پرتوبالگان

رده‌ای از ماهی‌های استخوان‌دار

پَرتوبالِگان یا باله‌شعاعی‌داران[۱] یا شُعاع‌باله‌ها (نام علمی: Actinopterygii) نام رده‌ای از ماهیان است که راسته تاس‌ماهی‌سانان را شامل می‌شوند و باله‌های افراشتهٔ غضروفی دارند.[۲] پرتوبالگان به عنوان یک رده یا زیررده از ماهیان استخوانی به‌شمار می‌آیند. دلیل نام‌گذاری این رده این است که باله‌های ماهیان این رده به صورت شبکه‌هایی پوستی است که توسط خارهای استخوانی و شاخ‌دار حمایت می‌شود، برخلاف گوشتی‌بالگان که باله‌های آن‌ها به صورت آویزه و لخته‌ای از گوشت است.

پرتوبالگان
محدودهٔ زمانی: Late Silurian تا امروزه
پرتوبالگان، Actinopterygii
رده‌بندی علمی
فرمانرو: جانوران
بالاشاخه: دهان‌دومیان
شاخه: طنابداران
زیرشاخه: مهره‌داران
فروشاخه: آرواره‌داران
بالارده: ماهیان استخوانی
رده: پرتوبالگان
(Klein, 1885)

پرتوبالگان رده غالب در میان مهره‌داران هستند و نزدیک به ۹۹ درصد از بیش از ۳۰ هزار گونه ماهی موجود به رده پرتوبالگان تعلق دارد.[۳] پرتوباله‌ها در سراسر آب‌های شور و شیرین جهان، از قعر دریاها تا جویبارهای مرتفع کوهستانی پراکنده‌اند. گونه‌های پرتوباله اندازه‌های بسیار مختلفی دارند به‌طوری‌که از کپورریزه ۸ میلی‌متری تا خورشیدماهی اقیانوسی ۲۳۰۰ کیلوگرمی و پاروماهی یازده‌متری در این رده دیده می‌شوند.


دسته‌بندی

ویرایش
ماهیان استخوانی
پرتوبالگان

غضروفی‌استخوانان (ماهیان خاویاری، پوزه‌پارویی‌ها، طناب‌ماهی‌ها، پرباله‌ماهیان)  

نوبالگان

درست‌استخوانان (کمان‌باله‌ها، ماهیان سرسوسماری)  

۲۷۵ میلیون سال پیش

پیوسته‌استخوانان  

۳۱۰ میلیون سال پیش
میلیون سال پیش
۴۰۰ میلیون سال پیش
گوشتی‌بالگان

پرتوتاران، شش‌ماهی‌ها  

چهاراندامان

دوزیستان  

آب‌پرده‌داران

پستانداران  

خزنده‌چهرگان (خزندگان، پرندگان)  

منابع

ویرایش

Wikipedia contributors, "Actinopterygii," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Actinopterygii&oldid=206234143

  1. «باله‌شعاعی‌داران» [زیست‌شناسی- علوم جانوری] هم‌ارزِ «Actinopterygii»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  2. برابرهای فرهنگستان زبان فارسی. فرهنگ واژه‌های مصوّب فرهنگستان - دفتر پنجم. بخش اوّل: فارسی. تهران.
  3. (Davis, Brian 2010).