Lasioñe'ẽ
Lasioñe'ẽ (Lengua Latina) oĩ ko ñe'ẽ Europape, Indoeuropagua ñe'ẽ. Latinañe'ẽ karaiñe'ẽ, poytugañe'ẽ, italiañe'ẽ, hyãsiañe'ẽ, rrumáñañe'ẽ ha ambue latinañe'ẽkuéra ru ñe'ẽ. Ñe'ẽ ogapypegua: Latinañe'ẽkuéra(raitykuéra), Sabeliko-Latino/Italiaguape, Indoeuropaguape.
Latinañe'ẽ, ikuatiáva sa ro'y VI ára ãgagua guive, ha'eva'ekue Lásio yvy ñe'ẽ; peteĩ latinañe'ẽ jopara, Rróma tavapegua, oñemoĩ peteĩ yvy ikangýva ári rrománo tahachi ha ijokuairape ñemyasãi rupive, oñepyrũva'ekue sa ro'y IV ára ãgagua mboyve ha ipaháva Róma Mburuvi árape. Latinañe'ẽ terakuã, románo ñangareko ha tekopy ñe'ẽ, ha upéi, Tupão Katóliko ñe'ẽ, ojapo ichugui oysidénte yvagarape jeikuaa ha tekopy rembipurúrõ, mbarete omoingovéva heta saryty, jepeve ijykéma ñe'ẽ oñeñe'ẽvarõ, ko árape oĩmimi gueteri oñe'ẽva.[1]
Latinañe'ẽ oñeñe'ẽva heta Império Románo yvýpegui, ijoavýva ñe'ẽ ojehaívagui -latinañe'ẽ ymaguare- osẽ ñe'ẽ romanikokuéra gagua.
Latinañe'ẽ oikove avei Katóliko Tupão ñe'ẽrô Vatikáno Ñembyaty Mokõiha peve. Ko árape ndaiporivéima iñe'ẽteéva ko ñe'ẽ, ága katu oĩ sua rupi oñe'ẽva mokôiha ramo. Ko árape, oĩ Vatikáno Retã ñe'ẽpavẽ pa'ũme.[2]
