Papers by Ayşe Zehra Sayın
Art-Sanat
An Assessment on The Rûmî Patterns Used in The 15 th Century Ottoman Painted Decorations Öz Osman... more An Assessment on The Rûmî Patterns Used in The 15 th Century Ottoman Painted Decorations Öz Osmanlı kalemişi sanatında önceki dönemlere ait süsleme anlayışından farklı olarak 15. yüzyılda yeni bir üslûp ortaya çıkmıştır. Mirasını devraldıkları Selçuklularda görülmeyen bu farklılığın ortaya çıkmasında Osmanlıların beylikten devlete geçişinin, Timur'un ve yakın coğrafyalardan sanatkâr değişimlerinin büyük etkisi olmuştur. Osmanlıların başkenti Bursa ve Edirne'deki yapıların kalemişlerinde bu etkinin uygulamaları görülmektedir. Günümüze ulaşan yapılarda bulunan kalemişlerinde desen yoğunluğu ve desenleri oluşturan motiflerdeki abartı dikkat çekmektedir. Özellikle Edirne Muradiye Camii, Bursa Şehzade Mustafa-Cem Sultan Türbelerindeki kalemişleri dönemin anlayışını en güzel şekilde örneklemektedir. Anlayıştaki bu değişim Türk tezyinatının ana motiflerinden olan rûmî motiflerinde takip edilebilmektedir. Halef-selef oldukları dönemlerde daha sakin ve sade olarak kullanılan rûmîler, 15. yüzyılda oldukça detaylı çizilmiş ve aynı biçimde renklendirilmiştir. Tezyinat kitaplarında yer alan klasik rûmî tipolojisinin dışında, fantezi uygulamalar yapılmış ve devrin heyecanını barındıran yeni örnekler ortaya konmuştur. Bunlar bütünleşik ve yapışık rûmîler olarak adlandırılan, bugüne değin üzerinde yorum yapılmayan ilginç rûmî tasarımlarıdır. Bu çalışmada 15. yüzyıl Osmanlı kalemişi tezyinatında görülen rûmî motiflerinin farklı biçimleri incelenmiştir. Sade (yalın), sencîde, sarılma, hurde, dilimli ve dendanlı rûmî türleri kısaca tanımlanmışken "bütünleşik ve şeritlere yapışık rûmî" türleri geniş şekilde ele alınmıştır. Ayrıca devrin özgün nakışları olarak karşımıza çıkan bu yenilikçi tasarımlar devrin sufi anlayışının bir etkisi olarak düşünülmüş ve konu bu açıdan da değerlendirilmiştir
Konya Sanat, Necmettin Erbakan University, 2021
Geleneksel Türk sanatlarımızın gelecek nesillere aktarımında farklı sanat dallarından ve sanatın ... more Geleneksel Türk sanatlarımızın gelecek nesillere aktarımında farklı sanat dallarından ve sanatın farklı ifade biçimlerinden faydalanılmıştır. Türk resim sanatının bu bağlamda önemli bir misyon üstlendiği söylenebilir. Türk resim sanatının önemli temsilcileri arasında yer alan Osman Hamdi Bey'in eserleri, geleneksel Türk sanatlarına ait özellikleri yansıtması bakımından önem teşkil etmektedir. Bu araştırmada Osman Hamdi Bey'in eserleri, geleneksel Türk sanatlarının motif, renk ve kompozisyon özellikleri bakı mından incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Araştırma kapsamında Osman Hamdi Bey'e ait olup günümüzde çeşitli müzlerde sergilenen, "İki Müzisyen Kız, "Kur'an Okuyan Adam", "Yeşil Türbe'de Dua" ve "Halı Satıcısı" isimli dört eser, örneklem olarak seçilmiştir. Yapılan incelemeler ve betimlemeler sonucunda araştırma kapsamında incelenen eserlerde, millî, kültürel ve inanca dayanan anlatım biçimlerinin sembollerle işlendiği görülmektedir. Özellikle iç mekân betimlemelerinde, esere konu olan yapının duvar ve halılarında yer alan motif, kompozisyon ve renk örneklerinin, oldukça gerçekçi ve canlı resmedildiği dikkat çekmektedir. Dolayısıyla sanatçının tablolarında kullandığı nesne ve mekânların üzerinde bulunan geleneksel motif ve desenlerin, orjinallerine bağlı kalarak yansıtıldığı tespit edilmiştir
İSTEM, 2019
Mevlânâ Celaleddin Rumî ile oğlu Sultan Veled’in sandukalarının bulunduğu Kubbe-i Hadrâ namıyla m... more Mevlânâ Celaleddin Rumî ile oğlu Sultan Veled’in sandukalarının bulunduğu Kubbe-i Hadrâ namıyla maruf Türbe yapısının 1274 yılında mimar Tebrizli Bedrettin tarafından inşa edildiği bilinmektedir Türbenin inşasında Alâmeddin Kayser’n maddi ve manevi desteklerinin bulunduğu bilinmekle birlikte günümüzdeki mevcut yapının o dönemde inşa edilen ilk kubbe olup olmadığı, daha sonraki dönemlerde değişikliğe uğradığı hakkında farklı bilgiler nakledilmiş olmakla birlikte bugün için kesin bir bilgiye sahip değiliz. Yeşil kubbenin iç mekânında yer alan kalem işi tezyinatın Sultan II. Bayezid döneminde yapılmış olduğunu, Kalem işi tezyinatı yapan sanatçının da Halepli Mevlevi Mehmet oğlu Abdurrahman olduğu güney cephenin duvar yüzeyinde yer alan kitabelerden anlaşılmaktadır. Kitabede tarih bulunmamakla birlikte II. Bayezid’in saltanat dönemi 1481 -1512 yılları arası olduğu dikkate alındığında tezyinatın da bu zaman diliminin herhangi bir noktasında yapılmış olduğu düşünülmektedir. 2019 yılında ...
İSTEM, 2018
Geleneksel Türk tezyinat sanatlarının önemli bir parçası olan kalem işi, sivil ve dini mimarinin ... more Geleneksel Türk tezyinat sanatlarının önemli bir parçası olan kalem işi, sivil ve dini mimarinin iç mekânında uygulanan önemli bir kültür mirasıdır. Kalem işi sanatı hakkında yazılmış doğrudan bir kaynak eser özelliğine sahip olan bu kitap, söz konusu sanatın ayrıntılarıyla anlatılması açısından oldukça önem arzetmektedir. Kitap, giriş ve sonuç bölümleri dâhil, altı bölümden oluşmaktadır. Giriş ve sonuç kısmı dışında eser;
Uploads
Papers by Ayşe Zehra Sayın