Cmentarze mają w sobie coś, co przyciąga. Tyczy się to głównie tych wiekowych, w dużej mierze często już zapomnianych i pochłoniętych przez zarośla, które przez wiele lat sukcesywnie rozprzestrzeniały się po całym terenie nekropolii.
Stare cmentarze to miejsca dla osób łaknących wiedzy historycznej, ale nie tylko. Wizyta na nekropolii wprowadza w nastrój refleksji nad przemijaniem, kruchością życia ludzkiego i losem ludności, która kiedyś tutaj żyła — w tym przypadku mniejszości żydowskiej. Ponadto zadumie sprzyja wypełniająca to miejsce głęboka cisza. Dzisiaj pokażę Wam najpiękniejszy cmentarz jaki kiedykolwiek widziałem.
Cmentarz żydowski w Cieszynie położony jest przy ulicy Hażlaskiej. Cały teren nekropolii skąpany jest w "morzu" zielonego bluszczu.
Część macew wyrasta spod bluszczu niczym skały na morzu, zaś inne znajdują się tuż pod nim, powodując wybrzuszenia i pagórki.
Czy wiesz, że ten i inne moje artykuły znajdziesz też na Onet.pl 😃
Zajrzyj też do zakładki Aktualności na tym blogu
Jednak mimo bluszczu można dostrzec subtelną ścieżkę prowadzącą po terenie cmentarza.
Cmentarz w Cieszynie jest jedną z najstarszych żydowskich nekropolii na ziemiach polskich. Jako
bodaj jedyny funkcjonował nieprzerwanie przez ponad 250 lat.
Powstał w połowie XVII w. dzięki Jakubowi Singerowi, pierwszemu Żydowi, który osiadł w Cieszynie na stałe.
Prawo do założenia cmentarza do grzebania zmarłych członków swojej rodziny uzyskał w 1647 r. od księżnej cieszyńskiej Elżbiety Lukrecji.
Jeszcze tego samego roku Singer kupił od mieszczanina Jana Krausa trzy kawałki pola na zboczu zwanym Winogradem. Przez następne 150 lat był to prywatny cmentarz rodu Singerów, a najstarsze zachowane do dzisiaj nagrobki pochodzą z końca XVII w.
W XVIII w., w miarę powiększania się liczby Żydów na Śląsku Cieszyńskim, zaczęto grzebać tu zmarłych spoza rodziny Singerów, za co właściciele nekropolii pobierali opłaty.
Gdy zmarłych na cmentarzu przybywało, w kolejnych latach powiększono areał nekropolii poprzez zakup sąsiednich parcel. Było to w latach 1715, 1723 i 1768.
Do połowy XIX w. był to jedyny cmentarz żydowski położony na Śląsku Cieszyńskim. Kolejny powiększony areał miał miejsce w 1802 r. i przed 1836 r. W 1830 r. cmentarz został otoczony murem. Tuż przy nekropolii w pierwszej połowie XIX w. działał szpital dla chorych i biednych Żydów z okolicy.
Od 1866 r. nekropolia funkcjonowała jako cmentarz żydowskiej gminy wyznaniowej w Cieszynie. Dzięki fundacji Emanuela A. Ziffera został wzniesiony duży i funkcjonalny dom pogrzebowy. Znalazło się tam również mieszkanie dla strażnika cmentarza oraz stajnia dla karawanu.
Pod koniec XIX w. cmentarz składał się z siedmiu kwater, a ich powierzchnia wynosiła ponad 0,8 ha. Znajdowały się tam prawie 2 tys. nagrobków. W XX w. na starym cmentarzu zaprzestano grzebania zmarłych.
Spowodowane było to brakiem miejsca i możliwości dokupienia kolejnych parcel w bezpośrednim sąsiedztwie cmentarza. Jednak jeszcze w okresie międzywojennym sporadycznie zdarzały się pochówki.
W 1945 r. hitlerowcy dokonali tu 81 egzekucji zakładników, m.in. 18 czeskich skautów z Ostrawy. Ciała po wojnie ekshumowano i przeniesiono na cmentarz komunalny.
II wojnę światową nekropolia przetrwała bez większych zniszczeń. Dom przedpogrzebowy był wynajmowany jako magazyn materiałów budowlanych.
W 1996 r. odsłonięto na nim tablicę pamiątkową czeskich skautów. Po wojnie wiele nagrobków zostało skradzionych lub zniszczonych.
Znajdujące się na cmentarzu macewy są wiekowe i wykonane z niezbyt dobrego kamienia, przez co szybko niszczeją. W najstarszej, historycznie najcenniejszej części cmentarza, wielkie spustoszenie dokonał upływ czasu, brak opieki, pędy bluszczu oraz postępująca degradacja środowiska naturalnego.
I to było by na tyle.
Do następnego!
Nie zapomnijcie polubić pozostałych Huraganowych socjalmediów, aby być na bieżąco w temacie naszych poczynań 😊
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz