Miniaturo (pentraĵo)
La miniaturo estas arta objekto rimarkebla interalie pro sia malgrandeco. Estas ĉefe portretoj ornamantaj intimajn objektojn (fingroringoj, braceletoj, tabakujoj, kombilo...) ofte donacataj kiel atestilo de amo aŭ amikeco.
Laŭ Francisko Azorín miniaturo estas Malgrandeta, delikata pentraĵo, ofte portreto, sur eburo, metalo, k. c. Malgranda arta verko.[1] Li indikas etimologion el la latina miniare (pentri per minio). Kaj li aldonas la terminon miniaturisto por pentristo je miniaturoj.[2]
Etimologio
redaktiLa vorto "miniaturo" venas el la latina "miniare", kolori per minio, plumbooksido uzata kiel ruĝa pigmento por ornami la inicialojn kaj enluminurojn de ilustrataj manuskriptoj.
Historio
redaktiLa miniaturo en Eŭropo
redaktiLa unuaj miniaturoj ekstere de libroj aperas en la 1520-aj jaroj, anstataŭ pergameno oni uzas velenon, streĉita sur metala aŭ legna plateto. Miniaturoj estis ankaŭ faritaj sur kupra plato, porcelano, papero vitro, marmoro, ardezo...
La farbo uzata estis akvarelo, guaŝo aŭ oleo-pentrado. En la 1700-aj jaroj, Rosalba Carriera enkondukas la pentradon sur platetoj da eburo.
La fotografio malaperigos la miniaturon en la fino de la 19-a jarcento.
Kelkaj famaj miniaturistoj
redaktiLa miniaturoj estas tre malofte subskribitaj. Oni tamen konas la nomon de kelkaj tiaj artistoj.
- Nicholas Hilliard, Britio, 1547 - 1619;
- Isaac Oliver Britio, (francdevena), 1565 - 1617;
- Reza Abbasi, Irano, 1565 – 1635;
- Samuel Cooper, Britio, 1609 - 1672;
- Jean-Louis Petitot, Francio, 1653 - 1702;
- Rosalba Carriera, Italio, 1675 - 1757;
- Pierre Adolphe Hall, Svedio, 1739 - 1793;
- François-Joseph Desvernois, Francio, (aktiva inter 1768 - 1810);
- Jean-Baptiste Isabey, Francio, 1767 - 1855;
- Pierre Charles Cior, Parizo (Francio), 1769 - post 1838;
- Jean-François Gérard, dirita "Fontallard", Francio, 1772 - 1857;
- Pierre-Edouard Dagoty, Bordeaux (Francio) (aktiva inter 1775 - 1871);
- Moritz Michael Daffinger, Vieno (Aŭstrio), 1790 - 1849;
- Charles William Ross, Londono (Britio), 1794 -1860;
- Lizinska de Mirbel, Francio, 1796 - 1849
Persia miniaturo
redaktiLa Persia miniaturo, ĉefe ilustaĵoj en libroj, ĉerpas siajn temojn en la Persa mitologio kaj la poezio. Ĝi uzas viglajn kolorojn, kaj geometrian kompleksecon, kiu antaŭanoncas la fraktalojn.
La arto de la miniaturo kulminas dum la periodoj mongola kaj timurida (13-a kaj 14-a jarcento) kaj ricevis influon de la ĉina arto.
Vidu ankaŭ
redaktiNotoj
redakti- ↑ Francisko Azorín, arkitekto, Universala Terminologio de la Arkitekturo (arkeologio, arto, konstruo k. metio), Presejo Chulilla y Ángel, Madrido, 1932, paĝo 140.
- ↑ Azorín, samloke.
