Garrincha

Garrincha
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Pau Grande (en) , 1933ko urriaren 28a
Herrialdea	Brasil
Heriotza	Rio de Janeiro, 1983ko urtarrilaren 20a (49 urte)
Hobiratze lekua	Rio de Janeiro
Heriotza modua	berezko heriotza: zirrosia
Familia
Ezkontidea(k)	Elza Soares
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	futbolaria
Ibilbidea
	Parte-hartzailea 1966ko Munduko Futbol Txapelketa ; 1962ko Munduko Futbol Txapelketa ; 1958ko Munduko Futbol Txapelketa ;
Posizio edo espezialitatea	wing half (en) ; aurrelaria
Kirol zenbakia	7
Pisua	72 kilogramo
Altuera	170 zentimetro
Izengoitia(k)	Garrincha, Anjo das pernas tortas eta Alegria do povo

Garrincha, jaiotza-izenaz Manuel Francisco dos Santos (Rio de Janeiro, Brasil, 1933ko urriaren 28a - 1983ko urtarrilaren 20a), brasildar futbolaria izan zen.

Biografia

Haurtzaroa eta Hasierak

Manuel Francisco dos Santos 1933ko urriaren 28an jaio zen Pau Grande, Brasilgo estatuko Río de Janeiroko barrualdeko herrixka batean. Bere familia oso apala zen, eta Manuel gaztea jaio zenetik ezaugarri fisiko batzuekin bizi izan zen; bi hanka desberdinak zituen, bata bestea baino luzeagoa, eta horrek desoreka fisiko bat eragin zion. Hala ere, arazo fisiko hauek ez zioten inoiz futbolean jokatzea oztopatu, aitzitik, bere desberdintasunak baliatu zituen jokalari ezin hobe eta berezi bihurtzeko.

Garrinchak oso gaztetatik maite zuen futbola, eta bere lagunekin jolasten zuen tokiko zelaietan. Txikitatik erakutsi zuen baloiarekin zuen trebezia. Bere bizitzan zehar, Garrinchak ez zuen inoiz trebakuntza formalik jaso, kalean eta herriko futbol zelaietan ikasi zituen trebetasun guztiak. Bere garapen futbolekoa naturala izan zen.

Profesionalen Futbolean Debuta

1953an Garrincha Botafogo futbol taldearekin sinatu zuen. Ordurako, eskualdeko txapelketa txikietan aritu zen jokatzen, eta han klub handien arreta erakarri zuen bere dribbling ikusgarriarekin. Bere debuta profesionala Botafogoko taldearekin egin zuen, eta berehala bihurtu zen klubeko izarretako bat. Garrinchak jendearen arreta bereganatu zuen lehen partidatik. Eskuinaldeko hegaletik egiten zituen lasterketak eta dribbling ikusgarriak markatu zuten hasieratik bere karrera.

Botafogok bere garaian Brasilgo ligako talde nagusienetako bat zen, eta Garrincha bertan aritu zen bere urterik onenetan. Taldean lortu zituen arrakastak zirela eta, selekziorako deitu zuten laster.

Brasilgo Selekzioarekin Garaipenak

Garrinchak Brasilgo selekzioarekin izandako arrakasta bere futbol ibilbideko unerik handienetako bat izan zen. Lehen aldiz 1955ean deitu zuten selekziora, eta berehala hartu zuen protagonismoa. Hala ere, 1958ko Suediako Munduko Txapelketan lortu zuen bere mailarik gorena.

Garrincha 1958ko Mundialean

Brasil munduko txapelketara joan zen Pelé, Zito eta Garrincha bezalako izarrekin, eta aurreikuspenak handiak ziren. Hasierako partiduetan ez zuen hainbesteko eraginik izan, baina final-laurdenetatik aurrera, Garrincha protagonista nagusietako bat bihurtu zen. Garrinchak bere ezaugarri nagusiak erakutsi zituen: abiadura, dribblinga eta sormena, eta bere laguntzek eta jokaldiek Brasilgo erasoak eraginkorrak bihurtu zituzten. Brasil Munduko Txapeldun izendatu zen, eta Garrincha bere selekzioko izar handienetako bat bihurtu zen.

1962ko Txileko Munduko Txapelketan, Brasil berriro txapeldun izatea lortu zuen, eta oraingoan Garrincha izan zen protagonista nagusia. Pelé lesionatu egin zen txapelketaren hasieran, eta Garrincharen gainean geratu zen taldearen erantzukizun gehiena. Esan daiteke txapelketa bikain bat egin zuela, bere jokaldi ikusgarriak eta golak txapelketa hartako unerik ahaztezinenetako bat izan baitziren.

Futbol Estiloa eta Trebetasunak

Garrincha mundu osoan ezaguna egin zen bere dribbling apartagatik. Eskuinaldeko hegaletik jokatzen zuen, eta bertatik egiten zituen bere jokaldiak. Garrincharen dribblinga ez zen ohikoa; askotan baloia geldirik mantentzen zuen aurkariaren aurrean, mugimendu engainagarriak egiten zituen eta bere abiadura zoragarria baliatzen zuen aurkariak nahasteko. Bere jokoak ikusleak harritzen zituen, eta askotan ilusioa sortzen zuen futbolzaleen artean.

Bestalde, bere sormenak eta teknika altuak aukera ugari sortzen zituzten. Garrinchak sekulako ikusmena zuen, eta pase ikusgarriak ematen zituen taldeko kideei. Horrez gain, erasotzaile indartsua ere bazen, eta sarritan gol garrantzitsuak sartzen zituen, nahiz eta bere funtzio nagusia gola sartzeko aukera sortzea zen.

Bere Izena eta Legatua

Garrincha ezizen bitxi batekin ezaguna egin zen, "Garrincha", Brasilgo hegazti txiki bati erreferentzia egiten ziona. Bere izaera atsegina, jolaskorra eta jendeari poztasuna emateko gaitasuna ikusita, ezizena oso egokia izan zen.

Bere futbolak ez ezik, Garrinchak bere bizitza pertsonalean ere izen handia izan zuen. Brasilgo txirotasunetik etorri zen, eta futbolari esker lortu zuen mundu osoko ospea. Hala ere, ospe handiak arazo pertsonal asko ekarri zizkion, alkoholarekin eta beste zenbait bizimodu desegokirekin arazoak izan zituen.

Arazo Pertsonalak eta Futboletik Erretiroa

Garrinchak futbolari gisa izandako arrakasta handiak bere bizitza pertsonalean ondorioak izan zituen. Bere ospea eta dirua kudeatzeko zailtasunak izan zituen, eta alkoholarekiko mendekotasuna garatu zuen. Bere gainbehera bizkorra izan zen. 1966ko Munduko Txapelketan ere parte hartu zuen, baina ordurako bere errendimendua gainbehera zetorren, eta laster erretiratu zen futboletik.

Futboletik erretiratu ondoren, Garrinchak arazo ekonomikoak izan zituen, eta bere osasuna ere txarrera egin zuen. Bere bizitzaren azken urteak pobreziaren eta osasun arazo larrien artean igaro zituen. 1983ko urtarrilaren 20an hil zen, alkoholismoak eragindako osasun arazoak zirela eta.

Ondare Kulturala eta Futbolistikoa

Garrincharen eragina ez da soilik futbolaren esparruan geratzen. Bere estilo bakarra eta herri xehearen aldetik jasotako maitasunak sinbolismo handia izan zuten Brasilen. Brasilgo futbolak beti izan du jolastasun eta sormenarekin lotura estua, eta Garrincha horren adibide garbia izan zen.

Futbolzaleen artean, Garrincha mito bat da, eta askok diote bera izan dela inoizko driblari onena. Bere izenak indar handia dauka gaur egun ere, eta Brasilgo hainbat futbolari gaztek ikur bezala ikusten dute.

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Datuak: Q180642
Multimedia: Garrincha / Q180642