari ortaya konulmaya calisilmistir. Bu vesile ile sairin divâni, kasidelerinin fahriye bolumleri, gazellerinin makta beyitleri ile poetik nitelikli diger beyit ya da bentleri bakimindan taranmis, tespit edilen ornekler calismamiza isik tutmustur. Yusuf Hakiki Baba’nin sair ve siir anlayisinin tespitine yonelik olan bu calisma, Bayrami-Melâmiliginin mumessili olan bir sairin gozuyle siir ve sairin nasil tanimlandigini ortaya koymayi amaclamaktadir.
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2014
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
Journal of International Social Research
Edebî bir terim olarak poetika, şâirlerin şiir yazarken bağlı bulundukları veya önemsedikleri şii... more Edebî bir terim olarak poetika, şâirlerin şiir yazarken bağlı bulundukları veya önemsedikleri şiirsel görüş ve kuralların bütününe verilen addır. Dolayısıyla her şâirin ve şiir geleneğinin yazılmış veya yazılmamış bir poetikası söz konusudur. Dîvân şiirine bakıldığında poetika konusunun dîvân dibâceleri, kasidelerin fahriye bölümleri, tezkireler ve bazı poetik unsur barındıran gazeller üzerinden irdelenebileceği âşikârdır. Şâirler, dîvânlarında şiiri daha çok kendilerini övmek için söz konusu etmişler; şiirlerinin güzelliğini ve etkileyiciliğini vurgulamak için oldukça fazla sayıda kavram kullanarak bir nevî şiir ve şâir anlayışlarını eserlerine yansıtmışlardır. Bu çalışmada; Balkan kökenli bir şâir ve aynı zamanda devlet adamı olan Filibeli Vecdî'nin şâir ve şiir anlayışına yönelik mülahâzaları ortaya konmaya çalışılacaktır. Şâirin dîvânının taranması sonucu, gazellerin makta ve kasidelerin fahriye bölümleri bize bu konuda ışık tutmuştur. Filibeli Vecdî'nin şâir ve şiir anlayışına yönelik oluşturduğumuz bu çalışma, bilhassa Balkanlarda yetişen ve aynı zamanda devlet adamı olan bir şâirin gözüyle şiir ve şâirin nasıl tanımlandığı konusunda bilgiler verecektir.
Uploads
Papers by Kudret Safa GÜMÜŞ