Mohs eskala

Mohs eskala gogortasunaren arabera sailkatutako hainbat mineralen zerrenda da, beste mineralen gogortasuna neurtzeko erabilia. Eskalaren oinarrizko ideia da goiko mailako materialak beheko mailakoa urra dezakeela. Friedrich Mohs mineralogoak sortu zuen 1812an, eta gogortasuna neurtzeko existitzen den neurrietako bat da. Haatik, metodoa bera zaharragoa da, Plinio Zaharrak K.a. 77. urtean idatzitako Naturalis Historia liburuan aipatu baitzuen.

Eskalaren funtsa

Mohsek erraz eskuratzen diren hamar mineraletan oinarritu zuen eskala. Modu naturalean existitzen den substantziarik gogorrena izanik, diamantea eskalaren goialdean dago. Mineral baten gogortasuna neurtzeko, aipatu mineralak urra dezakeen eskalako materialik gogorrena (edo minerala urratzen duen materialik bigunena) bilatzen da. Esaterako, minerala apatitoak urratzen badu, baina fluoritak ez, bere gogortasuna Mohs eskalako 4 eta 5 artean egongo da.

Mohs eskala, eskala ordinal hutsa da, alegia, mailen arteko diferentziek ez dute eredu jakinik jarraitzen. Esate baterako, korindoia (9 gogortasuna) topazioa (8 gogortasuna) baino 2 aldiz gogorragoa da, baina diamantea (10) korindoia baino ia lau aldiz gogorragoa da. Ondoko taulan Mohsen eskalako elementuak, haien formula kimikoa eta haien benetako gogortasuna adierazten dira.

Gogortasuna	Minerala	Iruzkina	Osaera kimikoa	Gogortasun absolutua
1	Talkoa	Azazkalarekin urratzen da	Mg3Si4O10(OH)2	1
2	Igeltsua	Azazkalaren urratzen da, baina zailago	CaSO4·2H2O	2
3	Kaltzita	Kobrezko txanponekin urratzen da	CaCO3	9
4	Fluorita	Aiztoarekin urratzen da	CaF2	21
5	Apatitoa	Aiztoarekin urratzen da, baina zailago	Ca5(PO4)3(OH-,Cl-,F-)	48
6	Ortosa	Altzairuzko lixarekin urratzen da	KAlSi3O8	72
7	Kuartzoa	Beira urratzen du	SiO2	100
8	Topazioa	Aurreko guztiak urratzen ditu	Al2SiO4(OH-,F-)2	200
9	Korindoia	Zafiroak eta errubiak korindoiaren aldaerak dira	Al2O3	400
10	Diamantea	Mineralik gogorrena da	C	1.500

Kanpo estekak

• Datuak: Q41472
• Multimedia: Mohs scale / Q41472