iostream

Το iostream είναι μέρος της πρότυπης βιβλιοθήκης της γλώσσας προγραμματισμού C++ για την είσοδο/έξοδο δεδομένων. Στην πραγματικότητα είναι ένα ψευδώνυμο (typedef) για την εξειδίκευση του πρωτύπου κλάσης basic_iostream για είσοδο - έξοδο δεδομένων σε μορφή char. Παράγεται με διπλή κληρονομικότητα από τα πρότυπα κλάσεων basic_ostream και basic_istream. Τα αρχικά io στο όνομα της βιβλιοθήκης αναφέρονται στις αγγλικές λέξεις Input/Output Stream που μεταφράζονται ως είσοδος/έξοδος ροής (stream) δεδομένων. Η βιβλιοθήκη iostream παρέχει την βασική είσοδο/έξοδο σε ένα πρόγραμμα της C++. Το cin είναι αντικείμενο της istream (παράφραση του αγγλικού see-in που σημαίνει δες είσοδο), και τα cout (παράφραση του αγγλικού see-out που σημαίνει δες έξοδο), cerr (παράφραση του αγγλικού see-error που σημαίνει δες έξοδο λαθών), και clog (παράφραση του αγγλικού see-log που σημαίνει δες έξοδο αρχείου καταγραφής) αντικείμενα της ostream για την ροή δεδομένων στην τυπική έξοδο, την έξοδο λαθών και την έξοδο στο αρχείο καταγραφής αντίστοιχα. Όλα αυτά τα αντικείμενα βρίσκονται κάτω από το χώρο ονομάτων (namespace) std.

Παραδείγματα

Ένα απλό παράδειγμα χρήσης είναι το πρόγραμμα "hello world" που τυπώνει το μήνυμα "Γεια σου κόσμε!" μαζί με τον χαρακτήρα αλλαγής γραμμής \n:

#include <iostream>

int main() {
    std::cout << "Γεια σου κόσμε!\n";
    return 0;
}

Το cout είναι αντικείμενο της κλάσης ostream. Ο τελεστής << υπερφορτώνεται στην ostream ώστε να στέλνει τα δεδομένα στην τυπική έξοδο (συνήθως είναι η οθόνη). Αντίστοιχα το cin είναι αντικείμενο της κλάσης istream. Ο τελεστή >> υπερφορτώνεται στην istream ώστε να δέχεται δεδομένα από την τυπική είσοδο (συνήθως είναι το πληκτρολόγιο). Ο τελεστής << ή >> δείχνει συμβολικά την ροή των δεδομένων. Για παράδειγμα στο std::cout << "Γεια σου κόσμε!\n"; δείχνει την ροή από αριστερά προς τα δεξιά (δηλαδή στην έξοδο cout που παραφράσει το see out που σημαίνει δες την έξοδο). Εναλλακτικά στην θέση του '\n' μπορεί να χρησιμοποιηθεί το endl που σημαίνει (end line - μεταφράζεται ως τέλος/αλλαγή γραμμής).

Στο παρακάτω παράδειγμα φαίνεται και η χρήση του cin για είσοδο:

#include <iostream>
#include <string>              // για το αντικείμενο τύπου αλφαριθμητικού string

using namespace std;           // χρήση του χώρου ονομάτων std ώστε να χρησιμοποιείται κατευθείαν
                               // η cout χωρίς το std:cout κλπ

int main() {

    string name;
    cout << " Ποιο είναι το όνομά σου: ";
    cin >> name;                              // περιμένει να διαβάζει από την είσοδο-πληκτρολόγιο 
                                              // ένα αλφαριθμητικό με το όνομα (μέχρι να πατήσει 
                                              // ο χρήστης το enter, δηλαδή την αλλαγή γραμμής)

    // Εναλλακτικά θα μπορούσε να είναι με την χρήση του '\n':
    //  cout << "Γεια σου " << name << '\n';
    cout << "Γεια σου " << name << endl;
    
    return 0;
}

Το endl είναι μια λειτουργία της εξόδου η οποία εκτός από την αλλαγή γραμμή, αδειάζει άμεσα την μνήμη (buffer εξόδου) ώστε να γίνει άμεσα η έξοδος (αυτό ιδιαίτερα είναι σημαντικό όταν η έξοδος είναι σε εξωτερικό αρχείο π.χ. χρησιμοποιώντας την βιβλιοθήκη fstream).

Μορφοποίηση εξόδου

Μέθοδοι

width(int x)	ελάχιστο πλάτος (αριθμός) χαρακτήρων για την επόμενη έξοδο
fill(char x)	ο χαρακτήρας που θα χρησιμοποιηθεί για την περίπτωση που θα πρέπει να γεμιστεί για να φτάσουμε στο ελάχιστο πλάτος χαρακτήρων
precision(int x)	ορίζει τον αριθμό ψηφίων (ακρίβεια) σε ένα δεκαδικό αριθμό (αριθμό κινητής υποδιαστολής)

Παράδειγμα

using namespace std;

cout.width(10);
cout << "ten" << "four" << "four";

Προσαρμογή ροής

Ειδικά κλάσεις-αντικείμενα τα οποία ονομάζονται προσαρμοστές (manipulators) χρησιμοποιούνται για να προσαρμόσουν την γενική ροή δεδομένων μέσω των τελεστών εισόδου/εξόδου: << or >>.

endl	"end line" (τέλος-αλλαγή γραμμής): εισάγει αλλαγή γραμμής (χαρακτήρας \n) στη ροή δεδομένων και αδειάζει την προσωρινή μνήμη της ροής (stream buffer).
ends	"end string" (τέλος αλφαριθμητικού): εισάγει ένα κενό χαρακτήρα μέσα στη ροή δεδομένων και αδειάζει την προσωρινή μνήμη της ροής (stream buffer).
flush	εξαναγκάζει την ροή δεδομένων εξόδου να γράψει στην έξοδο όλα τα δεδομένα που βρίσκονται προσωρινή μνήμης της ροής (stream buffer).
dec	αλλάζει την μορφοποίηση της εξόδου ώστε οι αριθμοί να εμφανίζονται σε δεκαδική μορφή
oct	αλλάζει την μορφοποίηση της εξόδου ώστε οι αριθμοί να εμφανίζονται σε οκταδική μορφή
hex	αλλάζει την μορφοποίηση της εξόδου ώστε οι αριθμοί να εμφανίζονται σε δεκαεξαδική μορφή
ws	επιβάλει στην ροή εισόδου να αγνοεί όλα τα κενά-whitespaces (είναι ο χαρακτήρας κενού (space), αλλαγής γραμμής (enter '\n'), το tab ('\t') κλπ.)
showpoint	μορφοποιεί την ροή δεδομένων ώστε να δείχνει τα δεκαδικά στοιχεία μαζί με κάποια μηδενικά με όλο τον αριθμό

Περαιτέρω προσαρμογές της ροής δεδομένων μπορούν να γίνουν με την εξειδικευμένη βιβλιοθήκη για το σκοπό αυτό: iomanip.

Δείτε επίσης

• fstream: Τυπική βιβλιοθήκη της C++ για είσοδο-έξοδο από-σε εξωτερικά αρχεία.