Punta beltzeko arrezife marrazo

Punta beltzeko arrezife marrazo
	Irudi gehiago
Iraute egoera
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Animalia
Filuma	Chordata
Klasea	Chondrichthyes
Ordena	Carcharhiniformes
Familia	Carcharhinidae
Generoa	Carcharhinus
Espeziea	Carcharhinus melanopterus; (Quoy & Gaimard, 1824)
Banaketa mapa

Punta beltzeko arrezife marrazoa (Carcharhinus melanopterus) Carcharhinus generoko animalia da. Arrainen barruko Carcharhinidae familian sailkatzen da.

Ezaugarriak

Marrazo itxura tipikoa du, gorputz trinkoa eta luzea. Muturra zabala du eta sudurzuloetan lobulu itxurako bi azal zirdin ditu kanpora ateratzen direnak. Hortz txikian kontatu gabe masailezurraren goiko aldean 11-13 hortz ilera ditu eta beheko aldean 10-12 ilera. Goiko eta beheko hortzak oso antzekoak dira, triangeluarrak, bertikalak eta angelu estukoak, baina beheko hortzek zerra-forma txikiagoa dute goikoekin konparatuz. Arren hortzak emeenak baino kurbatuagoak dira^[2].

Bular-hegatsak handiak dira, igitai itxurakoak. Aurrealdeko bizkar-hegatsa handia da eta bigarrena erlatiboki handia ere, uzki-hegatsaren gainean kokaturik dagoena. Isats-hegatseko goiko lobulua behekoa baino nabarmen luzeagoa eta handiagoa da, koralezko uharrietan eta sakonera gutxiko uretan erosoago ibiltzeko moldaketa bat.

Marroi argi kolorekoa da sabelaldia eta hegats puntak izan ezik. Sabelaldia zurixka da eta hegats guztien puntak beltz kolorekoak, hortik dator bere izena.

Goiko hortzak
Beheko hortzak
Masailezurra

Tamaina

1,6 m luze eta 10-13 kg bitarteko pisua izan ohi du. Gutxi batzuk 1,8-2 metrora hel daitezke eta erregistratutako pisu maximoa 24 kilogramokoa da. Marrazo espezie hau bakarrik edo talde txikietan mugitzen da^[3].

Zentzumenak

Ur argietan bizi diren marrazo guztiek bezalaxe, marrazoek izan ohi dituzten 7 zentzumenak nahiko orekatuak eta zorrotzak ditu. Bere ekosistemara ondo moldatuak, agian elektroerrezepzioa, usaimena eta entzumena dira bere zentzumen finenak, koralezko uharrietan eta hare azpian ezkutatzen diren harrapakinak hobeto antzemateko balio duten zentzumenak.

Usaimena

Usaimen zorrotza du, bere usaimenarekin ezkutatutako balizko harrapakinak detektatzeko erabiltzen du.

Entzumena

Ur azpian oso erabilia den zentzumena da hau, soinu uhinek elementu likido honetan airetik baino 4,5 bider azkarrago bidaiatzen dutelako. Entzumenarekin zirrikituetan ezkutatutako balizko harrapakinak antzemateko erabiltzen du.

Elektroerrezepzioa

Elektroerrezepzioaren zentzumena oso garatua dauka, azken finean ikusezinak diren harrapakinen posizio zehatza antzemateko zentzumenik baliagarrienetakoa baita. Hondartza inguruko eta arrezifeetako ekosistemetan zentzumen hau hare azpian eta arkaitzen artean ezkutaturik dabiltzan harrapakinak detektatu eta harrapatzeko erabiltzen du, batez ere krustazeoak eta moluskuak, baita arraia eta hondoko arrain txikiak ere.

Elektroerrezepzioa muturrean dauzkan Lorenzini babak izeneko poroekin erabiltzen du, harrapakinen mugimenduek uretan sortutako uhin elektrikoak antzemateko gaitasuna ematen diena.

Albo-lerroa

Gorputzaren alboko lerro moduko organo berezi bati esker uretako presio uhinak eta aldaketa antzemateko gai da, hau oso baliagarria zaio iluntasunean mugitzeko, harrapakinak ehizatzeko eta baita harraparien presentzia hurbilaz jabetzeko eta hauek ekiditzeko.

Ikusmena

Begiak oso handiak ez izan arren eta arkaitzez beteriko ekosistema batean ezkutaleku asko egon arren, begiak eta ikusmena ondo garatuta dauka. Aipatu beharra dago marrazo hau oso sakonera gutxiko arraina dela, beraz argitasun handiko uretan ibiltzen da, ikusmen oneko zonalde batean.

Dastamena

Zaporea batez ere jangarria edo jangaitza den zerbait probatzeko erabiltzen du. Marrazoek normalean eraso bortitza egin aurretik, hozkada txikiak ematen ditu jateko gai den ala ez konprobatzeko, askotan hozkada batekin nahikoa dute erabaki bat hartzeko.

Ukimena

Azal sentikorra du kontaktu zein tenperaturaren aldaketaz azkar jabetzeko.

Banaketa eremua

Punta beltzeko arrezife marrazoa Maldivatan.

Indiako ozeanoko eta ozeano bareako koralezko arrezifetatik eta itsasertzetik hedatzen da. Afrikako ekialdeko kostalde osoan (Madagaskarren barne), itsaso Gorrian, Persiar golkoan, Pakistanen, Indian, Birmanian, Hego-ekialdeko Asia osoan eta Australiako kostaldean (hegoaldeko kostaldea izan ezik) aurkitu daiteke^[4]^[5].

Habitata

Tropiko eta subtropikoetako sakonera gutxiko ur beroetan bizi da. Mangladiak, koralezko uharriak eta hondartzak ditu etxetzat. Batzuetan ur gazikaratan eta gozoetan sartzen da. Marrazo hauek lurralde txikietan bizi ohi dira eta harrapakin nahikoak dituen leku txiki bat urtetan izan daiteke ale baten etxea.

Normalean 30 zentimetroko sakonera baino ez duten uretan mugitzen da, bere punta beltzeko hegats bereizgarriak askotan uretik ateraz.

Elikadura

Marrazo hauek txikiak izan arren bere ekosistemetan harrapari trebeak eta garrantzitsuak dira. Mota askotako arrezife arrainak (Meroak, barbarinak, muxarrak eta Leuresthes, Siluriformes, Labridae zein Paracanthurus generokoak ), zefalopodoak, krustazeoak, itsas sugeak, itsas hegaztiak eta itsas dortoken kumeak ehizatzen ditu eta erasoaldi azkarrak eta bortitzak burutzen dituzte^[6].

Ekologia

Marrazo hauek koralezko uharri ekosistemetan harrapari garrantzitsuenetakoak dira, arrezifeek ematen duten babespean kate trofikoaren goikaldean egonik. Arrezife inguruetan bizi denez ekosistema hauen osasunean paper ekologiko garrantzitsua jokatzen dute, bertako populazioetan kontrol eta oreka bat mantenduz. Punta beltzeko arrezife marrazoa desagertuko balitz, koralezko uharrien eta presente dagoen arrezife guztien arrain gehienen populazioak orekarik gabe igo eta ekosistema bera kolapsatu eta suntsituko litzateke.

Sakonera oso gutxiko uretan bizi da, sakonera argitsuko zonaldetik ez da mugitzen, denbora tarte luzea itsas azaletik ibiltzen delarik.

Bizi-itxaropena

Punta beltzeko arrezife marrazoaren batezbesteko bizi-itxaropena 12-15 urte bitartean kokatzen da.

Etsai naturalak

Kumeek (arrain larbek) eta marrazo txikiek harrapari asko dituzte, helduarora iristeko arrisku handiak igaro behar dituzte. Harrapariak ekiditeko sakonera oso gutxiko uretara joaten dira, jaioberriak adibidez, marea gorak estaltzen dituen hondartzetan ibiltzen dira uretako harrapariak ekiditeko. Mangladiak ere oso babesleku onak dira marrazo jaioberri eta txikientzat^[7].

Helduak direnean oso etsai natural gutxi daukate, noizbehinka tigre-marrazoaren dietan sar daitezke baina arrezife eta sakonera gutxiko uretako ekologia berezia dutenez, normalean harrapari handiek ez dute punta beltzeko arrezife marrazoak jomugan. Aldiz, ekosistema berezi horretan, punta beltzeko arrezife marrazo helduak dira harrapari handi eta arriskutsuenetakoak.

Gizakiarekiko harremana

Marrazo hauek ez dute gizakia harrapakintzat, marrazo txikiegiak dira gizakiarentzat potentzialki arriskutsuak izateko^[8]. Dena den, itsasertzeko ekosistema gizakiarekin partekatzen dutenez, noizbehinka gizaki baten oina edo hanka harrapakin batekin nahastu eta hozka egin dezakete, zauri sakonak eraginez.

Nahigabeko hozkadak kenduta, ez du inolako arriskurik suposatzen gizakiarentzat (nahiko iheskorra da gizakiarengan). Gizakiek, ordea, arrisku larria suposatzen dute beraien biziraupenerako, marrazo hegats-zopa egiteko zuzenean ehizatzeaz gain^[3], gizakiek modu zuzenean ala zeharkakoan bere ekosistema kaltetzen jarraitzen dutelako.

Ugalketa

Espezie bibiparoa da eta 1-12 kume artean izaten ditu. Sabelaldiak urtebete inguru irauten du eta jaioberriek sakonera gutxiko uretan bizi dira, batik bat sakonera gutxiko mangladiek eta hondartzetako marealdiek eskaintzen duten babespean. Ugalketa garaian arrek emeak gertutik jarraitzen dituzte, seguruenik emeek sortzen dituzten seinale kimikoengatik. Kopulazioan arrak emearen bular-hegats bat heltzen dio hozkada batekin eta horrela kopulazioaren prozesua eta estaldura bera errazten du.

Kontserbazioa eta arriskuak

Gizakiek maiz interakzioa dute marrazo hauekin.

Marrazo hau ehizatu egiten da bere hegatsak, haragia eta gibel olioa kontsumitzeko, baina ez da merkatuan espezie garrantzitsua kontsideratzen.

Marrazo honen biziraupena kolokan jarri dezakeen arazorik inportanteena klima aldaketa eta mangladien zein koralezko uharrien suntsipena da. Itsasertzeko eraikuntza turistikoek arrezifeen eta kostaldeko ekosistemen suntsipena ekarri dute munduko hainbat eta hainbat lekutan, eta orain gizakien eraikuntzek eragindako kalte zuzenei beroketa globala koralezko uharrietan eta mangladietan eragiten ari den kaltea gehitu behar zaie. Jakina da beroketa globala eta itsasoaren beroketa koralezko arrezifeak azidotzen ari direla, koralak zurituz eta egitura biologiko hauek sostengatzen duten bizitzaren eta ekosistema guztiaren heriotza ekarriz. Horrez gain, azidotzearekin batera, planetaren beroketa itsasoaren maila igoarazten ari da, itsasertzeko ekosistementzat, mangladientzat eta arrezifeentzat suposatzen duen kalte larriarekin.

Punta beltzeko arrezife marrazoa "ia mehatxatua" egoeran dago IUCN-ren arabera, baina bere ekosistemen suntsipena espezie honen gainbehera eragiten ari da^[9].

Irudiak

Bitxikeriak

Itsas arrainak badira ere, marrazo hauek estuarioetatik barrena ur gozoetan ibil daitezke denbora tarte laburretan.
Itsas azaletik oso hurbil ibiltzen direnez, erraza da marrazo hauek airetik identifikatzea askotan punta beltzeko bizkar-hegatsa uretatik kanpo eramaten dutelako.
Bere ugaltze garaia ezberdina izan daiteke lekuaren arabera.
Oso iheskorrak dira baina gizakiarengana hurbil daitezke janariarekin konfundituta.
Punta zuriko arrezife marrazoa ez bezala, punta beltzekoa ezin da gelditu gabe egon, bestela ito egingo litzateke.
Arrezifeetan eta tropikoetako sakonera gutxiko uretan marrazorik ohikoenetakoa da.
Itsas dortoka jaioberrek lur lehorreko arriskuak (hegaztiak batez ere) atzean utzi eta uretan sartzen direnean, aurkitzen duten lehenengo arriskutsuetako bat punta beltzeko arrezife marrazoa da, oso sakonera gutxiko uretan mugitzeko gai direnez, dortokek, itsas zabala hartu aurretik, marrazo hauek suposatzen duten uretako lehenengo arrisku lerroa gainditu behar dute. .

Erreferentziak

↑ (Ingelesez) Froese, Rainer & Pauly, Daniel ed. (2006), «Carcharhinus melanopterus», FishBase webgunean. Bertsioaren data: 2006(e)ko apirila.
↑ Blacktip Reef Shark. .
↑ ^a ^b «Carcharhinus melanopterus, Blacktip reef shark : fisheries, aquarium» www.fishbase.org (Noiz kontsultatua: 2021-08-01).
↑ Randall, John E.. (1995). Coastal fishes of Oman. University of Hawaiʻi Press ISBN 0-8248-1808-3. PMC 34417464. (Noiz kontsultatua: 2021-08-01).
↑ Sharks, rays and chimaeras : the status of the Chondrichthyan fishes : status survey. IUCN 2005 ISBN 2-8317-0700-5. PMC 63692852. (Noiz kontsultatua: 2021-08-01).
↑ Eibl-Eibesfeldt, I. & H. Hass (1959). "Erfahrungen mit Haien". Zeitschrift für Tierpsychologie. 16 (6): 733–746. doi:10.1111/j.1439-0310.1959.tb02189.x.
↑ (Ingelesez) Papastamatiou, Yannis P.; Lowe, Christopher G.; Caselle, Jennifer E.; Friedlander, Alan M.. (2009). «Scale-dependent effects of habitat on movements and path structure of reef sharks at a predator-dominated atoll» Ecology 90 (4): 996–1008. doi:10.1890/08-0491.1. ISSN 1939-9170. (Noiz kontsultatua: 2021-08-01).
↑ Compagno, Leonard J. V.. (1984-). Sharks of the world : an annotated and illustrated catalogue of shark species known to date. United Nations Development Programme ISBN 92-5-101384-5. PMC 12214754. (Noiz kontsultatua: 2021-08-01).
↑ Group), Ahmad Bin Ali (IUCN SSC Shark Specialist; University), Colin Simpfendorfer (James Cook; Fahmi (Research Centre for Oceanography, Indonesian Institute of Sciences); Bineesh, K. K.; Dharmadi; Yuneni (WWF-Indonesia), Ranny; Jean Utzurrum (Silliman University, Philippines); International), Abraham Sianipar (Conservation et al.. (2020-07-15). «IUCN Red List of Threatened Species: Carcharhinus melanopterus» IUCN Red List of Threatened Species (Noiz kontsultatua: 2021-08-01).

Ikus, gainera

Kanpo estekak

FishBase.org
Punta beltzeko arrezife marrazoa. Wikitiburones (gaztelaniaz)
Carcharhinus melanopterus- Tiburonpedia (gaztelaniaz)
Carcharhinus melanopterus - Aquariumbcn.com (gaztelaniaz)
Carcharhinus melanopterus - Pangeanimales.com (gaztelaniaz)
Carcharhinus melanopterus - EcuRed (gaztelaniaz)
Carcharhinus melanopterus - TiburónManía (gaztelaniaz)
Carcharhinus melanopterus - Tiposdetiburones.com (gaztelaniaz)
Carcharhinus melanopterus (Bideoa) - Secretos De Acuarista (youtube, gaztelaniaz)
"Cerca de 15.000 tiburones de punta negra llegan a las costas del sur de Florida" (Bideoa) - Agencia EFE (gaztelaniaz)
Carcharhinus melanopterus - Iktologiako historia naturalerako departamenduko Floridako museoa (ingelesez)
Carcharhinus melanopterus - Tiburones.top (gaztelaniaz)
Blacktip Reef Sharks, Carcharhinus melanopterus - Marinebio.org

Datuak: Q726384
Multimedia: Carcharhinus melanopterus / Q726384
Espezieak: Carcharhinus melanopterus

[1] (Ingelesez) Froese, Rainer & Pauly, Daniel ed. (2006), «Carcharhinus melanopterus», FishBase webgunean. Bertsioaren data: 2006(e)ko apirila.

[2] Blacktip Reef Shark. .

[#1-3] «Carcharhinus melanopterus, Blacktip reef shark : fisheries, aquarium» www.fishbase.org (Noiz kontsultatua: 2021-08-01).

[4] Randall, John E.. (1995). Coastal fishes of Oman. University of Hawaiʻi Press ISBN 0-8248-1808-3. PMC 34417464. (Noiz kontsultatua: 2021-08-01).

[5] Sharks, rays and chimaeras : the status of the Chondrichthyan fishes : status survey. IUCN 2005 ISBN 2-8317-0700-5. PMC 63692852. (Noiz kontsultatua: 2021-08-01).

[6] Eibl-Eibesfeldt, I. & H. Hass (1959). "Erfahrungen mit Haien". Zeitschrift für Tierpsychologie. 16 (6): 733–746. doi:10.1111/j.1439-0310.1959.tb02189.x.

[7] (Ingelesez) Papastamatiou, Yannis P.; Lowe, Christopher G.; Caselle, Jennifer E.; Friedlander, Alan M.. (2009). «Scale-dependent effects of habitat on movements and path structure of reef sharks at a predator-dominated atoll» Ecology 90 (4): 996–1008. doi:10.1890/08-0491.1. ISSN 1939-9170. (Noiz kontsultatua: 2021-08-01).

[8] Compagno, Leonard J. V.. (1984-). Sharks of the world : an annotated and illustrated catalogue of shark species known to date. United Nations Development Programme ISBN 92-5-101384-5. PMC 12214754. (Noiz kontsultatua: 2021-08-01).

[9] Group), Ahmad Bin Ali (IUCN SSC Shark Specialist; University), Colin Simpfendorfer (James Cook; Fahmi (Research Centre for Oceanography, Indonesian Institute of Sciences); Bineesh, K. K.; Dharmadi; Yuneni (WWF-Indonesia), Ranny; Jean Utzurrum (Silliman University, Philippines); International), Abraham Sianipar (Conservation et al.. (2020-07-15). «IUCN Red List of Threatened Species: Carcharhinus melanopterus» IUCN Red List of Threatened Species (Noiz kontsultatua: 2021-08-01).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]