Gürbe

Gürbe estas rivero en Kantono Berno. Ĝi fontas sude de la monto Gantrisch kaj alfluas apud Kehrsatz norde de Belp kaj sude de Berno al Aro. La rivero havas longecon de 29 kilometroj.

Gürbe
Grübe en Toffen
rivero • fluanta akvejo
Bazaj informoj
Longeco	29 km
Akvokolekta areo	117 km²
Averaĝa trafluo	1,72 m³/s
Fluo
- Alteco super marnivelo	1 700 m
Enfluejo	Aro
- Alteco	508 m
Geografio
Alfluantoj	Tiefengraben, Fallbach kaj aliaj
Rivero en Eŭropo

Fonto

Gürbe fontas sur la teritorio de la eksklavo Nünenenberg, kiu apartenas al la komunumo Rüeggisberg en kvin fontriveroj sudoriente de Gantrisch sur alteco de 1700 m s.m. je la koordinatoj 46° 42′ 20″ N 7° 27′ 4″ O (mapo).

Fluvojo

Dum la unuaj kvin kilometroj la rivero fluas nordorienten inter Gurnigel en sudokcidento kaj Nünenenflue en sudokcidento. Dum tiu parto la river perdas preskaŭ mil metrojn de alteco. En Blumenstein la rivero atingas la ebenaĵon, kiun la Aro-Glaĉero de la glaciepoko formis. La rivero nun turniĝas norden kaj fluas tra la tiel nomita Gürbe-Valo, formas la limon inter Wattenwil (okcidente) kaj Forst-Längenbühl (oriente), tiam ĝi fluas tra Wattenwil, Burgiwil, Lohnstorf, Mühlethurnen, Kirchenthurnen, Kaufdorf, Toffen kaj Belp.

Alfluantoj

La alfluantoj de Gürbe estas de maldekstre (okcidento) Meierisli Graben, Tiefengraben, Mettlibach, Spengelibach, Eybach, Ölibach kaj Mülibach kaj de dekstre (oriento) Fallbach kaj Müsche.

Alfluejo

Sur la lastaj du kilometroj Gürbe fluas praktike paralele al Aro kaj formiĝis flotebenaĵo inter Gürbe kaj Aro, sur kiu situas la internacia Flughaveno Berno-Belp. La lastajn metrojn la rivero pasas tra teritorio de Kehrsatz por tiam en kurbiĝo de Aro ĉe la suda limo de la federacia urbo Berno alflui sur alteo de 508 m s.m. al ĉi-lasta.

Ciferoj

La rivero havas longecon de 29 km de la fonto ĝis alfluo. La areo de la akvokolekta baseno havas grandecon de 117 km², kaj la averaĝa akvofluo ĉe la mezurstacio Belp en la jaro 2011 estis 1,72 m³/sek.

Inundoproktekto

Ĉar la regiono de Gantrisch estas konata pro fortaj fulmotondroj kun enormaj pluvokvantoj, la rivero Gürbe regule inundadis. En la 18-a jarcento oni tial komencis korekti la riveron. Unua etapo finiĝis en la jaro 1860. En 1911 la konstruado finiĝis. La 29-an de julio okazis granda fulmotondro, kiu kaŭzis inundojn, kiujn la malnovaj protektomuroj ne povis reteni. La Gürbe-Valo-Fervojo dum du semajnoj devis interrompi sian funkciadon kaj la inundoprotekro malnova estis preskaŭ komplete detruita kaj devis estis novkonstruita.

Eksteraj ligiloj

•  Vidu ankaŭ en la Vikimedia Komunejo la kategorion Gürbe – (Kolekto de bildoj kaj plurmediaj dosieroj)

• Gürbe en la Historia Leksikono de Svislando  (germane, france, itale)

Bildoj

• 
  La Gürbevalo vidita de Gantrisch
• 
  Gürbe-Valo vidita de Rümligen