Μετάβαση στο περιεχόμενο

Φρίντριχ Σίλερ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Φρειδερίκος Σίλερ)
Φρήντριχ Σίλλερ
ΌνομαΦρήντριχ Σίλλερ
Γέννηση10 Νοεμβρίου 1759
Μάρμπαχ, Δουκάτο της Βυρτεμβέργης
Θάνατος9 Μαΐου 1805 (45 ετών)
Βαϊμάρη, Δουκάτο Σαξονίας-Βαϊμάρης
Επάγγελμα/
ιδιότητες		ποιητής[1][2], φιλόσοφος[1], ιστορικός[1], βιβλιοθηκονόμος, ιατρός συγγραφέας, θεατρικός συγγραφέας[2], μυθιστοριογράφος, διδάσκων πανεπιστημίου, μεταφραστής[2], δημοσιογράφος, συγγραφέας[2][3], ιατρός[4], στρατιωτικός ιατρός[4] και aesthetician[5]
Γλώσσαγερμανικά
ΕθνικότηταΓερμανός
Αξιοσημείωτα έργαΟι ληστές, Η συνωμοσία του Φιέσκο, Ραδιουργία και έρως, Ντον Κάρλος, Μαρία Στιούαρτ, Γουλιέλμος Τέλλος κ.ά.
Υπογραφή
Commons page Πολυμέσα σχετικά με τoν συγγραφέα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Φρήντριχ Σίλλερ (Γερμανικά: Friedrich Schiller, Μάρμπαχ, 10 Νοεμβρίου 1759[6] – Βαϊμάρη, 9 Μαΐου 1805[6]) ήταν Γερμανός ποιητής, θεατρικός συγγραφέας, ιστορικός, φιλόσοφος, δοκιμιογράφος, πεζογράφος, κριτικός λογοτεχνίας, εκδότης λογοτεχνικών περιοδικών και μεταφραστής.

Βιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γιόχαν Κρίστοφ Φρήντριχ (φον) Σίλλερ γεννήθηκε στην πόλη Μάρμπαχ της Βάδης-Βυρτεμβέργης το 1759. Είναι ο πρώτος μεγάλος εκπρόσωπος του ρομαντικού κινήματος. Το πρώτο του θεατρικό έργο, Οι ληστές, που το έγραψε πολύ νέος, αποτελεί ορόσημο στην ιστορία του θεάτρου, αν και είχε ατέλειες που παραδέχτηκε αργότερα και ο ίδιος. Μετουσιώνοντας τον ενθουσιασμό των είκοσι χρόνων του, ο Σίλλερ κατόρθωσε να δώσει στον κόσμο της εποχής του τα πρώτα μηνύματα του νέου κινήματος. Ο ρομαντισμός κήρυξε την αγάπη για τη δικαιοσύνη και την ελευθερία, για την τιμωρία των ενόχων, για τη ζωή, την ελπίδα, για το αύριο του ανθρώπου. Με το έργο του Οι ληστές προβάλλει ακριβώς αυτά τα ιδανικά. Ιδανικά πάλης του ανθρώπου ενάντια στην άδικη κοινωνία.[7][8]

Το 1783-1787 γράφει δύο έργα: «Η συνωμοσία του Φιέσκο» και το «Ραδιουργία και Έρως», έργα με τα οποία ο Σίλλερ επιτίθεται στους αυλικούς, που με τις ραδιουργίες τους δημιουργούν την εγκληματική ζωή του κόσμου. Ο Σίλλερ αρχίζει πια να διαγράφει με άνεση τους χαρακτήρες και η ανάλυσή του γίνεται βαθύτερη.

Έγραψε κι άλλα έργα με υψηλό καλλιτεχνικό επίπεδο, με αυστηρή τήρηση των ιδανικών του, όπως είναι τα «Δον Κάρλος», «Μαρία Στούαρτ», «Γουλιέλμος Τέλλος».[9][10]

Στα έργα του δείχνει μια εξαιρετική επιδεξιότητα στη σκηνική δομή. Είναι κάτοχος των δραματικών εξάρσεων. Μέσα σ' αυτά ακούμε τα επίκαιρα μηνύματα και διδάγματα του Σαίξπηρ.

Ο Σίλλερ μελέτησε τη φιλοσοφία του Ιμμάνουελ Καντ και επηρεάστηκε από τον μεγάλο Γερμανό φιλόσοφο.[11][12]

Η φιλία του Σίλλερ με τον Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε είχε μεγάλη επίδραση πάνω του. Ο Γκαίτε στάθηκε γι' αυτόν όχι μόνο ένας άριστος φίλος, μα και ανεκτίμητος σύμβουλος, ένας ένθερμος σύντροφος, που τον ενθάρρυνε στις κρίσιμες στιγμές. Μαζί με τον Γκαίτε, το 1799, ήταν οι υπεύθυνοι των παραστάσεων του Αυλικού Θεάτρου της Βαϊμάρης.

Ο Σίλλερ πέθανε το 1805 σε ηλικία 45 ετών. Τα έργα του μεταφράστηκαν και παίχτηκαν στην Ελλάδα από πολλά θέατρα.[13]

Έργο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Φρειδερίκος Σίλλερ άφησε ένα τεράστιο πνευματικό έργο. Δώδεκα θεατρικά έργα (ανάμεσά τους και το ημιτελές «Δημήτριος ή Ο Ματωμένος Γάμος στη Μόσχα»), τα οποία παίζονται στα μεγάλα θέατρα του κόσμου, εδώ και διακόσια χρόνια και είναι πάντα επίκαιρα. Δώδεκα ποιητικές συλλογές, οι οποίες μεταφράζονται έκτοτε στις περισσότερες γλώσσες του κόσμου. Βιβλία ιστορίας, φιλοσοφίας, δοκίμια, μεταφράσεις και εκτός από τον «Ύμνο στη Χαρά», που μελοποίησε ο Μπετόβεν, ποιήματά του έχουν μελοποιήσει επίσης ο Μπραμς, ο Σούμπερτ, ο Βέρντι, ο Ντονιτσέτι και ο Ροσίνι.[7]

Εργογραφία και ελληνικές μεταφράσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Δράματα
  • Die Räuber (Οι ληστές), 1781
  • Kabale und Liebe (Ραδιουργία και έρως), 1783
—μτφ. Θ.Δ. Φραγκόπουλος («Έρωτας και ραδιουργία: Μια αστική τραγωδία σε πέντε πράξεις», εκδ. "ΔΩΔΩΝΗ", Αθήνα 1991)
  • Die Verschwörung des Fiesco zu Genua (Η συνωμοσία του Φιέσκο στη Γένοβα), 1784
  • Don Karlos (Δον Κάρλος), 1787
—μτφ. Βασίλης Ρώτας («Δον Κάρλος», εκδ. «Επικαιρότητα», Αθήνα, 2008)
  • Wallenstein. Trilogie: Wallensteins Lager, Die Piccolomini, Wallensteins Tod (Βάλλενσταϊν. Τριλογία: Το στρατόπεδο του Βάλλενσταϊν, Οι Πικκολομίνι, Ο θάνατος του Βάλλενσταϊν), 1800
  • Maria Stuart (Μαρία Στούαρτ), 1800
—μτφ. Θρασύβουλος Σταύρου (εκδ. "Γ.ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ", Αθήνα, δεκαετία του 1950)
—μτφ. Βασίλης Ρώτας (εκδ. «Επικαιρότητα», Αθήνα, 2001)
  • Die Jungfrau von Orleans (Η Παρθένος της Ορλεάνης), 1801
  • Die Braut von Messina (Η μνηστή της Μεσσήνης), 1803
  • Wilhelm Tell (Γουλιέλμος Τέλλος), 1804
—μτφ. Δ. Λάμψα (εκδ. "Νέας Εστίας")
  • Demetrius (Δημήτριος, 1805), ανολοκλήρωτο
—μτφ. Δώρα Καραφύλλη («Δημήτριος ή Ο ματωμένος γάμος στη Μόσχα: Τραγωδία», εκδ. "Μαΐστρος", Αθήνα 2005)
Λυρική ποίηση
  • An die Freude (Ωδή στη χαρά), 1786
  • Die Götter Griechenlandes (Οι θεοί της Ελλάδος), 1788 & 1800
  • Hektors Abschied (Ο αποχαιρετισμός του Έκτορα), 1790
  • Das verschleierte Bild zu Sais (Το πεπλοφορεμένο άγαλμα στη Σαϊδα), 1795
  • Der Handschuh (Το γάντι), 1797
  • Der Taucher (Ο βουτηχτής), 1797
  • Die Kraniche des Ibykus (Οι γερανοί του Ίβυκου), 1797
  • Der Ring des Polykrates (Το δαχτυλίδι του Πολυκράτη), 1798
  • Die Bürgschaft, 1798
  • Das Lied von der Glocke (Το τραγούδι της καμπάνας), 1799
  • Nänie (Επιτάφιο), 1800
  • Klage der Ceres (Το παράπονο της Δήμητρας)
Ιστορία
  • Geschichte des Abfalls der vereinigten Niederlande von der spanischen Regierung (Ιστορία της απόσπασης των Ηνωμένων Κάτω Χωρών από την ισπανική κυριαρχία), 1788
  • Geschichte des dreißigjährigen Kriegs (Ιστορία του Τριακονταετούς Πολέμου), 1790
  • Über Völkerwanderung, Kreuzzüge und Mittelalter (Περί της Μετανάστευσης των Λαών, των Σταυροφοριών και του Μεσαίωνα)
Πεζογραφήματα
  • Eine großmütige Handlung (Μια γενναία πράξη)
  • Der Verbrecher aus verlorener Ehre (Ανεπανόρθωτα ατιμασμένος), 1786
  • Der Geisterseher (Αυτός που βλέπει φαντάσματα), ανολοκλήρωτο
—μτφ. Γιώργος Μπαρουξής («Τα φαντάσματα», εκδ. "ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ", 2006)
  • Spiel des Schicksals (Μοιραίο παιχνίδι)
  • Herzog von Alba bei einem Frühstück auf dem Schlosse zu Rudolstadt. Im Jahr 1547 (Ο δούκας της Άλμπα σε ένα πρόγευμα στον πύργο του Ρούντολσταντ. Έτος 1547), 1788
Φιλοσοφία
  • Der Spaziergang unter den Linden (Ο περίπατος υπό τας φιλύρας), 1782
  • Über die ästhetische Erziehung des Menschen in einer Reihe von Briefen (Περί της αισθητικής αγωγής των ανθρώπων σε μία σειρά επιστολών), 1795
—μτφ. και επιλεγόμενα Κώστας Ανδρουλιδάκης, εκδ. "Ιδεόγραμμα", Αθήνα 2006.
—μτφ. Κλεοπάτρα Λεονταρίτου (Για την αισθητική παιδεία του ανθρώπου. Εισαγωγή-Μετάφρ.-Σχόλια, εκδ. "Οδυσσέας", Αθήνα 1990 (2η έκδ., 2007).
  • Über naive und sentimentalische Dichtung (Περί αφελούς και συναισθηματικής ποιήσεως), 1795
  • Kallias-Briefe (Καλλίας), επιστολές προς τον Κρίστιαν Γκότφρηντ Καίρνερ, 1792-93
—μτφ. Μόρφη Κοντοπούλου, Ελένη Καραμούντζου κ.ά. Επίμετρο-Σχόλια Γιώργος Ξηροπαΐδης, εκδ. "Πόλις", Αθήνα, 2005
Έργα μεταφρασμένα από τον Σίλλερ

Άλλες μεταφράσεις έργων του Σίλλερ στα Ελληνικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Schiller, Fr. - Goethe, Johann Wolfgang: Αλληλογραφία. Επιλογή κειμένων Βίλχελμ Μπέννινγκ, Εισαγωγή-Μετάφρ. Θανάσης Λάμπρου, εκδ. "Κριτική", Αθήνα, 2001.
  • Friedrich Von Schiller: Μπαλλάντες και άλλα ποιήματα, μετάφραση Κυριάκος Γ. Σαμέλης, εκδ. "Διώνη", Αθήνα, 2005
  • Φρήντριχ Σίλλερ, Επιλογή από το έργο του, εισαγωγή-επιλογή-μετάφραση Κώστας Ανδρουλιδάκης, εκδ. "Στιγμή", Αθήνα, 2015
  • Ωδή στη χαρά, μετάφραση Θανάσης Λάμπρου, εκδόσεις Περισπωμένη, Αθήνα 2017
  • Ο Μάντης φαντασμάτων, μετάφραση Καίτη Νικολοπούλου, εκδόσεις Ηριδανός 2024

Ο Σίλλερ στη μουσική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το τέταρτο μέρος της Ενάτης Συμφωνίας του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν, επονομαζόμενο και "Ύμνος στη Χαρά" (γερμ. An die Freude) αποτελεί μελοποίηση στίχων του Σίλλερ. Σε στίχους του ποιητή βασίζεται επίσης και το χορωδιακό του έργου "Nänie" του Γιοχάννες Μπραμς. Ορισμένα ποιήματά του, επίσης, μελοποιήθηκαν από τον Φραντς Σούμπερτ στη συλλογή του "Lieder" για πιάνο και φωνή. Όπερες των Τζουζέππε Βέρντι (I masnadieri - Ληστές, Giovanna d'Arco - Η Παρθένος της Ορλεάνης, Luisa Miller - Ραδιουργία και έρως, Don Carlos), του Γκαετάνο Ντονιτσέττι (Μαρία Στούαρτ) και του Τζοακίνο Ροσσίνι (Γουλιέλμος Τέλλος) βασίστηκαν, ως προς το λιμπρέττο τους, σε έργα του Σίλλερ.[14]

Μνήμη και τιμητικές διακρίσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το παλαιότερο μνημείο για τον Σίλλερ, που βρίσκεται στην ομώνυμη πλατεία της Στουτγάρδης.

Η πρώτη σημαντική βιογραφία του Σίλλερ γράφτηκε από την αδελφή της συζύγου του, την Καρολίνε φον Βολτσόχεν, το 1830.

Η πόλη της Στουτγάρδης ανέγειρε το 1839 το πρώτο άγαλμά του, σε πλατεία που μετονομάσθηκε σε Schillerplatz («Πλατεία Σίλλερ»). Μνημείο προς τιμή του ανεγέρθηκε στην Gendarmenmarkt του Βερολίνου το 1871.

Τον Σεπτέμβριο του 2008 ο Σίλλερ ψηφίσθηκε από το κοινό του τηλεοπτικού σταθμού Arte ως ο δεύτερος σημαντικότερος θεατρικός συγγραφέας στην ευρωπαϊκή ιστορία μετά τον Σαίξπηρ.

Ονομάσθηκαν προς τιμή του

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Ιστορικό Αρχείο Ρικόρντι. 15627. Ανακτήθηκε στις 3  Δεκεμβρίου 2020.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/15748. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  3. ↑ «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
  4. ↑ 4,0 4,1 Ανακτήθηκε στις 8  Ιουνίου 2022.
  5. ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jn19992001048. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2022.
  6. ↑ 6,0 6,1 «Friedrich Schiller». Encyclopedia Britannica. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2014. 
  7. ↑ 7,0 7,1 Φρειδερίκος Σίλλερ. Οι ληστές. Εισαγωγή - Μετάφραση Παναγιώτης Σκούφης. Εκδόσεις Δωδώνη. Αθήνα. 2013. ISBN 978-960-558-163-3.
  8. ↑ Φρειδερίκος Σίλλερ. Έρωτας και Ραδιουργία: Μια αστική Τραγωδία σε πέντε πράξεις. Μετάφραση - Πρόλογος Θ. Δ. Φραγκόπουλος. Εκδόσεις Δωδώνη. Αθήνα. 1991. ISBN 960-248-086-6.
  9. ↑ Φρειδερίκος Σίλλερ. Μαρία Στούαρτ. Μετάφραση - Εισαγωγή Βασίλης Ρώτας. Επικαιρότητα. Αθήνα. 2001. ISBN 960-205-464-6.
  10. ↑ Φρειδερίκος Σίλλερ. Δον Κάρλος. Μετάφραση Βασίλης Ρώτας. Επικαιρότητα. Αθήνα. 2008. ISBN 978-960-205-484-0.
  11. ↑ Friedrich Schiller. Καλλίας ή περί του κάλλους: Επιστολές στον Κρίστιαν Γκότφριντ Κέρνερ. Μετάφραση Μόρφη Κοντοπούλου, Ελένη Καραμούντζου, Μάγια Μπάρλου, Μαρία Παντιώρα, Μαρία Παπαδάκη, Θανάσης Παπαδόπουλος, Κική Συντέλη. Επιμέλεια - Σχόλια - Επίμετρο Γιώργος Ξηροπαΐδης. Εκδόσεις Πόλις. Αθήνα. 2005. ISBN 978-960-435-073-5.
  12. ↑ Φρήντριχ Σίλλερ. Για την αισθητική παιδεία του ανθρώπου. Μετάφραση, Εισαγωγή και Σχολιασμός Κλεοπάτρα Λεονταρίτου. Εκδόσεις Οδυσσέας. Αθήνα. 2007. Πρώτη έκδοση 1990. ISBN 978-960-210-034-9.
  13. ↑ Φρήντριχ Σίλλερ. Δημήτριος ή Ο Ματωμένος Γάμος στη Μόσχα. Μετάφραση - Επίμετρο Δώρα Καραφύλλη. Μαΐστρος. Αθήνα. 2005. ISBN 960-8252-33-4.
  14. ↑ Ο Schiller στη μουσική [1]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Φρίντριχ_Σίλερ&oldid=10828654"