Papers by Ioanna Christodoulou
Ανατρεπτικά παιχνίδια με την τέχνη του λόγου και η συμβολή τους στη διαμόρφωση της ιδεολογικής ταυτότητας του εφήβου αναγνώστη, 2022
Περίληψη
Η τέχνη του λόγου δίνει τη δυνατότητα στον/στην αναγνώστη/-στρια να αποδράσει από την πρ... more Περίληψη
Η τέχνη του λόγου δίνει τη δυνατότητα στον/στην αναγνώστη/-στρια να αποδράσει από την πραγματικότητα
και να βιώσει, ως πραγματικά, αποκυήματα της φαντασίας. Αυτό σημαίνει ότι εγείρει τη διάθεση για παιχνίδι.
Ο αναγνώστης/-στρια κατά την εμπλοκή με τα κείμενα παρασύρεται σε ένα παιχνίδι «κρυμμένου θησαυρού»
προς αναζήτηση - διαμόρφωση του νοήματος, της ιδεολογίας και της ταυτότητας, με τις λέξεις να παίζουν το
ρόλο των ενδείξεων και το (αναγνωστικό, ιδεολογικό, εμπειρικό, κοινωνικό) κεφάλαιο κάθε αναγνώστη/-στριας
να παίζει ρόλο κλειδιού στην ερμηνεία. Η συνάντηση του/της εφήβου με τη λογοτεχνία πιστεύεται πως είναι
εποικοδομητική, καθώς μέσω αυτής μπορεί να ικανοποιήσει την ανάγκη που συνοδεύει την ηλικία του/της, να
σχηματίσει δηλαδή τη δική του/της ιδεολογία και διά της ανάγνωσης και της συγγραφής να τον/την βοηθήσει
να δώσει μορφή στον εαυτό και τον κόσμο. Στην παρούσα εργασία υποστηρίζουμε ότι τα κείμενα που
λειτουργούν ανατρεπτικά προς τα προκείμενά τους μπορούν να δελεάσουν τον/την έφηβο αναγνώστη/-στρια
να εμπλακεί στο παιχνίδι της λογοτεχνίας. Ως έφηβος επιδιώκει να είναι μοναδικός/-ή. Θέλοντας να ξεχωρίσει,
δρα ανατρεπτικά, για να καταρρίψει παγιωμένες κοινωνικές συμβάσεις και να προτείνει νέες. Θεωρούμε, άρα,
πως θα ευοδωθεί μια συνεργασία με λογοτεχνικά κείμενα που λειτουργούν αναλόγως, καθώς μοιράζονται τη
διάθεση για ανατροπή. Στο παρόν κείμενο επιχειρείται να παρουσιαστεί ένα αναγνωστικό παιχνίδι εντοπισμού
ανατροπών, με στόχο να συμβάλει στις προσπάθειες των φιλολόγων να φέρουν τον/την έφηβο σε επαφή με τη
λογοτεχνία και να υποστηρίξει τον/την έφηβο, ώστε να οικοδομήσει την ιδεολογική του/της ταυτότητα. Το
ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην προς απόρριψη ιδεολογία, στον τρόπο που αυτή ανατρέπεται και στη μορφή
που παίρνουν οι ιδέες στο μεταγενέστερο κείμενο. Υποστηρικτικό εργαλείο θα αποτελέσουν οι κατηγορίες
διακειμενικότητας του Stephens, που αφορούν κείμενα με ανατρεπτική προς τα προκείμενά τους διάθεση και
πεδίο δράσης μας Το δάσος που κοιμόταν της Rebecca Dautremer. Τέλος, εισηγούμαστε την αξιοποίηση της
πρότασης στο πλαίσιο της δημιουργικής γραφής.
Λέξεις κλειδιά: Νεανική Λογοτεχνία, Μέση Εκπαίδευση, Ιδεολογία
Περιοδικό "Ανέμη" Επιθεώρηση Κυπριακής Παιδικής Λογοτεχνίας, 2021
Conference Presentations by Ioanna Christodoulou
EKEDISY, 2021
Η δημιουργική γραφή είναι εμπειρική και παιγνιώδης μέθοδος προσέγγισης της γνώσης, του εαυτού και... more Η δημιουργική γραφή είναι εμπειρική και παιγνιώδης μέθοδος προσέγγισης της γνώσης, του εαυτού και του
κόσμου. Τα τελευταία χρόνια, η εκπαιδευτική έρευνα επιδιώκει να αναδείξει τη συμβολή της, με βασικό αίτημα
να υποστηριχθεί η έντονη παρουσία της εντός της σχολικής τάξης. Για την επίτευξη του προαναφερθέντος
σκοπού απαιτείται η βολιδοσκόπηση της διάθεσης των εμπλεκομένων απέναντί της. Ωστόσο, η έλλειψη
ερευνητικών εργαλείων δυσχεραίνει την αποτύπωση της γενικής εικόνας. Η διερεύνηση των στάσεων των
μαθητών και μαθητριών απέναντι στη δημιουργική γραφή θα βοηθήσει στον εντοπισμό στοιχείων, που
προτρέπουν ή αποτρέπουν τους μαθητές και τις μαθήτριες να εμπλακούν στις δημιουργικές δραστηριότητες. Η
παρούσα εργασία παρουσιάζει την ανάπτυξη ενός ερευνητικού εργαλείου, που σχεδιάστηκε για να μετρά τις
στάσεις μαθητών και μαθητριών μέσης εκπαίδευσης απέναντι στη δημιουργική γραφή, κατά την εφαρμογή της
στο μάθημα της Λογοτεχνίας. Εξετάζονται οι στάσεις απέναντι στη δημιουργική έκφραση, η αυτοπεποίθηση
αναφορικά με τις συγγραφικές ικανότητες και η στάση απέναντι στην αξιολόγηση των αυθεντικών
δημιουργικών κειμένων. Το εργαλείο αποτελούν 26 δηλώσεις, κλειστού τύπου, κλίμακας Likert. Χορηγήθηκε
πιλοτικά σε μαθητές και μαθήτριες, που φοιτούν στην περιφέρεια Θεσσαλίας (Ν=104). Το δείγμα επιλέχθηκε
με συμπλεγματοποιημένη δειγματοληψία. Διενεργήθηκε διερευνητική παραγοντική ανάλυση, από την οποία
εξήχθησαν δύο παράγοντες. Ο ένας αποτυπώνει τη διάθεση για εμπλοκή στις δραστηριότητες και ο άλλος την
αποφυγή τους. Οι φορτίσεις των μεταβλητών και στους δύο παράγοντες είναι υψηλές. Κατόπιν, διενεργήθηκε
έλεγχος αξιοπιστίας. Ο δείκτης Cronbach’s a ήταν υψηλός για το συνολικό εργαλείο (.937) και για τους δύο
παράγοντες (Cronbach’s a=.913 και Cronbach’s a= .915 αντίστοιχα), γεγονός που επιβεβαιώνει την υψηλή
αξιοπιστία του εργαλείου. Παράλληλα, παρατίθενται οι περιορισμοί της έρευνας, ενώ προτείνονται τρόποι
βελτίωσης του ερωτηματολογίου. Τέλος, γίνονται εισηγήσεις σχετικά με την αξιοποίηση του εργαλείου σε
μελλοντικές έρευνες.
Uploads
Papers by Ioanna Christodoulou
Η τέχνη του λόγου δίνει τη δυνατότητα στον/στην αναγνώστη/-στρια να αποδράσει από την πραγματικότητα
και να βιώσει, ως πραγματικά, αποκυήματα της φαντασίας. Αυτό σημαίνει ότι εγείρει τη διάθεση για παιχνίδι.
Ο αναγνώστης/-στρια κατά την εμπλοκή με τα κείμενα παρασύρεται σε ένα παιχνίδι «κρυμμένου θησαυρού»
προς αναζήτηση - διαμόρφωση του νοήματος, της ιδεολογίας και της ταυτότητας, με τις λέξεις να παίζουν το
ρόλο των ενδείξεων και το (αναγνωστικό, ιδεολογικό, εμπειρικό, κοινωνικό) κεφάλαιο κάθε αναγνώστη/-στριας
να παίζει ρόλο κλειδιού στην ερμηνεία. Η συνάντηση του/της εφήβου με τη λογοτεχνία πιστεύεται πως είναι
εποικοδομητική, καθώς μέσω αυτής μπορεί να ικανοποιήσει την ανάγκη που συνοδεύει την ηλικία του/της, να
σχηματίσει δηλαδή τη δική του/της ιδεολογία και διά της ανάγνωσης και της συγγραφής να τον/την βοηθήσει
να δώσει μορφή στον εαυτό και τον κόσμο. Στην παρούσα εργασία υποστηρίζουμε ότι τα κείμενα που
λειτουργούν ανατρεπτικά προς τα προκείμενά τους μπορούν να δελεάσουν τον/την έφηβο αναγνώστη/-στρια
να εμπλακεί στο παιχνίδι της λογοτεχνίας. Ως έφηβος επιδιώκει να είναι μοναδικός/-ή. Θέλοντας να ξεχωρίσει,
δρα ανατρεπτικά, για να καταρρίψει παγιωμένες κοινωνικές συμβάσεις και να προτείνει νέες. Θεωρούμε, άρα,
πως θα ευοδωθεί μια συνεργασία με λογοτεχνικά κείμενα που λειτουργούν αναλόγως, καθώς μοιράζονται τη
διάθεση για ανατροπή. Στο παρόν κείμενο επιχειρείται να παρουσιαστεί ένα αναγνωστικό παιχνίδι εντοπισμού
ανατροπών, με στόχο να συμβάλει στις προσπάθειες των φιλολόγων να φέρουν τον/την έφηβο σε επαφή με τη
λογοτεχνία και να υποστηρίξει τον/την έφηβο, ώστε να οικοδομήσει την ιδεολογική του/της ταυτότητα. Το
ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην προς απόρριψη ιδεολογία, στον τρόπο που αυτή ανατρέπεται και στη μορφή
που παίρνουν οι ιδέες στο μεταγενέστερο κείμενο. Υποστηρικτικό εργαλείο θα αποτελέσουν οι κατηγορίες
διακειμενικότητας του Stephens, που αφορούν κείμενα με ανατρεπτική προς τα προκείμενά τους διάθεση και
πεδίο δράσης μας Το δάσος που κοιμόταν της Rebecca Dautremer. Τέλος, εισηγούμαστε την αξιοποίηση της
πρότασης στο πλαίσιο της δημιουργικής γραφής.
Λέξεις κλειδιά: Νεανική Λογοτεχνία, Μέση Εκπαίδευση, Ιδεολογία
Conference Presentations by Ioanna Christodoulou
κόσμου. Τα τελευταία χρόνια, η εκπαιδευτική έρευνα επιδιώκει να αναδείξει τη συμβολή της, με βασικό αίτημα
να υποστηριχθεί η έντονη παρουσία της εντός της σχολικής τάξης. Για την επίτευξη του προαναφερθέντος
σκοπού απαιτείται η βολιδοσκόπηση της διάθεσης των εμπλεκομένων απέναντί της. Ωστόσο, η έλλειψη
ερευνητικών εργαλείων δυσχεραίνει την αποτύπωση της γενικής εικόνας. Η διερεύνηση των στάσεων των
μαθητών και μαθητριών απέναντι στη δημιουργική γραφή θα βοηθήσει στον εντοπισμό στοιχείων, που
προτρέπουν ή αποτρέπουν τους μαθητές και τις μαθήτριες να εμπλακούν στις δημιουργικές δραστηριότητες. Η
παρούσα εργασία παρουσιάζει την ανάπτυξη ενός ερευνητικού εργαλείου, που σχεδιάστηκε για να μετρά τις
στάσεις μαθητών και μαθητριών μέσης εκπαίδευσης απέναντι στη δημιουργική γραφή, κατά την εφαρμογή της
στο μάθημα της Λογοτεχνίας. Εξετάζονται οι στάσεις απέναντι στη δημιουργική έκφραση, η αυτοπεποίθηση
αναφορικά με τις συγγραφικές ικανότητες και η στάση απέναντι στην αξιολόγηση των αυθεντικών
δημιουργικών κειμένων. Το εργαλείο αποτελούν 26 δηλώσεις, κλειστού τύπου, κλίμακας Likert. Χορηγήθηκε
πιλοτικά σε μαθητές και μαθήτριες, που φοιτούν στην περιφέρεια Θεσσαλίας (Ν=104). Το δείγμα επιλέχθηκε
με συμπλεγματοποιημένη δειγματοληψία. Διενεργήθηκε διερευνητική παραγοντική ανάλυση, από την οποία
εξήχθησαν δύο παράγοντες. Ο ένας αποτυπώνει τη διάθεση για εμπλοκή στις δραστηριότητες και ο άλλος την
αποφυγή τους. Οι φορτίσεις των μεταβλητών και στους δύο παράγοντες είναι υψηλές. Κατόπιν, διενεργήθηκε
έλεγχος αξιοπιστίας. Ο δείκτης Cronbach’s a ήταν υψηλός για το συνολικό εργαλείο (.937) και για τους δύο
παράγοντες (Cronbach’s a=.913 και Cronbach’s a= .915 αντίστοιχα), γεγονός που επιβεβαιώνει την υψηλή
αξιοπιστία του εργαλείου. Παράλληλα, παρατίθενται οι περιορισμοί της έρευνας, ενώ προτείνονται τρόποι
βελτίωσης του ερωτηματολογίου. Τέλος, γίνονται εισηγήσεις σχετικά με την αξιοποίηση του εργαλείου σε
μελλοντικές έρευνες.
Η τέχνη του λόγου δίνει τη δυνατότητα στον/στην αναγνώστη/-στρια να αποδράσει από την πραγματικότητα
και να βιώσει, ως πραγματικά, αποκυήματα της φαντασίας. Αυτό σημαίνει ότι εγείρει τη διάθεση για παιχνίδι.
Ο αναγνώστης/-στρια κατά την εμπλοκή με τα κείμενα παρασύρεται σε ένα παιχνίδι «κρυμμένου θησαυρού»
προς αναζήτηση - διαμόρφωση του νοήματος, της ιδεολογίας και της ταυτότητας, με τις λέξεις να παίζουν το
ρόλο των ενδείξεων και το (αναγνωστικό, ιδεολογικό, εμπειρικό, κοινωνικό) κεφάλαιο κάθε αναγνώστη/-στριας
να παίζει ρόλο κλειδιού στην ερμηνεία. Η συνάντηση του/της εφήβου με τη λογοτεχνία πιστεύεται πως είναι
εποικοδομητική, καθώς μέσω αυτής μπορεί να ικανοποιήσει την ανάγκη που συνοδεύει την ηλικία του/της, να
σχηματίσει δηλαδή τη δική του/της ιδεολογία και διά της ανάγνωσης και της συγγραφής να τον/την βοηθήσει
να δώσει μορφή στον εαυτό και τον κόσμο. Στην παρούσα εργασία υποστηρίζουμε ότι τα κείμενα που
λειτουργούν ανατρεπτικά προς τα προκείμενά τους μπορούν να δελεάσουν τον/την έφηβο αναγνώστη/-στρια
να εμπλακεί στο παιχνίδι της λογοτεχνίας. Ως έφηβος επιδιώκει να είναι μοναδικός/-ή. Θέλοντας να ξεχωρίσει,
δρα ανατρεπτικά, για να καταρρίψει παγιωμένες κοινωνικές συμβάσεις και να προτείνει νέες. Θεωρούμε, άρα,
πως θα ευοδωθεί μια συνεργασία με λογοτεχνικά κείμενα που λειτουργούν αναλόγως, καθώς μοιράζονται τη
διάθεση για ανατροπή. Στο παρόν κείμενο επιχειρείται να παρουσιαστεί ένα αναγνωστικό παιχνίδι εντοπισμού
ανατροπών, με στόχο να συμβάλει στις προσπάθειες των φιλολόγων να φέρουν τον/την έφηβο σε επαφή με τη
λογοτεχνία και να υποστηρίξει τον/την έφηβο, ώστε να οικοδομήσει την ιδεολογική του/της ταυτότητα. Το
ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην προς απόρριψη ιδεολογία, στον τρόπο που αυτή ανατρέπεται και στη μορφή
που παίρνουν οι ιδέες στο μεταγενέστερο κείμενο. Υποστηρικτικό εργαλείο θα αποτελέσουν οι κατηγορίες
διακειμενικότητας του Stephens, που αφορούν κείμενα με ανατρεπτική προς τα προκείμενά τους διάθεση και
πεδίο δράσης μας Το δάσος που κοιμόταν της Rebecca Dautremer. Τέλος, εισηγούμαστε την αξιοποίηση της
πρότασης στο πλαίσιο της δημιουργικής γραφής.
Λέξεις κλειδιά: Νεανική Λογοτεχνία, Μέση Εκπαίδευση, Ιδεολογία
κόσμου. Τα τελευταία χρόνια, η εκπαιδευτική έρευνα επιδιώκει να αναδείξει τη συμβολή της, με βασικό αίτημα
να υποστηριχθεί η έντονη παρουσία της εντός της σχολικής τάξης. Για την επίτευξη του προαναφερθέντος
σκοπού απαιτείται η βολιδοσκόπηση της διάθεσης των εμπλεκομένων απέναντί της. Ωστόσο, η έλλειψη
ερευνητικών εργαλείων δυσχεραίνει την αποτύπωση της γενικής εικόνας. Η διερεύνηση των στάσεων των
μαθητών και μαθητριών απέναντι στη δημιουργική γραφή θα βοηθήσει στον εντοπισμό στοιχείων, που
προτρέπουν ή αποτρέπουν τους μαθητές και τις μαθήτριες να εμπλακούν στις δημιουργικές δραστηριότητες. Η
παρούσα εργασία παρουσιάζει την ανάπτυξη ενός ερευνητικού εργαλείου, που σχεδιάστηκε για να μετρά τις
στάσεις μαθητών και μαθητριών μέσης εκπαίδευσης απέναντι στη δημιουργική γραφή, κατά την εφαρμογή της
στο μάθημα της Λογοτεχνίας. Εξετάζονται οι στάσεις απέναντι στη δημιουργική έκφραση, η αυτοπεποίθηση
αναφορικά με τις συγγραφικές ικανότητες και η στάση απέναντι στην αξιολόγηση των αυθεντικών
δημιουργικών κειμένων. Το εργαλείο αποτελούν 26 δηλώσεις, κλειστού τύπου, κλίμακας Likert. Χορηγήθηκε
πιλοτικά σε μαθητές και μαθήτριες, που φοιτούν στην περιφέρεια Θεσσαλίας (Ν=104). Το δείγμα επιλέχθηκε
με συμπλεγματοποιημένη δειγματοληψία. Διενεργήθηκε διερευνητική παραγοντική ανάλυση, από την οποία
εξήχθησαν δύο παράγοντες. Ο ένας αποτυπώνει τη διάθεση για εμπλοκή στις δραστηριότητες και ο άλλος την
αποφυγή τους. Οι φορτίσεις των μεταβλητών και στους δύο παράγοντες είναι υψηλές. Κατόπιν, διενεργήθηκε
έλεγχος αξιοπιστίας. Ο δείκτης Cronbach’s a ήταν υψηλός για το συνολικό εργαλείο (.937) και για τους δύο
παράγοντες (Cronbach’s a=.913 και Cronbach’s a= .915 αντίστοιχα), γεγονός που επιβεβαιώνει την υψηλή
αξιοπιστία του εργαλείου. Παράλληλα, παρατίθενται οι περιορισμοί της έρευνας, ενώ προτείνονται τρόποι
βελτίωσης του ερωτηματολογίου. Τέλος, γίνονται εισηγήσεις σχετικά με την αξιοποίηση του εργαλείου σε
μελλοντικές έρευνες.