کرم‌های پهن

کرم‌های پهن یا پهن‌کرم‌تباران (نام علمی: Platyhelminthes) یک شاخهٔ زیست‌شناسی از بی‌مهرگان هستند. بیش از نیمی از گونه‌های این شاخه انگل است.

کرم‌های پهن محدودهٔ زمانی: ۲۷۰ تا ۰ میلیون سال پیش PreЄ Є O S D C P T J K Pg N
کرم‌های پهن، Platyhelminthes
رده‌بندی علمی
فرمانرو:	جانوران
بالاشاخه:	پهن‌زیان

طرحی از برخی از گونه‌های کرم پهن

انواع کرم پهن مثل کخ، آسکاریس، کرم کدودانه، یوکاریالی در قسمت‌های مرکزی آمریکای لاتین کشف شده است و امثال اینها…

پهن‌کرم‌تباران ساده‌ترین جانوران سه‌لایه‌ای دارای تقارن دوطرفی هستند؛ بدن آن‌ها برگ‌شکل یا کشیده و نواری است و ازلحاظ سازمان‌بندی، دارای اندام و دستگاه هستند.

در حدود ۲۰ هزار گونه از این شاخه وجود دارد که همگی در شرایط بسیار مرطوب زندگی می‌کنند. تعدادی زندگی آزاد و تعدادی هم زندگی انگلی دارند. کرم‌های پهن دارای یک مزوگله ژلاتینی هستند که دارای سلول‌هایی است و به عنوان پارانشیم مزودرمی سازمان‌یافتگی پیچیده‌ای نسبت به شاخه‌های دیگر کرم‌ها نشان می‌دهند.

نکته مهم که نباید با کرم پهن اشتباه شود:

خرچنگ‌ها، ویلوپلاتا از جمله نرم تنان هستند. البته بعضی از آنها مثل خرچنگ‌ها شامل مفصلیه‌ها نیز می‌شود همچنان خیلی اندک سی سی لین‌ها نیز شامل نرم تنان است.

طبقه‌بندی

کرم‌های پهن به چند رده تقسیم‌بندی می‌شوند رده موجک‌ویسان ^Turbellaria که به صورت عمده غیر انگل هستند و سه رده انگلی بادکش‌ویسان ^Trematoda نوارویسان ^Cestoda و Monogenea.

۱-رده (Turbellaria): معمولاً زندگی آزاد دارند. برای مثال اعضای جنس (Dugesia planaria)

۲-رده (Terematoda): به عنوان انگل داخلی در برخی از مهره‌داران هستند. مثال:(Fasciola)

۳-رده (Monogenea): که به عنوان انگل بیرونی بر روی پوست و آبشش‌های ماهی هستند، برای مثال(Dactylogyrus)

۴-رده (Cestoda): همه انگل داخلی هستند.

دوسوئیان	بی‌کاواک‌سانان (بی‌کاواکان و نمرتس‌پوستان)       دوم‌دهانیان (خارپوستان، طنابداران، غیره)   نخست‌دهانیان   پوست‌اندازان (بندپایان، کرم‌های لوله‌ای، استوانه‌ای‌ها، غیره)   چرخ‌زیان   خزه‌زیان       کرم حلقوی     کرم‌های بادام‌زمینی     نرم‌تنان     کرم‌های نعل اسبی و بازوپایان     روبانیان     لوزی‌زیان     Myzostomida   پهن‌زیان   بقیه Platyzoa       شکم‌تاران     Platyhelminthes

Platyhelminthes	کرم‌های زنجیرکی   Rhabditida   various Rhabditophora       various Rhabditophora       various Rhabditophora     کرم‌های پهن (all parasitic: کپلک، کرم‌های نواری، و غیره)

ویژگی‌های کلی کرم‌های پهن

1. بدن از سه لایه تشکیل شده است ((Triploblastic
2. معمولاً دارای بدن فشرده و مسطح با تقارن دوجانبی‌اند.
3. سطح خارجی بدن را پوشش کوتیکول می‌پوشاند.
4. بدون حفره سلوم می‌باشند.
5. فضای داخل بدن را سلول‌های پارانشیم می‌پوشاند.
6. دستگاه گوارش به صورت انتهای بسته و بدون مخرج است.
7. اندام دفعی از واحدهای ترشحی به نام سلول شعله ای یا Flame cell تشکیل شده است.
8. فاقد دستگاه گردش خون و تنفسی هستند.
9. دستگاه عصبی از طریق عصبی-دور مری و طناب‌های عصبی طولی تشکیل شده است.
10. دستگاه تولید مثلی در آن‌ها کامل است یعنی هم دارای دستگاه تولید مثلی نر هستند و هم دارای دستگاه تولید مثلی ماده می‌باشند (به صورت هرمافورودیت اند).

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Flatworm». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۷ فوریه ۲۰۱۱.