Papers by Anna Choma-Suwała
Acta Neophilologica
This paper attempts to interpret and evaluate Ukrainian translations of Józef Łobodowski’s poetry... more This paper attempts to interpret and evaluate Ukrainian translations of Józef Łobodowski’s poetry. Already in the 1930s, he was known to the Ukrainian reader primarily as a translator of Ukrainian poetry. His original work was also particularly appreciated by the Ukrainian émigré, mainly due to its pro-Ukrainian character. One of the precursors of the translations of Łobodowski’s poetry in the Ukraine was Sviatoslav Hordynsky. In the early 1950s, he translated, inter alia, the following works: Praise of Ukraine, Horse of Ataman Łobody and October Elegy. Hordyński was also a critic of Łobodowski’s works. His critical studies: Łobodowski’s poetry and its Ukrainian motifs and Józef Łobodowski and his poetry were published in Ukrainian periodicals. These essays discuss problems concerning Polish and Ukrainian poetry from the perspective of a contemporary observer, expert, and critic of Łobodowski’s work.
Teka Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych, 2019
Tematem poniższego artykułu jest życie i twórczość Józefa Łobodowskiego na tle Awangardy Lubelski... more Tematem poniższego artykułu jest życie i twórczość Józefa Łobodowskiego na tle Awangardy Lubelskiej. Awangarda Lubelska wywodząca się z grupy "Reflektor" w dużej mierze ukształtowała intelektualną, estetyczną i etyczną postawę Józefa Łobodowskiego. Wpływała na jego twórcze wybory. Mimo iż należał do przedstawicieli młodszej generacji, podążał za Józefem Czechowiczem, który był duchowym mistrzem i najważniejszą osobowością lubelskiego środowiska literackiego. Połączył ich przede wszystkim odrębny rodzaj poezji, który był wynikiem rozczarowania współczesnością. Jej cechami charakterystycznymi były przede wszystkim katastrofizm i emocjonalna wizyjność. Twórczość przedstawicieli Awangardy Lubelskiej łączyła w sobie także społeczne zaangażowanie i elementy regionalizmu. Jej sensem było poczucie porażki, bunt przeciwko rzeczywistości, odniesienie do tradycji biblijnej, romantyzmu i symboliki.
Acta Polono-Ruthenica, 2020
Cel artykułu to prezentacja poezji Natalii Liwyckiej-Chołodnej w przed-wojennych tłumaczeniach Jó... more Cel artykułu to prezentacja poezji Natalii Liwyckiej-Chołodnej w przed-wojennych tłumaczeniach Józefa Łobodowskiego. Głównym założeniem jest wskazanie przesłanek, którymi kierował się tłumacz w wyborze utworu, przedstawienie właściwości warsztatu poetyckiego i omówienie dokonanych przez niego translacji. Natalia Liwycka--Chołodna (1902–2005) zaliczana do grona tzw. szkoły praskiej ponad 20 lat była związana z Polską. W Warszawie opublikowano dwa tomy jej poezji Вогонь і попіл (Ogień i popiół, 1934) oraz Сім літер (Siedem liter, 1937). W okresie międzywojennym jej dorobek był polskiemu czytelnikowi mało znany. Kilka tłumaczeń jej wczesnej poezji pojawiało się w latach 1934–1938 w „Sygnałach”, „Biuletynie Polsko-Ukraińskim” i czasopiśmie „Wołyń”. Ich autorami byli Tadeusz Hollender i Józef Łobodowski, który opublikował trzy prze-kłady: На розквітлі акації грона (Srebrny księżyc akację ogarnął), На розпуттях(Rue Racine) i На могилі (Nad grobem). Lubelski poeta sięgnął po utwory bliskie...
Studia Polsko-Ukraińskie, 2021
In the interwar period, Józef Łobodowski was one of the few who became interested in the work of ... more In the interwar period, Józef Łobodowski was one of the few who became interested in the work of Lesya Ukrainka. In the 1930s, he translated her drama Forest Song. Unfortunately, the war prevented its publication and the prepared materials were lost. Łobodowski’s translation output also included a fragment of the drama Boyarinya, which appeared in the 32nd Polish-Ukrainian Bulletin in 1938. It is worth emphasizing that Łobodowski proved to be known not only as a translator, but also as a literary critic. He has written a number of articles on Ukrainian literature. Among them, two of them, published in the “Polish-Ukrainian Bulletin”: Lesya Ukrainka and Works of Lesya Ukrainka (On the 25th Anniversary of Death – 1913-1938) in 1933 and 1938, respectively, deserve special attention. Th e discussed translation is largely an example of dynamic equivalence. In them, the translator draws attention to semantic adequacy, but does not give up the poeticisation of the text.
Studia Polsko-Ukraińskie, 2017
Studia Polsko-Ukraińskie, 2018
Nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie w 2013 roku ukazała się ksi... more Nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie w 2013 roku ukazała się książka zatytułowana Pragnienie Europy. Twórczość neoklasyków kijowskich. Ta obszerna monografia pozostaje do dziś jedynym tak szerokim studium poświęconym twórczości neoklasyków kijowskich w kontekście europejskim i próbą ukazania tożsamości literatury ukraińskiej w XX wieku. Celem, jaki stawia sobie Ludmiła Siryk, jest-jak sama pisze-próba: "wyartykułowania uniwersalnego charakteru i wagi fenomenu neoklasyków ukraińskich" oraz "adekwatna ocena i weryfikacja wcześniej ustalonych opinii o ich twórczości" 1. Autorka realizuje swój plan poddając szczegółowej analizie twórczość grupy ukraińskich naukowców, poetów i tłumaczy, działających w Kijowie w latach 20-tych ubiegłego stulecia: Mykoły Zerowa, Mychajła Draj-Chmary, Pawła Fyłypowycza, Jurija Kłena i Maksyma Rylskiego. Lektura recenzowanej pracy pozwala nie tylko docenić rolę neoklasyków kijowskich w procesie formowania się prozachodniego modelu kultury ukraińskiej, a co za tym idzie tożsamości literatury ukraińskiej, ale także informuje o wielkich stratach,
Roczniki Humanistyczne, 2019
Kazimierz Jaworski zaczął tłumaczyć utwory Łesi Ukrainki w połowie lat 50. Pierwsze translacje uk... more Kazimierz Jaworski zaczął tłumaczyć utwory Łesi Ukrainki w połowie lat 50. Pierwsze translacje ukazały się w dziewiątym numerze „Kameny” z 1956 roku, w dziale Z poezji ukraińskiej. Przekłady K. A. Jaworskiego oraz w numerze piętnastym z 1958 roku. Wszystkie spolszczenia jej utworów zawiera trzeci tom Pism Jaworskiego pt. Przekłady poezji ukraińskiej, białoruskiej i narodów kaukaskich, opublikowany w 1972 roku w Lublinie. Znalazło się w nim dziewięć wierszy Ukrainki, pochodzących z wczesnych tomów poezji На крилах пісень (Na skrzydłach pieśni, 1893), Думи і мрії (Myśli i marzenia, 1899). Відгуки (Odgłosy, 1902). Wiersze Łesi Ukrainki w przekładach Jaworskiego stanowią swoistą kwintesencję jej twórczości poetyckiej. Zarówno ich selekcja, jak i sposób tłumaczenia są starannie przemyślane. Przy ich wyborze lubelski poeta nie stronił od utworów refleksyjnych, wierszy o tematyce egzystencjalnej i tych związanych z rolą poety w społeczeństwie. Liryka Łarysy Kosacz w przekładach Jaworskiego...
Acta Polono-Ruthenica, 2018
Pavlo Tychyna was one of the Ukrainian poets whose works were very popular among Polish critics a... more Pavlo Tychyna was one of the Ukrainian poets whose works were very popular among Polish critics and translators during the interwar period. In the 1930s, the value of his poetry was also noticed by the representatives of Lublin’s literary circles, among them – Kazimierz Andrzej Jaworski. In the years 1933–1970, a few of his translations were published in the magazines “Kamena”, “Biuletyn Polsko-Ukraiński” and “Zet”. The poet from Lublin focused his attention on Tychyna’s early poetry from three collections: Сонячні кларнети (Clarinets of the Sun, 1918), Плуг (The Plow, 1920) and Вітер з України (The Wind from Ukraine, 1924). Jaworski’s interest in the works of the Ukrainian poet was influenced by the similarity of the topics and the attitude to writing techniques. In the works of both poets, analogous artistic strategies can be noticed, related e.g. to shaping images with polyphony, personification and symbols. The translator from Lublin paid special attention to rhythm, which was v...
Acta Polono-Ruthenica, 2017
The poetry of Bohdan Ihor Antonych (1909–1937), a Ukrainian writer born in Lemkivshchyna near Gor... more The poetry of Bohdan Ihor Antonych (1909–1937), a Ukrainian writer born in Lemkivshchyna near Gorlice, attracted Kazimierz Andrzej Jaworski’s attention with its fairy-tale qualities, a feeling of unreality and idealization of the world. From three collections of poems, Welcome to Life (1931), Three Rings (1934) and Book of the Lion (1936), varying in terms of their subject matter, the translator from Lublin chose works which reveal youthful joy of life and optimism Lemkivshchyna endowed their author with. Jaworski devoted most attention to the poems from The Green Gospel collection (1938), reflecting the essence of Antonych’s poetry, in which nature becomes religion. Jaworski was inclined to select works which were close to his own poems, e.g. from The Tatras and I cycle and the collection On a Granite Mast (1920). In the Polish version of Antonych’s poems, the translator’s interference is clearly noticeable. Jaworski does not fully rely on the original; he often introduces certain ...
Acta Polono-Ruthenica, 2018
Józef Łobodowski’s pre-war translations were published in the weekly “Wołyń” which he was the edi... more Józef Łobodowski’s pre-war translations were published in the weekly “Wołyń” which he was the editor of in the years 1937–1938, and in “Biuletyn Polsko-Ukraiński”. Among them, the translations of poems by Yuriy Kosach, Natalya Lyvitska-Kholodna, Oleh Olzhych and Yevhen Malanyuk can be found. Łobodowski had personal contacts with was Malanyuk as he was his long-time acquaintance. They both published their works in “Biuletyn Polsko-Ukraiński” and in “Kultura” based in Paris. Łobodowski translated in total over 20 works of the Ukrainian poet, the majority of which were published in “Kultura” after the war, together with a number of literary critical articles, such as Scylle i Charybdy poezji ukraińskiej (The Scyllas And Charybdas of the Ukrainian Poetry), Poezja Jewhena Małaniuka (Yevhen Malanyuk’s Poetry), Ostatnia wiosna (The Last Spring), or a memoir note Po śmierci Małaniuka (After Malanyuk’s Death). In the 1930s, Łobodowski became interested in the poetry from the collection Земля...
Studia Ukrainica Posnaniensia, 2014
The article is devoted to the poetics of the image of a Pole as an artist in the historical prose... more The article is devoted to the poetics of the image of a Pole as an artist in the historical prose of Roman Ivanychuk. The subject of the research are the most popular works: Manuscript from Ruska street, Water from stone, Scars on the Rock and Because the War is War. In the article characteristic features of outstanding figures of Polish origin in Roman Ivanychuk prose are analyzed. Moreover, the importance of such notions as image, image-antithesis, symbol and stereotype has been examined.
Uploads
Papers by Anna Choma-Suwała