Orreagako Andre Mariaren eliza
Orreagako Andre Mariaren eliza | |
---|---|
UNESCOren gizateriaren ondarea | |
Nafar bidea | |
Kokapena | |
Herrialdea | Euskal Herria |
Probintzia | Nafarroa Garaia |
Udalerria | Orreaga |
Koordenatuak | 43°00′36″N 1°19′10″W / 43.009903°N 1.319442°W |
Gizateriaren ondarea | |
Erreferentzia | 669-152 |
Eskualdea[I] | Europa eta Ipar Amerika |
Izen-ematea | bilkura) |
152 | |
|
Orreagako Andre Mariaren eliza Orreagako multzo monumentalean kokatua dagoen eliza da eta Andre Mariaren Errege Kolegio-elizako nabe nagusia da. Kolegiataren gune neuralgikoa da, zeremonia eta erritu erlijiosoak ospatzen dira bertan eta Orreagako Andre Mariaren irudia dago.
Eraikina
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Gaur egun, elizak hiru habearteko oinplanoa du, erdikoak alboetakoen zabalera bikoitza du, eta bost ataletan banatzen dira. Erdiko habeartean, burualde pentagonala erantsi behar zaie; alboetakoak, berriz, zuzen amaitzen dira. Euskarri-sistema pilare zilindrikoz osatuta dago. Pilare horiek lodiera alternoko nabeak bereizten dituzte, harroin batean bermatzen dira eta tratamendu oso sinpleko crochet zerrenda bikoitzeko kapitel dekoratuan errematatzen dira. Pilareek formero-arku zorrotzei eta estalkiei eusten dieten zutabetxoei eusten diete. Arku formeroen gainean triforioa dago. Erdiko habeartearen atal bakoitzean lau arkutxo zorrotz daude zutabetxoen gainean, kapitel mota berekoak. Galeria horrek ez du bereizten arku zorrotzen sekuentzia bat duen okulua. Burualdean leihate handiak daude, Alemanian egindako beirate koloreztatu modernoekin ornatuta.
Fatxadan, hiru arkiboltak dituen atearen baoa baino ez da jatorrizkoa. Hasiera batean, fatxada oso sinplea zen, ate zorrotz bat zuen, alboetan arrosa-leihoak zituela, eta leiho zorrotz bat atearen gainean.
Orreagako Andre Mariaren eskultura bikaina da tenpluaren buru. Zurezko tailu bat da, zilarrez forratua, gotikoa, XIV. mende erdialdekoa eta Tolosa Okzitanian egina. Hurbiltasunari, naturalismoari eta etxekotasunari dagokionez, espiritu gotikoa bikain transmititzen du.
Elizak kripta pentagonala du, burualdea eta gurutzaduraren zatia hartzen dituena. Lehen atala kanoi-erdi zorrotzeko gangaz estalita dago, eta burualdea horma-atalez. Burualdearen erdiko horma-ataletan erdi-puntuko leihateak irekitzen dira. Dekorazio piktorikoak eta harlandu gotikoaren atalak oraindik diraute, nahiz eta oso hondatuta egon.
Elizaren eskuinaldeko nabean ere leku txiki bat dago, Santukristoren kapera bezala ezagutzen dena. Esparru hau XVII. mende hasieratik burdin hesi batez itxita dago eta XIX. mendeko tamaina naturaleko gurutziltzatua du buru. Bere azpian, XVII. mendeko bustozko Nekaneko Ama Birjinaren eskultura bat dago.
Irudiak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]-
Atea
-
Erdiko nabea
-
Aurrealdea
-
Zutabeak
-
Orreagako armarria
-
Arrano beltza eta beirateak
-
Aldarreko gurutzifika
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- «ORREAGA / RONCESVALLES - Auñamendi Eusko Entziklopedia» aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2021-11-12).