Rancang Bangun Mesin Produksi Keripik Tempe
Rancang Bangun Mesin Produksi Keripik Tempe
Rancang Bangun Mesin Produksi Keripik Tempe
oleh:
MEDAN
2014
RANCANG BANGUN MESIN PRODUKSI KERIPIK TEMPE
oleh:
MEDAN
2014
LEMBAR PERSETUJUAN
Yang bertanda tangan dibawah ini,Dosen Pembimbing Program Studi Teknik
Listrik menyatakan bahwa Laporan Tugas Akhir dari:
DAVIAN RAHMAD SITEPU DEDI SYAHPUTRA
NIM.1105031009 NIM.1105031011
dengan judul,
Ir.Gunoro,M.T Ir.Trahman,M.T.
NIP.19601218 198403 1001 NIP.19600301 198602 1001
I
LEMBAR PENGESAHAN
Yang bertanda tangan di bawah ini,Panitia Sidang Ujian Program Studi Teknik
Listrik menyatakan bahwa Laporan Tugas Akhir dari:
DAVIAN RAHMAD SITEPU DEDI SYAHPUTRA
NIM.1105031009 NIM.1105031011
dengan judul,
M.Syahruddin,S.T.,M.T. Ir.Gunoro,M.T
NIP.19620903 1983 1 004 NIP.19601218 198403 1001
iii
DAFTAR ISI
HAL
LEMBAR PERSETUJUAN ................................................................................................ i
LEMBAR PENGESAHAN ................................................................................................. ii
KATA PENGANTAR ........................................................................................................ iii
ABSTAK ......................................................................................................................... iv
DAFTAR ISI .................................................................................................................... v
DAFTAR GAMBAR ......................................................................................................... vii
DAFTAR TABEL .............................................................................................................. viii
DAFTAR LAMPIRAN....................................................................................................... ix
BAB 1 PENDAHULUAN ................................................................................................. x
1.1. Latar Belakang Masalah .............................................................................. 1
1.2. Rumusan Masalah....................................................................................... 2
1.3. Batasan Masalah ......................................................................................... 2
1.4. Tujuan Penulisan Tugas Akhir ..................................................................... 2
1.5. Manfaat Tugas Akhir ................................................................................... 3
1.6. Teknik Pengumpulan Data .......................................................................... 3
1.7. Sistematika Penulisan Laporan ................................................................... 4
BAB 2 LANDASAN TEORI ............................................................................................... 5
2.1. Motor Listrik ............................................................................................. 5
2.1.1. Motor AC/Arus Bolak-Balik .................................................................. 6
2.1.2. Motor Induksi Satu Fasa....................................................................... 7
2.2. Thermokontrol ............................................................................................ 10
2.3. Thermokopel............................................................................................... 13
2.3.1 Jenis-jenis Thermokopel ....................................................................... 14
2.4. Relay............................................................................................................ 16
2.4.1. Tujuan Penggunaan Relay .................................................................... 16
2.4.2 Jenis Relay ............................................................................................. 17
2.5. Solid State Relay (SSR) .................................................................................. 17
2.5.1 Prinsip Kerja SSR ...................................................................................... 17
2.1.2. Keuntungan dan Kerugian SSR................................................................ 18
2.6. Heater ............................................................................................................ 20
2.6.1. Jenis-jenis Elemen ................................................................................... 20
2.6.2. Perawatan Heater ................................................................................... 22
2.7. Bantalan......................................................................................................... 23
2.8. MCB ............................................................................................................... 25
2.8.1. Fungsi MCB ............................................................................................. 26
2.8.2. Cara Kerja MCB ....................................................................................... 27
2.8.3. Bagian-bagian MCB ................................................................................. 28
2.9. Saklar ............................................................................................................. 29
2.10. Pisau Pemotong ........................................................................................... 29
2.11. Puli ............................................................................................................... 30
2.11.1. Tipe-tipe Puli ........................................................................................ 31
2.12. Belt Conveyor .............................................................................................. 33
2.12.1. Bagian-bagian Belt Conveyor ............................................................... 33
2.12.2. Prinsip Kerja Belt Conveyor ................................................................. 34
BAB 3 PERANCANGAN MESIN PRODUKSI KERIPIK TEMPE ........................................... 36
3.1. Perancangan Konstruksi Mesin ............................................................... 36
3.1.1. Perancangan Kerangka Mesin Potong ................................................ 38
3.1.2. Perancangan Konstruksi Mesin ........................................................... 39
3.1.4. Perancangan panel .............................................................................. 41
3.2. Diagram Blok ............................................................................................... 42
3.3. Alat dan Bahan Yang Digunakan ................................................................. 43
3.4. Perancangan Kelistrikan ............................................................................. 45
3.4.1. Pemilihan Motor Untuk Mesin Pemotong .......................................... 45
3.4.2. Pemilihan Motor Untuk Mesin Peniris ................................................ 46
BAB 4 PENGUJIAN DAN ANALISA.................................................................................. 46
4.1. Deskripsi Kerja ........................................................................................... 46
4.2. Cara Kerja Rangkaian ................................................................................. 47
4.3. Pengujian ................................................................................................... 49
4.3.1. Pengecekan Alat .................................................................................. 49
4.3.2. Pengujian Pemotongan ....................................................................... 49
4.3.1. Pengujian Penggorengan .................................................................... 51
4.3.1. Pengujian Mesin Peniris ...................................................................... 54
v
BAB 5 SIMPULAN DAN SARAN ...................................................................................... 50
5.1. Simpulan ..................................................................................................... 50
5.1. Saran .......................................................................................................... 50
DAFTAR PUSTAKA ......................................................................................................... 52
LAMPIRAN..................................................................................................................... 53
Vi
DAFTAR GAMBAR
GAMBAR HALAMAN
1. Motor Induksi Satu Phasa ............................................................................. 5
2. Klasifikasi Motor Listrik ................................................................................. 6
3. Kontruksi Motor Listrik .................................................................................. 7
4. Rangkaian Pengganti Motor Induksi Satu Phasa ........................................... 8
5. Rangkaian Ekivalen Sederhana Motor Induksi Satu Phasa ........................... 8
6. Gambar Dasar Terminal Thermokontrol ...................................................... 10
7. Penyambunagan Thermokontrol.................................................................. 11
8. Display Thermokontrol ................................................................................. 12
9. Thermokontrol .............................................................................................. 13
10. Thermokopel................................................................................................. 15
11. Bentuk Fisik Relay ........................................................................................ 16
12. Solid State Relay (SSR) ................................................................................. 18
13. Resistance Wire ........................................................................................... 20
14. Coil Heater ................................................................................................... 21
15. Silica dan Ceramik Heater ............................................................................ 21
16. Infra Red Heater .......................................................................................... 21
17. Tubular Hetaer ............................................................................................ 21
18. Catridge Heater ........................................................................................... 22
19. Band, Nozzle & Stripe Heater ..................................................................... 22
20. Arah Beban Pada Bearing ............................................................................ 23
21. Bantalan Luncur ........................................................................................... 24
22. Bantalan Gelinding....................................................................................... 24
23. MCB.............................................................................................................. 26
24. Bagian-bagian dalam MCB ........................................................................... 28
25. Saklar............................................................................................................ 29
26. Pisau Pemotong ........................................................................................... 30
27. Sistem Puli Dengan Menggunakan Sabuk ................................................... 30
28. Sistem Puli Dengan Menggunakan Tali atau Kabel ..................................... 31
29. Puli Tetap ..................................................................................................... 31
30. Puli Bergerak ............................................................................................... 32
31. Puli Gabungan .............................................................................................. 32
32. Pisau Tampak Depan ................................................................................... 36
33. Pisau Tampan Belakang .............................................................................. 36
34. Pisau Tampak Samping ............................................................................... 37
35. Belt Conveyor............................................................................................... 37
36. Bearing ......................................................................................................... 37
Vii
37. Kerangka Kaki Meja ..................................................................................... 38
38. Kerangka Alas Meja ..................................................................................... 38
39. Kerangka Meja ............................................................................................ 39
40. Kaki Kerangka Wajan Penggorengan........................................................... 39
41. Kerangka Wajan Penggoreng ...................................................................... 40
42. Kerangka Wajan Penggorengan .................................................................. 40
43. Panel Tampak Depan ................................................................................... 41
44. Diagram Blok Sistem Mesin Pembuat Keripik Tempe ................................. 42
45. Cara Kerja Rangkaian ................................................................................... 49
46. Pengujian Hasil Pemotongan Tempe .......................................................... 51
47. Pengujian Wajan Penggorengan ................................................................. 54
48. Pada Saat Heater On ................................................................................... 55
49. Pada Saat Heater Off ................................................................................... 55
50. Pengujian Penirisan Minyak ........................................................................ 56
Viii
DAFTAR TABEL
TABEL HALAMAN
ix
DAFTAR LAMPIRAN
Lampiran .................................................................................................................... 53
ix
ABSTRAK
Pada tugas akhir ini, penulis membuat suatu Rancang Bangung Mesin Produksi Tempe.
Tempe merupakan salah satu pangan yang sangat digemari oleh masyarakat indonesia.
Harganya terjangkau, kandungan gizinya yang cukup tinggi dan bisa ditemui dimana saja.
Pengolahan tempe menjadi aneka produk pangan yang telah banyak dilakukan antara lain, kue
kering tempe, cake tempe, dan sebagainya. Namun, salah satu inpvasi pengolahan tempe yang
tidak kalah populernya adalah keripik tempe.
Untuk mengembangkan cara pengolahan keripik tempe amaka dibuatlah suatu alat
yang diharapkan bisa membantu para industri olahran keripik tempe dalam meningkatkan
hasil produksinya.
Adapun yang dibahas yaitu Bagaimana merancang mesin produksi keripik tempe? Dan
Bagaimana membuat mesin produksi keripik tempe? Adapun tujuan penulisan tugas akhir ini
yaitu untuk meningkatkan hasil produksi pada usaha industri menengah, Agar si pembuat bisa
mendapat pengetahuan dari merancang dan membangun alat, Sebagai salah satu syarat dalam
penyelesaian studi di Politeknik Negeri Medan.
Dalam pembuatan mesin keripik tempe ini tedapat tiga proses yang akan dilakuan
diantaranya adalah :
Untuk proses pemotongan dilakukan secara semi-otomatis dengan pisau pemotong yang di
gerakkan oleh motor AC 1 fasa. Sehingga dapat mempermudah proses pemotongan.
Elemen pemanas dipasang pada wajan penggoreng yang berfungsi untuk memanaskan minyak
pada suhu yang dibutuhkan untuk dapat melakukan penggorengan. Dan suhu pada
penggorengan tesebut akan stabil oleh termokontrol
Setelah bahan keripik selesai digoreng,minyak yang masih tersisah pada bahan akan di tiriskan
dengan menggunakan mesin peniris sehingga minyak yang tersisa pada keripik tersebut akan
benar-benar tidak teringgal dikeripik tempe tersebut, proses ini dilakukan untuk menjaga
kualitas dari hasil penggorengan.