Por samtitola artikolo vidu la paĝon Karpo.

Karpo estas malgranda natura satelito de la planedo Jupitero.

Karpo
Natura satelito  de Jupitero (XLVI)
satelito de Jupitero • neregula satelito
Oficiala nomo Jupitero XLVI[1]
Aliaj nomoj S/2003 J 20
Nomita laŭ Carpo vd
Malkovro
Malkovrinto Scott Sheppard[1]
Dato de malkovro 26-a de februaro 2003[1]
Loko de malkovro Mauna Kea[1]
Orbitaj ecoj
Granda duonakso 17 145 000 km
Discentreco 0,4316
Klinangulo 56° (rilate al la ekliptiko)
Periodo 458,625 tagoj
Fizikaj ecoj
Diametro ~3 km (averaĝe)
Maso
- Denso
- Surfaca falakcelo
~4,5 × 1013 kg
~2,6 × 103 kg/m3
~0,0012 m/s2
Atmosferaj kaj surfacaj ecoj
Albedo
Geometria albedo
~0,04
0,04 vd
Observaj ecoj
Videbla magnitudo 23 vd
vdr

Ĝin malkovris, en 2003, teamo el la Universitato de Havajo estrata de Scott Sheppard kaj konsistanta el Brett James Gladman, John J. Kavelaars, Jean-Marc Petit, Lynne Allen, David Jewitt kaj Jan Kleyna. Dum marto 2005 la Internacia Astronomia Unio donis al ĝi la nomon de Karpo, filino de Zeŭso laŭ la helena mitologio. Dume, la luno estis ricevinta la provizora nomo S/2003 J 20.

Orbitaj ecoj

redakti

Simile al alia jupitera satelito, Temisto, ankaŭ Karpo ŝajnas ne esti membro de ajna lunaro, kaj tial estas aparte interesa.

Krome, ĉiuj jupiteraj satelitoj kiuj orbitas pli malproksime ol Karpo rivoluas malantaŭen.

La orbitan inklinacion de Karpo, samkiel tiun de aliaj jupiteraj satelitoj, influas la Kozai-efiko, unue priskribita de Yoshihide Kozai en 1962; ĝin konsistigas perioda variado de la orbita inklinacio kaj discentreco. Ju pli la inklinacio pligrandiĝas, des pli la discentreco povus iĝi tiom granda, ke la karpa periapsido povus atingi la orbitojn de la galilejaj satelitoj (Iono, Eŭropo, Ganimedo kaj Kalisto; povus tiam okazi kolizio, aŭ Karpo povus eliri la jupiteran sistemon pro la granda gravita akcelo.

Referencoj

redakti
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Paĝaro pri planeda nomenklaturo ĉe la retejo de la usona geologia agentejo USGS (angle)