Morgause
Morgause, tamén coñecida nas obras mais temperás como Gwyar ou Anna, é a irmá ou medio irmá do Rei Artur na Materia de Bretaña. Na súa primeira aparición, ela é a irmá de Artur e filla de Uther Pendragon e Igraine; chámase Gwyar e é a nai de Gwalchmei. En Historia Regum Britanniae de Geoffrey de Monmouth (1136), ela é Anna, nai de Gauvain e de Mordred. En obras máis tardías xa aparece como Morgause, filla de Igraine e de Gorlois. Máis tarde, Morgause queda en estado de Mordred despois de deitarse con Artur cando aínda non estaban ó tanto da súa relación familiar. O seu marido é o Rei Lot, un inimigo de Artur nas rebelións que seguiron a súa coroación.
Tamén se lle atribúen como irmás a Elaine e Morgana. Os traballos tardíos outórganlle cinco fillos, todos homes, mentres que as primeiras obras tamén falan dalgunha filla. Do máis vello ó máis novo, os fillos de Morgause son Gauvain, quen chegou a ser un dos mellores cabaleiros da Táboa Redonda, Agravain, un traidor miserable, Gaheris, Gareth, un cabaleiro amábel e cariñoso, e Mordred, o seu fillo con Artur. Os seus fillos desempeñan papeis fundamentais na historia de Artur e o seu reino. Tamén aparece como un personaxe activo en Le Morte D'Arthur de Thomas Malory, en Lancelot-Graal e no Ciclo da Pos-Vulgata.
En Le Morte D'Arthur e no Ciclo da Pos-Vulgata, o seu marido morre en combate a mans do Rei Pellinore, o que fixo que comezase unha vinganza de sangue entre as familias de Pellinore e Lot. Gauvain e Gaheris matan a Pellinore, e máis tarde, Morgause ten un romance con Lamorak, fillo de Pellinore e un dos mellores cabaleiros da Táboa Redonda. O seu fillo Gaheris descóbreos xuntos, e mata á súa nai na cama mentres que deixa marchar a Lamorak. Pensando que fora Lamorak quen matara á súa nai, Gauvain, Agravain e Mordred únense a Gaheris para emboscar a Lamorak e matalo. Os irmáns eventualmente descobren que Gaheris fora o asasina da súa nai e este é desterrado da corte (aínda que logo aparece na narrativa posterior).
Morgause no audiovisual
editarÓ ser un personaxe recorrente da Materia de Bretaña, aparece en varios filmes que relatan as aventuras do Rei Artur. Porén, é frecuente que se combinen os personaxes de Morgana e de Morgause como unha soa persoa. Algúns dos filmes nos que aparece son Excalibur (1981) e The Mists of Avalon (2001). Tamén aparece na serie de televisión Merlin (1998).