Ducado de Milán

Ducado de Milán
	Ducatus Mediolanensis (la)
Epónimo	Milán
Localización
	45°28′00″N 9°10′00″L / 45.466669, 9.166669
Capital	Milán
Poboación
Lingua oficial	Lingua lombarda ; lingua italiana
Relixión	Igrexa católica
Datos históricos
Precedido por	Golden Ambrosian Republic (en)
Fundador	João Galeácio Visconti (pt)
Creación	11 de maio de 1395
Disolución	17 de outubro de 1797
Sucedido por	province of Milan (en) e Golden Ambrosian Republic (en)
Organización política
Forma de goberno	monarquía
• Duque	Francesco Sforza (pt) (1450–1466); Galeazzo Maria Sforza (pt) (1466–1476); Gian Galeazzo Sforza (pt) (1476–1479); Ludovico Sforza (pt) (1479–1500); João Galeácio Visconti (pt) (1395–1402); Giovanni Maria Visconti (1402–1412); Filip Maria Visconti (pt) (1412–1447)
Órgano lexislativo	Milan Senate (en) ,
Moeda	Milanese scudo (en)

O Ducado de Milán, tamén chamado Milanesado ou Estado de Milán, foi durante a Idade Media a principal potencia do norte de Italia.

O ducado foi creado en 1395 por Gian Galeazzo Visconti, señor de Milán. Cando a dinastía Visconti se extinguiu en 1447, Milán foi declarado unha República, a pesar das pretensións do duque de Orleáns, lexítimo herdeiro. Orleáns foi incapaz de tomar posesión da súa herdanza, pero a República durou pouco. O aventureiro Francesco Sforza, casado cunha filla do último Visconti, tomou Milán en 1450, autoproclamándose duque.

Dominio francés

En 1498 o fillo do duque de Orleáns converteuse en rei de Francia como Lois XII e pretendeu facer efectivas as reclamacións do seu pai sobre Milán, invadíndoo e expulsando a Ludovico Sforza en 1499. Este dominio francés durou até 1513, cando forzas suízas repuxeron ao fillo de Ludovico, Massimiliano, no trono. En 1515 os franceses, baixo Francisco I de Francia, venceron na batalla de Marignano, capturando a Massimiliano e retomando o ducado. De novo foron expulsados en 1521; desta vez, as forzas austríacas coroaron ao irmán de Massimiliano, Francesco II Sforza.

Despois da decisiva derrota francesa na Batalla de Pavia (1525), que deixou a Carlos I de España como principal forza en Italia, Francesco uniuse á Liga de Cognac, xunto ás repúblicas de Venecia, Florencia, o papa Clemente VII e os franceses en contra de Carlos V. Isto levou á rápida expulsión de Francesco de Milán por forzas imperiais, aínda que mantivo algún control sobre outras cidades do ducado, e acabou recuperando Milán polo Tratado de Cambrai (1529).

Dominio español

Cando Francesco morreu sen herdeiros en 1535, abriuse unha pugna entre Francisco I de Francia e o emperador Carlos V pola súa sucesión. Despois varias guerras, o emperador anexionou o ducado, investindo ao seu fillo Filipe como duque. Finalmente, o Tratado de Cateau-Cambrésis de 1559 recoñeceu a anexión do Milanesado por parte de España.

O ducado de Milán seguiu sendo español até a Guerra de Sucesión Española, no século XVIII. Despois da morte de Carlos II herdou as súas posesións Filipe de Anjou, ao que se opuxo o Arquiduque Carlos de Austria quen tamén tiña pretensións á coroa española.

Dominio imperial

Italia setentrional en 1796

O 26 de setembro de 1706 as tropas austríacas tomaron Milán, que pasou a mans do Arquiduque de Austria. Esta situación de dominación austríaca confirmouse legalmente no Tratado de Utrecht. O ducado foi definitivamente ratificado como posesión dos Habsburgo polo Tratado de Baden de 1714.

Dominio napoleónico

Así permaneceu até a súa conquista por parte de Napoleón Bonaparte, durante as Guerras napoleónicas, en 1796. O ducado foi cedido polo Tratado de Campoformio á nacente República Cisalpina.

Unificación italiana

A restauración, despois do Congreso de Viena, significou o seu retorno a Austria, aínda que pronto foi obxectivo do nacionalismo italiano, sendo conquistado polo reino do Piemonte durante as guerras que levaron á unificación italiana.

Gobernantes do Ducado de Milán

A seguinte é unha lista dos gobernantes de Milán desde o século XIII até 1859, cando Milán e o resto da Lombardía foron incorporados ao Reino de Piemonte-Sardeña.

Nome	Mandato	Notas
Señores de Milán, casas de della Torre (tamén coñecida como Torriani) e Visconti (1197–1395)
Pagano I della Torre	1197–1241
Pagano II della Torre	1247–1257
Manfredo Lancia	1253–1256
Martín della Torre	1257–1259
Oberto Pelavicino	1259–1264
Filipe della Torre	1263–1265
Napoleón della Torre	1265–1277
Otón Visconti, Arcebispo de Milán	1277–1294
Mateo I Visconti	1294–1302
Guido della Torre	1302–1311
Mateo I Visconti	1311–1322	(reposto)
Galeazzo I Visconti	1322–1327
Azzone Visconti	1329–1339
Luchino Visconti	1339–1349
Giovanni Visconti, Arcebispo de Milán	1349–1354
Mateo II Visconti	1349–1355
Galeazzo II Visconti	1349–1378
Bernabé Visconti	1349–1385
Gian Galeazzo Visconti	1378–1395
Duques de Milán, casa de Visconti (1395–1447)
Gian Galeazzo Visconti	1395–1402
Giovanni Maria Visconti	1402–1412	Fillo de Gian Galeazzo; asasinado
Filipe María Visconti	1412–1447	Irmán de Gian María
República Ambrosiana (1447–1450)
República Ambrosiana
Duques de Milán, casa de Sforza (1450–1499)
Francisco I Sforza	1450–1466	casado cunha filla de Filipe María
Galeazo María Sforza	1466–1476	Fillo de Francisco
Gian Galeazzo Sforza	1476–1494	Fillo de Galeazzo María
Ludovico Sforza	1494–1499	fillo de Francisco
Duques de Milán, alternancia das casas de Sforza e Valois - guerras hispano-francesas de Milán (1499–1540)
Lois XII de Francia	1499–1500	neto de Valentina, filla de Gian Galeazzo Visconti
Ludovico Sforza	1500	(reposto)
Lois XII de Francia	1500–1512	(reposto)
Maximiliano Sforza	1512–1515	fillo de Ludovico
Francisco I de Francia	1515–1525	bisneto de Valentina
Francisco II Sforza	1525–1535	fillo de Ludovico, irmán de Maximiliano
Duques de Milán, casas de Austria e de Borbón - goberno español (1540–1706)
Filipe II de España	1540–1598	Despois da morte de Francisco II, o emperador Carlos V reclamou o ducado para o seu fillo Filipe.
Filipe III de España	1598–1621	fillo de Filipe II
Filipe IV de España	1621–1665	fillo de Filipe III
Carlos II de España	1665–1700	fillo de Filipe IV
Filipe V de España	1700–1706	bisneto de Filipe IV
Duques de Milán, casa de Habsburgo - goberno austríaco (1706-1797)
Carlos VI	1706–1740	bisneto de Filipe III
María Tareixa I de Austria	1740–1780	filla de Carlos VI
Xosé II de Habsburgo	1780–1790	fillo de María Teresa
Leopoldo II de Austria	1790–1792	irmán de Xosé II
Francisco I de Austria	1792–1797	fillo de Leopoldo II
República Cisalpina (1797–1799)
República Cisalpina
Duques de Milán, casa de Habsburgo - goberno austríaco (1799-1800)
Francisco I de Austria	1799–1800	(reposto)
Comisión Imperial do conde de Mantua	1800
República Cisalpina restaurada (1800–1805)
Comisión Extraordinaria de Goberno	1800–1802
Napoleón Bonaparte	1802–1805	Presidente da República Cisalpina
Reis de Reino de Italia, casa Bonaparte - goberno francés (1805-1814)
Napoleón Bonaparte	1805–1814	previamente Presidente da República Cisalpina
Eugène de Beauharnais	1805–1814	Vicerri do Reino de Italia
Reis de Lombardía-Venecia, casa de Habsburgo - goberno austríaco (1814-1859)
Francisco I de Austria	1814–1835	previamente Duque de Milán
Príncipe Henrique XV Reuss zu Plauen	1814–1815	Vicerrei de Francisco I
Conde Federico Henrique von Bellegarde	1815–1816	Vicerrei de Francisco I
Arquiduque Antón Vítor de Austria	1816–1818	Vicerrei de Francisco I
Arquiduque Rainiero de Austria	1818–1835	Vicerrei de Francisco I
Fernando I de Austria	1835–1848	fillo de Francisco I
Arquiduque Rainiero de Austria	1835–1848	Vicerrei de Fernando I
Francisco Xosé I de Austria	1848–1859	primo de Fernando I
Conde Joseph Radetzky von Radetz	1848–1857	Vicerrei de Francisco Xosé
Arquiduque Maximiliano de Austria	1857–1859	Vicerrei de Francisco Xosé
Conde Ferencz Gyulai	1859	Vicerrei de Francisco Xosé
Baron Heinrich Hermann von Hess	1859	Vicerrei de Francisco Xosé

Véxase tamén

Bibliografía

Cappelli, Adriano (1898): Cronologia Cronografia e Calendario Perpetuo. Milán: Hoepli. ISBN 88-203-2502-0
VV. AA. (1844): Milano e il suo territorio, Volume 1, Ed. Picola, páx. 85