هویزه

شهری در استان خوزستان

هُوِیزه یکی از شهرهای استان خوزستان و مرکز شهرستان هویزه است.[۲]نام این شهر در زمان قاجار حویزه[۳] و در حکومت پهلوی هوزگان بود و در سال ۱۳۶۲ خورشیدی با دستور دولتی به هویزه تغییر یافت.[۴][۵][۶]مردم بومی این شهر عرب هستند.[۷]

هویزه
هوزگان
Map
کشور ایران
استانخوزستان
شهرستانهویزه
بخشمرکزی
نام(های) دیگرهوزگان، حویزه
نام(های) پیشینهوزگان
مردم
جمعیت۳۸،۸۸۶(سرشماری ۱۳۹۵)
رشد جمعیت۲۱٪+ (۵سال)
اطلاعات شهری
شهردارمهدی جبوری
شناسهٔ ملی خودرو ایران
کد آماری۱۲۸۵
هویزه بر ایران واقع شده‌است
هویزه
روی نقشه ایران
۳۱°۲۷′۴۳″شمالی ۴۸°۰۴′۲۶″شرقی / ۳۱٫۴۶۱۹۴۴°شمالی ۴۸٫۰۷۳۸۸۹°شرقی / 31.461944; 48.073889

جمعیت

ویرایش

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۳۸۸۸۶ نفر (در ۴٬۹۰۴ خانوار ) بوده‌است.[۸]

جمعیت تاریخی
سالجمعیت±%
۱۳۶۵۲٬۲۵۲—    
۱۳۷۰۸٬۱۲۹۲۶۱٪+
۱۳۷۵۱۴٬۰۳۲۷۲٫۶٪+
۱۳۸۵۱۴٬۴۲۲۲٫۸٪+
۱۳۹۰۱۶٬۱۵۴۱۲٪+
۱۳۹۵۳۸٬۸۸۶۱۴۰٫۷٪+

تاریخچه

ویرایش
 
نقشه هویره در استان خوزستان

هویزه یا هوزگان بخاطر جنگ ایران و عراق شهرت دارد. این شهر در ۱۵ دی ۱۳۵۹ و در پی شکست عملیات نصر با یورش نیروهای عراقی تصرف شد و توسط آنان به‌طور صد درصد تخریب گردید[۹].هویزه در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۶۱ بدست نیروهای ایرانی آزادشد‌. امروزه تنها آثار باقی‌مانده از شهر، قدم‌گاه عباس و خرابه‌های چند ساختمان است.[۱۰]

مردم هویزه عرب هستند و به همراه زبان فارسی، از زبان عربی نیز استفاده می کنند.

خاستگاه نامگذاری

ویرایش
 
نام حویزه در کتاب اوصاف الامصار از محمدمفید مستوفی بافقی که در زمان صفویان نوشته‌شده‌است.[۱]

به گفته راجر سیوری، خوزستان سرزمین مردمان هوزی یا حوزی (که استرابون و پلینیوس از آن به اسم اوزی[۱۱] ذکر کرده‌اند) است. این استان با عیلامیان باستان و شوش کم و بیش مرتبط است. نام اهواز، شوش و حویزه منعکس‌کننده ساکنین این منطقه در زمان عیلامیان بوده‌است.[۱۲] واژهٔ اوز در عربی به صورت هوز و گاه به صورت حوز درآمده است. کلمه اهواز نیز در عربی جمع هوز است و اهواز به معنای هوزی‌ها که در متون اسلامی به اسم مدینة الاهواز به معنای شهر هوزی‌ها آمده‌است و کلمهٔ هویزه هم بر وزن فُعیله به معنای هوز کوچک نیز از همین ریشه گرفته شده‌است. ابن بطوطه جهانگرد مراکشی در قرن هشتم هجری به هویزه سفر کرده است. ابن بطوطه در کتاب سفرنامه ابن بطوطه به زبان عربی است، این شهر را حویزاء نامیده و نوشته است: «حویزاء شهری کوچک است و سکنه آن از عجم است.» [۱۳]

تاریخ

ویرایش

هویزه در دوره ساسانی توسط شاپور دوم ساخته شده است. در قرن چهارم هجری، در زمان خلیفه طائی ۳۸۱–۳۶۳ ه‍.ق / ۹۷۴–۹۹۱ م توسط دبیس بن عفیف اسدی بازسازی شد.[۱۴]

ابن بطوطه جهانگرد مراکشی در قرن هشتم هجری به هویزه سفر کرده است. ابن بطوطه در کتاب سفرنامه ابن بطوطه می‌نویسد: «حویزاء شهری کوچک است و سکنه آن از عجم است.» [۱۵]

یادداشت‌ها

ویرایش
  1. آمار بر اساس سرشماری ۱۳۹۵ است و بر همین اساس، جمعیت شهر هویزه ۱۹٬۴۸۱ تن و استان خوزستان ۴٬۷۱۰٬۵۰۹ تن بوده‌است.

منابع

ویرایش
  1. نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵ بایگانی‌شده در ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine وبگاه مرکز آمار ایران
  2. هوزگان را می‌توان درسرور تحت شبکه نام‌های جغرافیایی از راه این لینک یافت. جعبه Advanced Search را باز کرده و کد -۳۰۶۷۱۸۰ را وارد کنید و جستجو دیتابیس را بزنید.
  3. "فهرست شهرهای تغییر نام یافته در ایران". ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2024-04-05.
  4. پایگاه اطلاعات قوانین و مقررات کشور بایگانی‌شده در ۱ ژانویه ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine. بازدید: ژوئیه ۲۰۱۱.
  5. Traveling Luck for Hūzgān, Khūzestān, Iran
  6. National Geospatial-Intelligence Agency, Bethesda, MD, USA
  7. هوزگان را می‌توان درسرور تحت شبکه نام‌های جغرافیایی از راه این لینک یافت. جعبه Advanced Search را باز کرده و کد -۳۰۶۷۱۸۰ را وارد کنید و جستجو دیتابیس را بزنید.
  8. «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
  9. «خبرگزاری فارس | ۱۶ دی ۵۹ در هویزه چه گذشت؟ / حماسه‌‌آفرینی دانشجویان شهید». www.farsnews.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۲۵.
  10. «آزادسازی شهر هویزه در اردیبهشت 1361». rajanews.com. ۲۰۱۸-۰۵-۰۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۲۵.
  11. uxii
  12. R.M.SAVORY ,"khuzistan",Encyclopedia of islam,vol 5,page 80,brill,1986
  13. رحلة ابن بطوطه (سفرنامه ابن بطوطه)، جلد اول، ترجمه علی محمد موحد، ص ۲۶۹
  14. Lassner، J. «Ḥawīza». Encyclopaedia of Islam, Second Edition. دریافت‌شده در ۲۰۱۲-۰۴-۰۳.
  15. رحلة ابن بطوطه (سفرنامه ابن بطوطه)، جلد اول، ترجمه علی محمد موحد، ص ۲۶۹