Saltu al enhavo

Nacisocialisma Germana Laborista Partio

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Nacisocialisma Germana Laborista Partio
Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei
emblemo
flago
gvidanto-partio
politika partio en Germanio
ekspartio Redakti la valoron en Wikidata
Komenco 24-a de februaro 1920 vd
Fino 10-a de oktobro 1945 vd
Antaŭe Germana Laboristpartio • Deutschnationale VolksparteiSudetgermana partio vd
Poste Novnaziismo • Socialist Reich Party • Nigra Fronto vd
Lando(j) Vajmara RespublikoNazia Germanio vd
Sidejo Munkeno (1930-1945 Braunes Haus)
Ideologio

naziismogermana naciismoiredentismomilitarismoantisemitismoantikomunismo • socia konservativismo • kontraŭslavismorasismototalismo

Fondinto(j) Anton Drexler vd
Estr(ar)o Adolf Hitler (1921–1945)
Posedatoj Braunes Haus
Völkischer Beobachter
The Quai Malaquais and the Institute (en) Traduki
Kaufhaus Jonass
Der Angriff Redakti la valoron en Wikidata vd
Notoj koloroj      nigra      blanka      ruĝa
Jura formo partio
Emblemo de Nacisocialisma Germana Laborista Partio
gvidanto-partio • politika partio en Germanio • ekspartio
Ideologio naziismo
Reichstag (1938)
813 / 813
Membroj 8,5 milionoj (1945)
Ĵurnalo Völkischer Beobachter
Junulara organizaĵo Hitlerjugend
Studenta organizaĵo Germana Ligo de Naziaj Studentoj
vdr

Nacisocialisma Germana Laborista Partio (germane Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei, NSDAP) estis naziisma politika partio en Germanio. Ĝi ekestis je la 24-a de februaro 1920 post nomŝanĝo de Deutsche Arbeiterpartei (fondita je la 5-a de januaro 1919).

Dum la 1920-aj jaroj la partio, kiu komence klopodis imiti la ekzemplon de la itala faŝismo, provis kolekti homojn malkontentajn pri la situacio en la postmilita (kaj postmonarkia), ekonomie kaj sociale kriza Germanio, sed la membronombro kaj balotrezultoj de la "nazioj" longe restis malgrandaj. Tio rapide ŝanĝiĝis ekde la tutmonda ekonomia krizo de 1929. Post maldaŭra malpermeso post la puĉfarprovo de 1923 fondiĝis kelkaj posteulaj organizaĵoj, kiel ekz. Großdeutsche Volksgemeinschaft.

Je la 30-a de januaro 1933 NSDAP eniris la registaron kaj la nazia gvidulo Adolf Hitler iĝis regna kanceliero. Baldaŭ poste la partio forigis ĉiujn aliajn partiojn, demokratiajn instituciojn kaj rajtojn. Hitler preparis kaj realigis la Duan Mondmiliton kaj amasan murdadon de civiluloj de multaj etnoj en la germane okupataj partoj de Eŭropo. Sed la gvido ne estis en la partio mem, kiu estis nur instrumento.

Post la milito, en septembro 1945, la venkintaj landoj malpermesis NSDAP kaj la propagandon de ĝia ideologio nacisocialismo.

Parlamentaj elektaj rezultoj en Nazia Germanio

[redakti | redakti fonton]

Parlamentaj elektoj de novembro 1933 en Nazia Germanio

Politika partio Voĉdonoj % Seĝoj
Nazia partio 39,655,224 92.11 661
Kontraŭ voĉdonoj 3,398,249 7.89
Malvalidaj voĉdonoj
Entute 43,053,473 100 661
Registritaj balotantoj 45,178,701
95.30
Fonto: Nohlen & Stöver

Germana parlamenta elekto de 1936

Politika partio Voĉdonoj % Seĝoj
Nazia partio 44.462.458 98.80 741
Kontraŭ voĉdonoj 540.244 1.20
Malvalidaj voĉdonoj
Entute 45,002,702 100 741
Registritaj balotantoj 45,455,217 99.00
Fonto: Nohlen & Stöver

Germana parlamenta elekto de 1938

Politika partio Voĉdonoj % Seĝoj
Nazia partio 44,451,092 99.01 813
Kontraŭ voĉdonoj 443,023 0.91
Malvalidaj voĉdonoj 69,890 0.08
Entute 44,964,005 100 813
Registritaj balotantoj 45,149,952 99.59
Fonto: Direct Democracy

Supera regopovo

[redakti | redakti fonton]

Fronte de la partio estis Führer Adolf Hitler. Lia anstataŭanto ekde la 21-a de aprilo 1933 ĝis la 10-a de majo 1941 estis Rudolf Hess. Poste sekvis 18 superaj komisaroj. Jen kelkaj el ili:

Vidu ankaŭ

[redakti | redakti fonton]
partiaj govoj 1926, 1928, 1933, 1937, 1939 kaj 1943