عمر بن سعد

عمر بن سعد بن ابی‌وقاص
درگذشت	۶۶ قمری کوفه
علت مرگ	کشته شدن
ملیت	خلافت اموی
آثار برجسته	فرماندهی سپاه یزید در نبرد کربلا
دوره	اموی
مخالف	مختار ثقفی
همسر	جاریه بنت ابوعبید ثقفی
والدین	پدر: سعد بن ابی‌وقاص مادر: ماریه بنت قیس بن معدیکرب بن ابی‌الکَیسَم الحارث بن السمط بن امرئ‌القیس بن عمرو بن معاویة بن کنده (از قبیله کنده)
خویشاوندان	مختار ثقفی (برادرزن) عبدالله بن عمر (باجناق)

عمر بن سعد (نام کامل: ابوحفص عمر بن سعد بن ابی‌وقاص مالک بن اهیب بن عبدمناف بن زهرة بن کلاب)، از تابعین محمد پیامبر اسلام بود که شوهرخواهر مختار ثقفی نیز بود و خواهر ناتنی وی به نام جاریه (فرزند ابوعبید ثقفی) همسر او بود.

پدرش سعد بن ابی‌وقاص از نامداران عرب بود که در نبرد قادسیه سپاه اسلام را فرماندهی می‌کرد. در زمان خلافت یزید بن معاویه، عبیدالله بن زیاد در ازای مقابله با حسین بن علی که عازم کوفه شده بوده به او وعده‌ی حکومت بر ری را داد، هر چند که هیچ‌گاه این وعده عملی نشد.
پیش از نبرد کربلا عمر بن سعد از طرف ابن زیاد ماموریت یافت که حسین بن علی و همراهانش را وادار به بیعت با یزید کند اما مذاکرات با حسین به نتیجه نرسید و وی حاضر به بیعت با عبیدالله بن زیاد نشد. لشکر عمر سعد در ۱۰ محرم سال ۶۱ هجری قمری به حسین و خانواده‌اش حمله کرد و بیش از هفتاد تن از یاران او را کشت و اهل بیت او را به اسارت گرفتند. وی تا زمان قیام مختار ثقفی خانه‌نشین شد و سرانجام در سال ۶۶ هجری در کوفه به فرمان مختار ثقفی و توسط عبدالله بن کامل شاکری کشته شد.

«عمر بن سعد» از جمله نام‌هایی است که در زیارت عاشورا مورد لعن و نفرین قرار گرفته‌ است.

پیوند به بیرون

• مدخل «EBN SAʿD, ʿOMAR» در دائرةالمعارف ایرانیکا.