عجیب‌الخلقه
عجیب‌الخلقه یا فریک (به انگلیسی: Freak) شخصی است که به دلیل یک وضعیت پزشکی فوق‌العاده یا تغییر بدن دچار تغییر شکل یا تغییر شکل فیزیکی شده‌است. این تعریف برای نخستین بار با این معنی در دههٔ ۱۸۸۰ به‌عنوان یک شکل کوتاه‌تر از عبارت "freak of nature" تأیید شد که خود اصطلاحی گسترده‌تر به معنای «هوس طبیعت» است که حداقل در سال ۱۸۴۷ نسبت داده شده‌است.[۱] معنای ضمنی خنثی اولیه این اصطلاح در طول سدهٔ بیستم کاملاً منفی شد؛ بنابراین، freak با معنای تحت‌اللفظی آن «فرد غیرعادی رشد یافته» امروزه صرفاً به‌عنوان یک تحقیرآمیز تلقی می‌شود.[۲][۳] با این حال، این اصطلاح اخیراً برای اشاره به یک فرد مشتاق یا وسواسی نیز به صورت بازیگوشی استفاده می‌شود.
استفاده
[ویرایش]فریک استفاده از زبان حرفه‌ای را توسط مروجین و مجریان شوهای عجیب و غریب می‌دید، اگرچه استفاده از آن به این معنا همراه با محبوبیت نمایش‌های فریک کاهش یافته‌است.[۴] یکی از نمونه‌های معروف این کلمه در اشاره به جوزف مریک، «مرد فیل»[۵] بود. به‌عنوان یک اصطلاح، عجایب نمایش‌های جانبی به دو گروه طبقه‌بندی می‌شوند: عجایب طبیعی و فریک‌های خودساخته.[۶] یک عجیب و غریب طبیعی معمولاً با یک ناهنجاری ژنتیکی به دنیا می‌آمد، در حالی که یک فرد خودساخته فردی بود که به‌طور مصنوعی (با روش‌هایی مانند ایمپلنت‌های جراحی) تغییر یافته بود.
این اصطلاح معانی بسیار جدیدتری دارد. یک مثال، چیزی است که در مورد ظاهر یا رفتار فرد به طرز شگفت‌انگیزی غیرعادی است. این استفاده از «صحنه عجیب و غریب» در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ سرچشمه گرفت که معروف‌ترین آن توسط آلبوم فریک اوت! ساخته‌شده توسط گروه راک مادرز آو اینونشن ترویج شد.
استفاده اخیر از freak به‌عنوان مترادف برای اشتیاق است، مانند سلامتی freak[۷]. یا اشاره به رفتار وسواسی، مانند وسواس کنترل اوضاع.[۸]
در علم
[ویرایش]فریک در علم برای توصیف گیاهان و حیوانات دارای جهش ژنتیکی استفاده می‌شود.[۹][۱۰]
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ "freak". فرهنگ انگلیسی آکسفورد. انتشارات دانشگاه آکسفورد. 2nd ed. 1989.
- ↑ Sherman, Howard (26 September 2014). "'Freak' is a slur and 'Freak Show' is propagating it. Disabled people deserve better". The Guardian.
- ↑ Chemers, M (2008). Staging Stigma: A Critical Examination of the American Freak Show. New York: Palgrave Macmillan. p. 7. ISBN 978-0-230-61066-8.
- ↑ The Rise and Fall of Circus Freakshows https://priceonomics.com/the-rise-and-fall-of-circus-freakshows/
- ↑ عجیب‌الخلقه در دانشنامهٔ بریتانیکا
- ↑ Stephens, Elizabeth (2005). "Twenty-First Century Freak Show: Recent Transformations in the Exhibition of Non-Normative Bodies". Disability Studies Quarterly. 25 (3). doi:10.18061/dsq.v25i3.580. Retrieved June 18, 2021.
- ↑ For example, in the name of the British television show, Teenage Health Freak.
- ↑ هارپر، دوگلاس. "freak". واژه‌نامه ریشه‌شناسی زبان انگلیسی برخط. Retrieved 2020-04-01.
- ↑ "Human and animal freaks of nature". New Scientist. 7 January 2009.
- ↑ Whitfield, John (January 2009). "Freaks are forcing scientists to rethink evolution". New Scientist. 201 (2690): 42. Bibcode:2009NewSc.201...42W. doi:10.1016/S0262-4079(09)60103-2.