پرش به محتوا

ولایت پکتیا

مختصات: ۳۳°۳۶′شمالی ۶۹°۳۰′شرقی / ۳۳٫۶°شمالی ۶۹٫۵°شرقی / 33.6; 69.5
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از پکتیا)
پکتیا
دره کرم
زازی
طبیعت پکتیا
موقعیت پکتیا در نقشه افغانستان
موقعیت پکتیا در نقشه افغانستان
مختصات (مرکز): ۳۳°۳۶′شمالی ۶۹°۳۰′شرقی / ۳۳٫۶°شمالی ۶۹٫۵°شرقی / 33.6; 69.5
کشورافغانستان
مرکزگردیز
حکومت
 • والیدعوت حاجی صاحب
مساحت
 • کل۶٬۴۳۲ کیلومتر مربع (۲۴۸۳ مایل مربع)
جمعیت
 (٢٠٢٠)[۱]
 • کل۶۱۱٬۹۵۲
 • تراکم۹۵/کیلومتر مربع (۲۵۰/مایل مربع)
منطقهٔ زمانییوتی‌سی +۴:۳۰ (وقت افغانستان)
کد ایزو ۳۱۶۶AF-PIA
زبان هاي اصلیپشتو و دری

ولایت پَکتیا (ریگ‌ودا: Pakthas/پَکتهه یونانی: Πἁκτυες/پِکتویس انگلیسیPactyan)[۲] یکی از ٣۴ ولایت افغانستان به مرکزیت شهر گردیز می‌باشد که از ولایات شرقی افغانستان به‌شمار می‌رود. براساس احصائیه ١٣٩٩ ولایت پکتیا ۶١١٬٩۵٢ جمعیت، و ۶٬۴٣٢ کیلومتر مربع پهناوری دارد.[۱]

پیشینه

[ویرایش]
این پُرتریتِ اسکندر مقدونی بر روی این سکهٔ طلا (بدست‌آمده از گنجینهٔ میرزکه در سال ۱۹۹۳ در ولایت پکتیا) یکی از تنها دو سکهٔ موجود در دنیاست که در دوران زندگی اسکندر ضرب شده‌است (سکهٔ دیگر در آرامگاه زادگاهش در وِرگینا (شهری کوچک در شمال یونان) کشف شده بود). غارت و چپاول میرزکه در سال‌های ۱۹۹۲ و ۱۹۹۳- که گنجینه‌ای عظیم مشتمل بر چهار تُن (۴۰۰۰ کیلوگرم) سکه و در حدود ۷۷۰ پوند (حدود ۳۵۰ کیلوگرم) اشیاء طلا و نقره بود - بقدری گسترده و جبران‌ناپذیر بوده که به یک رویداد افسانوی می‌ماند! این سکهٔ اسکندر را که در تصویر بالا می‌بینید، بسرعت سر از لندن درآورد، و فعلاً در همین شهر در کلکسیون شخصی یک نفر جای گرفته‌است! [صاحب این سکه تنها رسامی از این سکه را اجازه داده تا از کاپی شدن آن جلوگیری شود]. آثار باستانی دیگر از میرزکه در موزیم میهو در جاپان (ژاپن) موجود است. بقیهٔ این گنجینه در سطح دنیا پراکنده شده و به کلکسیونرها در اقصا نقاط دنیا فروخته شده‌است.[۳]

هرودوت مورخ یونانی از مردم باستانی «پکتیس» و «پکتویس» یاد کرده و سرزمین آن‌ها را پکتیکا ذکر کرده‌است. بطلمیوس هم نام این مردم را «پکتین» (Pactyan) نوشته‌است. پکتیا از شهرهای باستانی نامیده می‌شود و کشف خزانه میرزکه در پکتیا که هزاران کیلو ظروف و زیورهای طلا، نقره و جواهرات کشف شده‌ است که آثار تمدن مردم پکتی ین را نشان می‌دهد.


در سال ۴٨٠ پیش از میلاد قسمتی از سپاه پارس و پادشاه خشایارشاه از مردم پکتیا بوده اند. در حمله نهایی به لئونیداس پادشاه اسپارت ، هزار مرد پکتیایی حضور داشته و به‌واسطه کوهستانی بودن منطقه و مهارت مردان پکتیایی ضربات مهلکی بر بدنه ارتش اسپارت زدند.

مشاهیر

[ویرایش]

ولایت پکتیا زادگاه شخصیت‌های مشهور افغانستان نظیر دکتر نجیب رئیس جمهور پیشین، ببرک خان ځدراڼ، پاچاخان ځدراڼ، مورخ عبدالحی گردیزی، سرمحقق علی منگل، غلام محمد زرملوال، سید محمد علیشاه موسوی گردیزی، حیات گردیزی، استاد گلزمان، احسان الله درمل، رحیم الله زرمتی، علم گل سحر می‌باشد.[۴]

مردم

[ویرایش]

از جمعیت ۶١١٬٩۵٢ نفری این ولایت ۸۵٪ پشتون هستند و ۱۵٪ باقی‌مانده را تاجیک‌ها شامل می‌شوند.[۵]

تقسیمات اداری

[ویرایش]
  • مرکز ولایت: شهر گردیز
ولسوالی‌های پکتیا

جستارهای وابسته

[ویرایش]

ولایت‌های افغانستان

نگارخانه

[ویرایش]
کودکان دبستانی در پکتیا

منابع

[ویرایش]
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ «برآورد نفوس کشور:١٣٩٩» (PDF). اداراه احصائیه مرکزی افغانستان. ٢٨ می ٢٠٢٠. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۳ ژوئیه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ٢٨ می ٢٠٢١.
  2. مجموعه تواریخ هرودوت، فصل هفتم، "پولیمنیا" بایگانی‌شده در ۵ فوریه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine
  3. «Colorado State University, Cultural Property Training Resource, AFGHANISTAN, Alexander the Great (330-323 BC)». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۲ مه ۲۰۱۱.
  4. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ ژانویه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۴ ژانویه ۲۰۱۷.
  5. Cultural and Conflict Studies, Paktya Province