Jump to content

«Հայկ Միրզայանց»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբ
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)
 
(5 intermediate revisions by 3 users not shown)
Տող 1. Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Գիտնական|imagesize=|alt=|caption=|birth_date=1920|birth_place=[[Qazvin]], [[Iran]]|death_date=April 2, 1999|death_place=|death_cause=|residence=|citizenship=|nationality=[[Iranian Armenians]]|workplaces=Insect Taxonomy Research Department|alma_mater=[[University of Tehran]]|doctoral_advisor=|academic_advisors=|doctoral_students=|notable_students=|known_for=|influences=|influenced=|awards=|author_abbrev_bot=|author_abbrev_zoo=|spouse=|signature=}}
{{Տեղեկաքարտ Գիտնական|imagesize=|alt=|caption=|birth_date=1920|birth_place=[[Qazvin]], [[Iran]]|death_date=April 2, 1999|death_place=|death_cause=|residence=|citizenship=|nationality=[[Iranian Armenians]]|workplaces=Insect Taxonomy Research Department|alma_mater=[[University of Tehran]]|doctoral_advisor=|academic_advisors=|doctoral_students=|notable_students=|known_for=|influences=|influenced=|awards=|author_abbrev_bot=|author_abbrev_zoo=|spouse=|signature=}}
[[Category:Articles with hCards]]
[[Կատեգորիա:Կենդանաբաններ]]
[[Կատեգորիա:Գիտնականներ]]

'''Հայկ Միրզայանց''' ( {{Lang-fa|هایک میرزایانس}}, {{ԱԾ}}), իրանահայ [[Միջատաբանություն|միջատաբան]]։
'''Հայկ Միրզայանց''' ( {{Lang-fa|هایک میرزایانس}}, {{ԱԾ}}), իրանահայ [[Միջատաբանություն|միջատաբան]]։


== Կենսագրություն ==
== Կենսագրություն ==
Ծնվել է Իրանի [[Ղազվին]] քաղաքում, հայկական ընտանիքում։ Նախնական և միջնակարգ կրթությունն ստացել է Ղազվինում և [[Թեհրան]]ում, իսկ 1945 թվականին ավարտել է [[Թեհրանի համալսարան|Թեհրանի համալսարանի]] գյուղատնտեսական ֆակուլտետը, որից հետո աշխատելու է հրավիրվել [[Իրան]]ի գյուղատնտեսության նախարարությունում։
Ծնվել է Իրանի [[Ղազվին]] քաղաքում, հայկական ընտանիքում։ Նախնական և միջնակարգ կրթությունն ստացել է Ղազվինում և [[Թեհրան]]ում, իսկ 1945 թվականին ավարտել է [[Թեհրանի համալսարան]]ի գյուղատնտեսական ֆակուլտետը, որից հետո աշխատելու է հրավիրվել [[Իրան]]ի գյուղատնտեսության նախարարությունում։


Մի քանի ասպիրանտների հետ միասին և ռուս [[Միջատաբանություն|միջատաբաններ]], կենսաբանական գիտությունների դոկտորներ Ալեքսանդրովի, Չովաչինի և Կիրիոխինի օգնությամբ Միրզայանը հիմնել է միջատաբանության և բույսերի պաթոլոգիայի գիտահետազոտական բաժանմունք, որը հետագայում (1962թ.) դարձել է բույսերի վնասատուների և հիվանդությունների ուսումնասիրության գիտահետազոտական ինստիտուտ<ref>{{cite web |url=http://www.iripp.ir/ |title=موسسه تحقیقات گیاه پزشکی كشور > خانه |website=Iripp.ir |date= |accessdate=2016-10-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161031085906/http://www.iripp.ir/ |archive-date=2016-10-31 |url-status=dead }}</ref>։ Չնայած այն ժամանակվա լոգիստիկ և բյուջետային սահմանափակումներին՝ Միրզայանին հաջողվել է մի քանի գիտարշավ կազմակերպել Իրանի տարածքում։ 1945 թվականին միջատների նրա հավաքածուն դարձել է իր տեսակի մեջ ամենամեծը Իրանում և հետագայում պատվավոր տեղ գրավել [[Հայկ Միրզայանցի անվան միջատաբանական թանգարան]]ում։
Մի քանի ասպիրանտների հետ միասին և ռուս [[Միջատաբանություն|միջատաբաններ]], կենսաբանական գիտությունների դոկտորներ Ալեքսանդրովի, Չովաչինի և Կիրիոխինի օգնությամբ Միրզայանը հիմնել է միջատաբանության և բույսերի պաթոլոգիայի գիտահետազոտական բաժանմունք, որը հետագայում (1962թ.) դարձել է բույսերի վնասատուների և հիվանդությունների ուսումնասիրության գիտահետազոտական ինստիտուտ<ref>{{cite web |url=https://iripp.ir |title=موسسه تحقیقات گیاه پزشکی كشور > خانه |website=iripp.ir}}</ref>։ Չնայած այն ժամանակվա լոգիստիկ և բյուջետային սահմանափակումներին՝ Միրզայանին հաջողվել է մի քանի գիտարշավ կազմակերպել Իրանի տարածքում։ 1945 թվականին միջատների նրա հավաքածուն դարձել է իր տեսակի մեջ ամենամեծը Իրանում և հետագայում պատվավոր տեղ գրավել [[Հայկ Միրզայանցի անվան միջատաբանական թանգարան]]ում։


Միրզայանցի մի քանի լեզուների (այդ թվում՝ ռուսերեն, ֆրանսերեն և անգլերեն) իմացությունը, հաղորդակցման հմտությունները և հաստատակամությունը հանգեցրել են աշխարհի տարբեր երկրների բազմաթիվ միջատաբանների և միջատաբանական հաստատությունների հետ գիտական ակտիվ համագործակցության և գիտական արդյունքների փոխանակման, ինչը մեծապես նպաստել է միջատների հավաքածուի ընդլայնմանն ու միջատաբանական հարուստ գրադարանի ստեղծմանը։ Միրզայանցը միաժամանակ եղել է Իրանի միջատաբանական ընկերության (ESI) հիմնադիր անդամներից մեկը և հետագայում էլ մշտապես ակտիվորեն մասնակցել է այդ ընկերության գործունեությանը՝ երկար տարիներ գործելով որպես տնօրենների խորհրդի անդամ և ''Journal of Entomological Society of Iran'' (JESI) ամսագրի գլխավոր խմբագիր։
Միրզայանցի մի քանի լեզուների (այդ թվում՝ ռուսերեն, ֆրանսերեն և անգլերեն) իմացությունը, հաղորդակցման հմտությունները և հաստատակամությունը հանգեցրել են աշխարհի տարբեր երկրների բազմաթիվ միջատաբանների և միջատաբանական հաստատությունների հետ գիտական ակտիվ համագործակցության և գիտական արդյունքների փոխանակման, ինչը մեծապես նպաստել է միջատների հավաքածուի ընդլայնմանն ու միջատաբանական հարուստ գրադարանի ստեղծմանը։ Միրզայանցը միաժամանակ եղել է Իրանի միջատաբանական ընկերության (ESI) հիմնադիր անդամներից մեկը և հետագայում էլ մշտապես ակտիվորեն մասնակցել է այդ ընկերության գործունեությանը՝ երկար տարիներ գործելով որպես տնօրենների խորհրդի անդամ և ''Journal of Entomological Society of Iran'' (JESI) ամսագրի գլխավոր խմբագիր։


Միրզայանցը մասնագիտացել էր Պալեարկտիկական տարածաշրջանի [[Ուղղաթևեր|օրթոպտերաների]] (ուղղաթևերի) տաքսոնոմիայի մեջ, սակայն մեծ հետաքրքրություն է դրսևորել նաև մի քանի այլ խմբերի, այդ թվում՝ Hemiptera-ի ( Auchenorrhyncha ) նկատմամբ։ 1979 թվականին նա թոշակի է անցել, բայց մինչև իր կյանքի վերջը շարունակել է աշխատել միջատների տաքսոնոմիայի հետազոտական բաժանմունքում իրեն հատկացված աշխատասենյակում։ Ավելի քան 53 տարվա աշխատանքի ընթացքում նա պատրաստել է բազմաթիվ երիտասարդ միջատաբանների, հրատարակել է բազմաթիվ գրքեր և աշխատություններ, նկարագրել Իրանում տարածված միջատների մի քանի նոր սեռեր և տեսակներ։ Նրա պատվին անվանվել են բույսերի և միջատների մի քանի տեսակներ<ref>{{Cite web|url=http://www.entsociran.ir/files/site1/user_folders/khabar_n8.pdf|title=''Newsletter of the Entomological Society of Iran'', no. 8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304000456/http://www.entsociran.ir/files/site1/user_folders/khabar_n8.pdf|archivedate=2016-03-04|accessdate=2013-10-13}}</ref>։
Միրզայանցը մասնագիտացել էր Պալեարկտիկական տարածաշրջանի [[Ուղղաթևեր|օրթոպտերաների]] (ուղղաթևերի) տաքսոնոմիայի մեջ, սակայն մեծ հետաքրքրություն է դրսևորել նաև մի քանի այլ խմբերի, այդ թվում՝ Hemiptera-ի ( Auchenorrhyncha ) նկատմամբ։ 1979 թվականին նա թոշակի է անցել, բայց մինչև իր կյանքի վերջը շարունակել է աշխատել միջատների տաքսոնոմիայի հետազոտական բաժանմունքում իրեն հատկացված աշխատասենյակում։ Ավելի քան 53 տարվա աշխատանքի ընթացքում նա պատրաստել է բազմաթիվ երիտասարդ միջատաբանների, հրատարակել է բազմաթիվ գրքեր և աշխատություններ, նկարագրել Իրանում տարածված միջատների մի քանի նոր սեռեր և տեսակներ։ Նրա պատվին անվանվել են բույսերի և միջատների մի քանի տեսակներ<ref>{{Cite web|url=http://www.entsociran.ir/files/site1/user_folders/khabar_n8.pdf|title=''Newsletter of the Entomological Society of Iran'', no. 8|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304000456/http://www.entsociran.ir/files/site1/user_folders/khabar_n8.pdf|archivedate=2016 թ․ մարտի 4|accessdate=2013 թ․ հոկտեմբերի 13}}</ref>։


== Հիմնական հրապարակումներ ==
== Հիմնական հրապարակումներ ==
Տող 56. Տող 52.
== Ծանոթագրություններ ==
== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}
{{Ծանցանկ}}

{{DEFAULTSORT:Միրզայանց, Հայկ}}
{{DEFAULTSORT:Միրզայանց, Հայկ}}
{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:1999 մահեր]]
[[Կատեգորիա:1920 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:1920 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Միջատաբաններ]]
[[Կատեգորիա:Իրանահայ կենսաբաններ]]
[[Կատեգորիա:Հայ գիտնականներ]]
[[Կատեգորիա:Հայ կենսաբաններ]]
[[Կատեգորիա:Հայ միջատաբաններ]]
[[Կատեգորիա:Հայ միջատաբաններ]]
[[Կատեգորիա:Սփյուռքահայ գիտնականներ]]
[[Կատեգորիա:ՀԹՎ 2023 հոդվածներ]]

Ընթացիկ տարբերակը 02:54, 4 Օգոստոսի 2024-ի դրությամբ

Հայկ Միրզայանց
Ծնվել է1920(1920)
Qazvin, Iran
Մահացել էApril 2, 1999
Քաղաքացիություն Իրան
ԱզգությունIranian Armenians
Մասնագիտությունմիջատաբան և կենդանաբան
Հաստատություն(ներ)Insect Taxonomy Research Department
Գործունեության ոլորտմիջատաբանություն
Ալմա մատերUniversity of Tehran

Հայկ Միրզայանց ( պարս.՝ هایک میرزایانس, 1920, Ղազվին, Իրան - ապրիլի 2, 1999(1999-04-02)), իրանահայ միջատաբան։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Իրանի Ղազվին քաղաքում, հայկական ընտանիքում։ Նախնական և միջնակարգ կրթությունն ստացել է Ղազվինում և Թեհրանում, իսկ 1945 թվականին ավարտել է Թեհրանի համալսարանի գյուղատնտեսական ֆակուլտետը, որից հետո աշխատելու է հրավիրվել Իրանի գյուղատնտեսության նախարարությունում։

Մի քանի ասպիրանտների հետ միասին և ռուս միջատաբաններ, կենսաբանական գիտությունների դոկտորներ Ալեքսանդրովի, Չովաչինի և Կիրիոխինի օգնությամբ Միրզայանը հիմնել է միջատաբանության և բույսերի պաթոլոգիայի գիտահետազոտական բաժանմունք, որը հետագայում (1962թ.) դարձել է բույսերի վնասատուների և հիվանդությունների ուսումնասիրության գիտահետազոտական ինստիտուտ[1]։ Չնայած այն ժամանակվա լոգիստիկ և բյուջետային սահմանափակումներին՝ Միրզայանին հաջողվել է մի քանի գիտարշավ կազմակերպել Իրանի տարածքում։ 1945 թվականին միջատների նրա հավաքածուն դարձել է իր տեսակի մեջ ամենամեծը Իրանում և հետագայում պատվավոր տեղ գրավել Հայկ Միրզայանցի անվան միջատաբանական թանգարանում։

Միրզայանցի մի քանի լեզուների (այդ թվում՝ ռուսերեն, ֆրանսերեն և անգլերեն) իմացությունը, հաղորդակցման հմտությունները և հաստատակամությունը հանգեցրել են աշխարհի տարբեր երկրների բազմաթիվ միջատաբանների և միջատաբանական հաստատությունների հետ գիտական ակտիվ համագործակցության և գիտական արդյունքների փոխանակման, ինչը մեծապես նպաստել է միջատների հավաքածուի ընդլայնմանն ու միջատաբանական հարուստ գրադարանի ստեղծմանը։ Միրզայանցը միաժամանակ եղել է Իրանի միջատաբանական ընկերության (ESI) հիմնադիր անդամներից մեկը և հետագայում էլ մշտապես ակտիվորեն մասնակցել է այդ ընկերության գործունեությանը՝ երկար տարիներ գործելով որպես տնօրենների խորհրդի անդամ և Journal of Entomological Society of Iran (JESI) ամսագրի գլխավոր խմբագիր։

Միրզայանցը մասնագիտացել էր Պալեարկտիկական տարածաշրջանի օրթոպտերաների (ուղղաթևերի) տաքսոնոմիայի մեջ, սակայն մեծ հետաքրքրություն է դրսևորել նաև մի քանի այլ խմբերի, այդ թվում՝ Hemiptera-ի ( Auchenorrhyncha ) նկատմամբ։ 1979 թվականին նա թոշակի է անցել, բայց մինչև իր կյանքի վերջը շարունակել է աշխատել միջատների տաքսոնոմիայի հետազոտական բաժանմունքում իրեն հատկացված աշխատասենյակում։ Ավելի քան 53 տարվա աշխատանքի ընթացքում նա պատրաստել է բազմաթիվ երիտասարդ միջատաբանների, հրատարակել է բազմաթիվ գրքեր և աշխատություններ, նկարագրել Իրանում տարածված միջատների մի քանի նոր սեռեր և տեսակներ։ Նրա պատվին անվանվել են բույսերի և միջատների մի քանի տեսակներ[2]։

Հիմնական հրապարակումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • 1998. Insects of Iran. The list of Orthoptera in the insect collection of Plant Pests & Diseases Research Institute. Orthoptera (10): Pamphagidae (8) and Pyrgomorphidae (10). 40 pp. Plant Pests & Diseases Research Institute, Tehran / 1998 թ. Իրանի միջատներ. Օրթոպտերաների ցանկը բույսերի վնասատուների և հիվանդությունների գիտահետազոտական ինստիտուտի միջատների հավաքածուում։ Օրթոպտերա (10)՝ Pamphagidae (8) և Pyrgomorphidae (10): 40 pp. Բույսերի վնասատուների և հիվանդությունների գիտահետազոտական ինստիտուտ, Թեհրան։
  • 1995. Insects of Iran. The list of Homoptera: Auchenorrhyncha in the insect collection of Plant Pests & Diseases Research Institute. 59 pp. Plant Pests & Diseases Research Institute, Tehran. / 1995 թ. Իրանի միջատներ. Homoptera: Auchenorrhyncha-ի ցանկը բույսերի վնասատուների և հիվանդությունների գիտահետազոտական ինստիտուտի միջատների հավաքածուում։ 59 pp. Բույսերի վնասատուների և հիվանդությունների գիտահետազոտական ինստիտուտ, Թեհրան։
  • 1991. Three n. genera & four n. species of Orthoptera from Iran. - Journal of Entomological Society of Iran, Supplement 6: 1-26. / 1991 թ. Երեք n. սեռ & չորս n. Orthoptera-ի տեսակը Իրանից։ - Journal of Entomological Society of Iran, հավելված 6։ 1-26։
  • 1990. A harmful bush-cricket from Gorgan area Decorana capitata (Uv.) (Tettigoniidae: Decticinae). - Journal of Entomological Society of Iran, 10(1-2): 37-42. / 1990 թ. Վնասակար թուփ-ծղրիդ Գորգանի շրջանից Decorana capitata (Uv.) (Tettigoniidae: Decticinae): - Journal of Entomological Society of Iran, 10(1-2): 37-42:
  • 1989 (Գ. Ռաջաբիի հետ). Zyginella pulchra Low-ի առաջին զեկույցը։ որպես վնասակար միջատ Իրանի տերեւաթափ պտղատու ծառերի վրա։ - Entomologie et Phytopathologie Appliquees, 56(1-2): 101-103, 29:
  • 1986 թ. Իրանական ուտիճների կենդանական աշխարհը (Orthopteroidea: Blattaria): - Journal of Entomological Society of Iran, հավելված 4։ 1-145։
  • 1976 թ. Auchenorrhyncha (Homoptera) ցուցակ Ֆարս նահանգից (1)։ - Journal of Entomological Society of Iran, 3(1-2): 110-112:
  • 1974 (ME Abai-ի հետ)։ Կաղնու ծառերը Lepidoptera Իրանում. - Journal of Entomological Society of Iran, 1 (2): 161-167:
  • 1970 (Ղ. Քալալիի հետ). Contribution a la connaissance de la faune des lepidopteres de l'Iran (2). - Entomologie et Phytopathologie Appliquees, 29: 15-23, 50:
  • 1970 թ. Ներդրում a la connaissance de la faune des des rides et Meloides de l'Iran. - Entomologie et Phytopathologie Appliquees, 29: 25-37, 59:
  • 1969 (E. Morales Agacino-ի հետ)։ Sur une nouvelle espece du genre Nephoptera Uvarov. 1929 (Օրթոպտեր՝ Tethigonioidea): - Entomologie et Phytopathologie Appliquees, 28: 25-28,28-31:

Հայկ Միրզայանցի պատվին կոչված տաքսաներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Laemostenus (Antisphodrus) mirzayani (Morvan, 1973) (Coleoptera: Carabidae)
  • Peryphus mirzayani Morvan, 1973 (Coleoptera: Carabidae)
  • Pristonychus mirzayani Morvan, 1974 (Coleoptera: Carabidae)
  • Psammodromius mirzayani Morvan, 1977 (Coleoptera: Carabidae)
  • Trechus mirzayani Morvan, 1974 (Coleoptera: Carabidae)
  • Tituboea mirzayani (Lopatin, 1985) (Coleoptera: Chrysomelidae)
  • Calydus mirzayani Kaszab, 1968 (Coleoptera: Meloidae)
  • Mylabris (Argabris) laticollis ab. mirzayani Kaszab, 1968 (Coleoptera: Meloidae)
  • Phalangonyx mirzayani (Petrovitz, 1968) (Coleoptera: Melolonthidae)
  • Maladera (Eusericula) mirzayansi Montreuil & Keith, 2009 (Coleoptera: Scarabaeidae)
  • Tanyproctus mirzayani Petrovitz, 1968 (Coleoptera: Scarabaeidae)
  • Cicadatra mirzayansi Dlabola, 1981 (Hemiptera: Cicadidae)
  • Spilococcus mirzayansi (Moghaddam, 2010) (Hemiptera: Coccoidea: Pseudococcidae)
  • Chalcopis mirzayansi Hoberlandt & Safavi, 1981 (Heteroptera: Pentatomidae)
  • Phragmatobia placida mirzayansi Dubatolov, Vladimir & Zahiri, 2005 (Lepidoptera: Arctiidae)
  • Trichiura mirzayani Ebert, 1971 (Lepidoptera: Lasiocampidae)
  • Euapatura mirza Ebert, 1971 (Lepidoptera: Nymphalidae)
  • Limenitis reducta mirzayani Gross & Ebert, 1975 (Lepidoptera: Nymphalidae)
  • Zygaena mirzayansi Hofmann & Keil, 2010 (Lepidoptera: Zygaenidae)
  • Խայամիա [Իրանիոբիա] Միրզայանի (Պոպով, 1951) (Օրթոպտեր՝ Acrididae)
  • Eupholidoptera mirzayani Mofidi-Neyestanak & Quicke, 2007 (Orthoptera: Tettigoniidae)
  • Lithodusa mirzayani Unal, 2012 (Օրթոպտեր՝ Tettigoniidae)

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ «موسسه تحقیقات گیاه پزشکی كشور > خانه». iripp.ir.
  2. ↑ «Newsletter of the Entomological Society of Iran, no. 8» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2013 թ․ հոկտեմբերի 13-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հայկ_Միրզայանց&oldid=10066805» էջից