سد دهلا (به لاتین: Dahla Dam) در ولسوالی شاه‌ولی‌کوت ولایت قندهار در افغانستان، تقریباً در ۴۰ کیلومتری (۲۵ مایلی) شمال مرکز ولایت قندهار واقع شده است.[۱][۲] نام آن از دهلا گرفته شده است که نام تاریخی منطقه‌ای است که در آن سد ساخته شده است.[۳] این سد پس از بند کجکی در ولایت هلمند، دومین سد بزرگ افغانستان است. در سال ۲۰۱۹، دولت افغانستان قصد داشت ۴۵۰ میلیون دلار را برای ارتقای سد هزینه کند. این پروژه شامل بالا بردن دیواره‌های سد تا حدود ۱۳ متر است تا مخزن بتواند نزدیک به یک میلیارد متر مکعب آب شیرین را در خود جای دهد و نصب سه توربین برای تولید ۲۲ مگاوات برق (MW) است. این پروژه شامل بالا بردن دیواره‌های سد تا حدود ۱۳ متر است تا مخزن بتواند نزدیک به یک میلیارد متر مکعب آب شیرین را در خود جای دهد و نصب سه توربین برای تولید ۲۲ مگاوات برق (MW) است.[۴][۵]

سد دهلا
نمای هوایی از سد دهلا در سال ۲۰۱۲
سد دهلا در افغانستان واقع شده
سد دهلا
موقعیت سد دهلا در افغانستان
محلولسوالی شاه‌ولی‌کوت، ولایت قندهار، افغانستان
مختصات۳۱°۵۱′۲۰″شمالی ۶۵°۵۳′۳۳″شرقی / ۳۱٫۸۵۵۵۴۴°شمالی ۶۵٫۸۹۲۴۱۳°شرقی / 31.855544; 65.892413
گشایش۱۹۵۲
سد و سرریزها
بر روی رودرود ارغنداب
بلندی۵۵ متر
طول تاج۵۳۵ متر

سد دهلا در سال ۱۹۵۲ بر روی رود ارغنداب ساخته شد که در طول ۲۵۰ مایل (۴۰۰ کیلومتر) جریان دارد. در طول چندین دهه، مخزن آن در معرض گل و لای قرار گرفت و سیستم کانال آن آبیاری را کاهش داد. این امر مستلزم بازسازی سد بود که شامل کارهای خاک‌زدایی و اجزای مربوط به پروژه برای بهبود سیستم تحویل آب بود. این جزء در مارس ۲۰۱۲ با کمک کانادا تکمیل شد. مرحله دوم شامل بالا بردن ارتفاع سد و خاکریزهای مربوطه برای جبران از دست رفتن ذخیره در مخزن آن به دلیل گل و لای و دستیابی به مزایای کامل آبیاری که سد در ابتدا برای آن ساخته شده بود، بود.[۶][۷][۸]

نوسازی و گسترش

ویرایش

پس از تکمیل سد در سال ۱۹۵۲، این سد برای چندین دهه به خوبی کار کرد. با این حال، سیستم آبیاری و عملکرد آن در طول اشغال شوروی در دهه ۱۹۸۰ رسیدگی و از گل و لای پاکسازی نشد.[۸] یک ارزیابی فنی از وضعیت پروژه که توسط کارشناسان کشاورزی و مواد غذایی کانادا در سال ۲۰۰۸ انجام شد، نشان داد که گل‌آلودگی در مخزن باعث کاهش ۳۴ درصدی ظرفیت ذخیره‌سازی شده است. تخلیه به میزان ۷۰ درصد به دلیل وجود لجن، تبخیر، نشت و سایر عیوب کاهش پیدا کرد. برج آبگیر سد به درستی کار نمی‌کرد و دریچه‌های کنترل نشتی داشت، ظرفیت سرریز برای تخلیه آب‌های سیلاب ناکافی بود و برنامه عملیاتی وجود نداشت.[۹][۱۰] حتی قبل از شروع بهسازی سیستم سد و کانال، به عنوان اولویت اول، مین‌ها در مناطق صخره‌ای منطقه مخزن باید پاکسازی می‌شد که توسط سپاه مهندسی ارتش ایالات متحده انجام شد. پس از این عملیات طرح دو مرحله‌ای توانبخشی راه‌اندازی شد.

با تکمیل عملیات بهسازی با افزایش ارتفاع سد و کارهای مربوط به آن و بهسازی سیستم کانال، حجم آب موجود از ۳۰۰ میلیون مترمکعب به ۴۸۴ میلیون مترمکعب افزایش خواهد یافت. این امر آبیاری ساحات فرماندهی را در ولسوالی‌های شاه ولی کوت، ارغنداب، ژری، پنجوائی، میوند، دند و دامان تسهیل می‌کند و همچنین به برنامه‌ریزی و ساخت یک نیروگاه برق آبی برای تولید برق کمک کرد.[۱۱]

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Dahla Dam». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی.
  2. «Dahla Dam reconstruction gives hope to Kandahar farmers | Pajhwok Afghan News». web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۵-۰۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ مه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۷.
  3. TOLO TV (2023-01-06), On the Road - Dahla Dam in Kandahar | هی میدان طی میدان - بند دهله ولایت قندهار, retrieved 2024-08-16
  4. Bank, Asian Development (2019-09-11). "ADB Grant to Improve Water Resources, Enhance Productivity in Afghanistan". www.adb.org (به انگلیسی). Retrieved 2024-08-17.
  5. «Ministry To Invest $450 Million In Kandahar Dam Project».
  6. «Dahla Dam's future at risk as Canada ends work in Afghanistan: report».
  7. «Project Profile: Arghandab Irrigation System Rehabilitation (A033627001) – International Development Project Browser – Foreign Affairs, Trade and Development Canada (DFATD)». web.archive.org. ۲۰۱۶-۰۳-۰۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۸-۱۷.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ «The Dahla Dam Project: A Status Update of a USA Funded Project in the Early 1950's for Agricultural Irrigation in the Kandahar Province, Afganistan | Earth and Environmental Sciences». earth.sas.upenn.edu. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۸-۱۷.
  9. «Identifying and Evaluating Irrigation Dams in Afghanistan» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۴ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۹ اوت ۲۰۲۴. کاراکتر line feed character در |عنوان= در موقعیت 38 (کمک)
  10. «AGRICULTURE, NATURAL RESOURCES, AND RURAL DEVELOPMENT» (PDF). کاراکتر line feed character در |عنوان= در موقعیت 36 (کمک)
  11. «Dahla Dam project first phase nears completion | Pajhwok Afghan News». web.archive.org. ۲۰۱۹-۰۴-۰۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۸-۲۲.

پیوند به بیرون

ویرایش