Tomi Ungerer

Tomi Ungerer
	; (2017) Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Estrasburgo, 1931ko azaroaren 28a
Herrialdea	Frantzia ; Irlandako Errepublika
Lehen hizkuntza	frantsesa
Heriotza	Cork, 2019ko otsailaren 9a (87 urte)
Hobiratze lekua	Cimetière Saint-Gall de Strasbourg (en)
Familia
Aita	Charles Ungerer
Hezkuntza
Heziketa	École supérieure des arts décoratifs de Strasbourg (en)
Hizkuntzak	frantsesa; ingelesa; alemana; Alsaziera
Jarduerak
Jarduerak	idazlea, ilustratzailea, posta zigilu diseinatzailea, haur literaturaren idazlea, argazkilaria, karikaturagilea eta artista grafikoa
Lantokia(k)	New York
Lan nabarmenak	ikusi Flat Stanley (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Ohorezko Legioko zalduna (1990) ; Ohorezko Legioko ofiziala (2001) ; Ohorezko Legioko komandantea (2018ko urtarrilaren 1a) ; Commander of the National Order of Merit (2013ko azaroaren 14a) ; Arte eta letren komendadorea (1984) ; Knight of the French Order of Academic Palms ; Officer's Cross of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany ; Order of Merit of Baden-Württemberg (2002) ; Saarland Order of Merit (2008ko otsailaren 27a) ; Hans Christian Andersen Award for illustration (1998) ; Zilveren Griffel (1975) ; Kiddo Leespluim (2004) ; E.o.plauen Prize ; Golden Pretzel (1980) ; Markgräfler Gutedelpreis (2015) ; Prix de l’Académie de Berlin (2008) ; Eckart Witzigmann Prize (2009) ; Cross of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany (1993) ; [[]] (1999) ; [[]] (1992) ;
Genero artistikoa	haur literatura; Literatura erotikoa
	tomiungerer.com

Jean-Thomas Ungerer (Estrasburgo, Frantzia, 1931ko azaroaren 28a - Cork, Irlanda, 2019ko otsailaren 9a) frantziar marrazkilari eta ilustratzailea izan zen.

Ungererer bere haurtzaroaren zati handi bat Alsazian bizi izan zen, Alemania Naziari lotuta. Izan ere, Estrasburgo Frantzia eta Alemaniaren mugan dagoen herri bat da.

Tomik lau urte zituela bere aita hil zen, horregatik aiton-amonen etxera joan zen bizitzera. 1953. urtera arte bizi izan zen bertan eta aitarengandik jasotako liburutegiak literaturarekiko maitasuna sustatu zuen Tony Ungererrengan.

Bere haurtzaroa ere gerrak markatu zuen, eta gertaera horiek jakin-minez eta harriduraz bizi izan zituen, arriskuaren benetako zentzurik izan gabe. Lehen marrazki haietan, freskotasunez beterik, behaketaren zentzu goiztiarra erakusten zuen, bereziki Alemaniako armadaren karikaturetan. Garai hartako oroitzapenek gerraren eta faxismoarekiko ukapena eta gaitzezpena eragin zioten. Horregatik, bere lehen marrazkiek, gerraren eta faxismoaren aurkako arbuioa islatzen zuten.

1956an New Yorkera emigratu zuen, eta han arrakasta handia izan zuen haurren liburuak idazten. The Mellops Go Flying izan zen haurrentzat idatzi zuen lehen liburua eta ordutik aurrera bere marrazkiak The New Yorker, Esquire, Life Show edo Fortune bezalako hedabide garrantzitsuetan argitaratzen hasi ziren.

60ko hamarkadan bere ibilbidearen gailurrean zegoela, Ungererrek bere obretan gizarte amerikarraren hipokrisiaren aurkako bere erreakzioa islatu zuen. Emaztearekin Kanadako etxalde batera joan zen bizitzera.

Ondoren, 70 hamarkadan Irlandara joan ziren bizitzera bere hiru seme-alabekin. 1975ean Estrasburgoko Arte Modernoetako Museoak bere marrazkien erakusketa bat antolatu zuen. Gainera, Alsaziarekin harremanak estutzen jarraitu zuen, eta bere jostailu mekanikoen bilduma eta lan gehienak Estrasburgora eman zituen. Horrela, bere obraei eskainitako museo bat sortzen dute.

Tony Ungererren ekoizpena 30.000 eta 40.000 marrazki, eta berak ilustratutako 120 liburu baino gehiagokoa da. 30 hizkuntzatara itzuliak eta sorkuntza artistikoko 40 urte betetzen dituztenak, eta teknika, estilo eta produktu ugari jorratzen dituztenak, hala nola: haurrentzako eta helduentzako liburuak, kartoonak, posterrak, publizitateak, etab.

Sortzaile gisa egindako lanagatik sari asko ditu, horien artean The Society of Illustrator 's Gold Medal eta, 1998an, IBBYko sail frantsesean ilustratzaile bezala izendatua, Hans Christian Andersen saria lortu zuen Hiru bidelapurrengatik eta beste hainbat lanengatik. Marrazkilaria eta idazlea ez ezik, kausa humanitarioetan ere murgildu zen.

^[1]^[2]^[2]

Erreferentziak

↑ «Tomi Ungerer - Imaginaria No. 15 - 15 de diciembre de 1999» www.imaginaria.com.ar (Noiz kontsultatua: 2020-03-25).
↑ ^a ^b «Tomi Ungerer - Official Website» www.tomiungerer.com (Noiz kontsultatua: 2020-03-25).

Kanpo estekak

https://web.archive.org/web/20200323135028/https://www.bibliotecaspublicas.es/civican/publicaciones/premios_andersen.pdf

Datuak: Q558085
Multimedia: Tomi Ungerer / Q558085

[1] «Tomi Ungerer - Imaginaria No. 15 - 15 de diciembre de 1999» www.imaginaria.com.ar (Noiz kontsultatua: 2020-03-25).

[#1-2] «Tomi Ungerer - Official Website» www.tomiungerer.com (Noiz kontsultatua: 2020-03-25).

[1]

[2]