Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ρεϊνάλντο Αν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ρεϊνάλντο Αν
Ο Ρεϊνάλντο Αν σε φωτογραφία του 1898
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Reynaldo Hahn (Γαλλικά)
Γέννηση9  Αυγούστου 1874[1][2][3]
Καράκας[4][5]
Θάνατος28  Ιανουαρίου 1947[1][2][3]
Παρίσι[6]
Αιτία θανάτουκαρκίνος του εγκεφάλου
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςΚοιμητήριο του Περ-Λασαίζ (48°51′49″ s. š., 2°23′43″ v. d.) και Grave of Hahn
Χώρα πολιτογράφησηςΓαλλία (από 1912)[7]
Βενεζουέλα
ΣπουδέςΚονσερβατόριο του Παρισιού
Ιδιότηταδιευθυντής ορχήστρας, συνθέτης[8], χορογράφος, κριτικός μουσικής και πιανίστας
ΣύντροφοςΜαρσέλ Προυστ
ΣυγγενείςMarie Nordlinger-Riefstahl (πρώτη ξαδέλφη)
Κίνημαexpresionism in music
Όργαναπιάνο
Είδος τέχνηςόπερα
Καλλιτεχνικά ρεύματαexpresionism in music
ΒραβεύσειςΤαξιάρχης της Λεγεώνας της Τιμής
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Ρεϊνάλντο (ή Ρεναλντό) Αν, (Reynaldo Hahn, Καράκας, 9 Αυγούστου 1874 – Παρίσι, 28 Ιανουαρίου 1947) ήταν βενεζουελανικής καταγωγής, πολιτογραφημένος Γάλλος συνθέτης, αρχιμουσικός, τραγουδιστής σαλονιού (salon singer), μουσικοκριτικός και θεατρικός σκηνοθέτης. Είναι, κυρίως, γνωστός για τα τραγούδια που συνέθεσε (φωνή και πιάνο), πάνω στο γαλλικό κλασικό ύφος της μελοντί (melodie).

Βιογραφικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ρεϊνάλντο Αν γεννήθηκε στο Καράκας της Βενεζουέλας το 1874 (ή 1875 [9]) και ήταν το νεότερο από τα, συνολικά, δώδεκα παιδιά της οικογένειας. Ο πατέρας του, Κάρλος (Carlos Hahn), ήταν ένας εύπορος μηχανικός, εφευρέτης και επιχειρηματίας, Γερμανο-εβραϊκής καταγωγής.[10]. Η μητέρα του, Έλενα (Helena María de Echenagucia-Ellis), ήταν Βενεζουελάνα με βασκικές ρίζες και, όπως οι πλουσιότερες οικογένειες στη χώρα, καταγόταν από ισπανούς αποίκους. Ο πατέρας του γνώριζε τον πρόεδρο της Βενεζουέλας, Α. Μπλάνκο (Antonio Guzmán Blanco), αλλά η -όλο και πιο ασταθής- πολιτική ατμόσφαιρα κατά τη λήξη της πρώτης θητείας του, ανάγκασε τον πατέρα του να εγκαταλείψει τη Βενεζουέλα, το 1878.[11]

Παρά το γεγονός ότι, αρχικά, έδειξε ενδιαφέρον για την παραδοσιακή μουσική τού Καράκας, η Γαλλία είναι αυτή που θα «καθορίσει τη μουσική ταυτότητα τού Αν στη μετέπειτα ζωή του».[12]. Η Όπερα του Παρισιού, το Μπαλέτο της Όπερας του Παρισιού, η Όπερα Κομίκ (Comique), εκτός από τον ιστό των καλλιτεχνών και συγγραφέων, αποδείχθηκαν ιδανικό σκηνικό για τον νεαρό Ρεϊνάλντο. Παιδί-θαύμα, έκανε το ντεμπούτο του στα σαλόνια τής εκκεντρικής πριγκίπισσας Ματίλντε (Mathilde), ανιψιάς του Ναπολέοντα Βοναπάρτη. Εκεί, συνόδευε τον εαυτό του στο πιάνο και τραγουδούσε άριες του Όφενμπαχ. Ήδη, σε ηλικία 8 ετών, ο Αν συνέθεσε τα πρώτα του τραγούδια.

Παρά την -παραδοσιακά- διαβόητη αντιπάθεια του Ωδείου του Παρισιού προς τα παιδιά-θαύματα (ήδη, ο Λιστ είχε απορριφθεί πολλά χρόνια πριν), ο Αν μπήκε στο Ωδείο σε ηλικία 10 ετών. Στους διάσημους καθηγητές του, περιλαμβάνονταν οι Μασνέ, Γκουνώ και Σαιν-Σανς, ενώ ο Ραβέλ υπήρξε συμφοιτητής του.

Εάν οι στίχοι μου είχαν φτερά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1888, σε ηλικία 14 ετών, ο Αν συνέθεσε το τραγούδι Εάν οι στίχοι μου είχαν φτερά (Si mes vers avaient des ailes) σε ποίηση Βικτόρ Ουγκώ. Το τραγούδι έγινε αμέσως επιτυχία, όταν δημοσιεύθηκε από τη Le Figaro. Μέσω αυτής της επιτυχίας, ο Αν ήρθε σε επαφή με πολλούς κορυφαίους καλλιτέχνες της γαλλικής πρωτεύουσας, εκτός από τις σχέσεις που είχε, ήδη, αναπτύξει στο Ωδείο. Η φημισμένη σοπράνο Σ. Σάντερσον (Sybil Sanderson) και ο συγγραφέας Αλφόνς Ντωντέ, προσκάλεσαν τον συνθέτη να συμμετάσχει στον κοινωνικό τους περίγυρο. Ο Αν διέθετε το «ιδιαίτερο χάρισμα» να προσελκύει «σημαντικούς ανθρώπους στο πλευρό του».[13] Όπως και σε πολλούς άλλους συνθέτες γαλλικών τραγουδιών της εποχής, ο Αν αρεσκόταν στην ποίηση του Ουγκώ. Πολλά από τα χαρακτηριστικά της μουσικής του είναι ήδη εμφανή στο συγκεκριμένο τραγούδι: η κυματιστή συνοδεία πιάνου, η γραμμή της φωνής που προέρχεται από τα πρότυπα και την οικειότητα του λόγου, τα αναπάντεχα μουσικά διαστήματα και οι πτώσεις, η έξυπνα τοποθετημένη mezza voce, η εκλέπτυνση και το βάθος των συναισθημάτων, όλα αυτά ακόμη πιο εντυπωσιακά, εάν ληφθεί υπ’ όψιν η ηλικία του συνθέτη. Ο Πολ Βερλαίν, ήταν ένας άλλος ποιητής του οποίου οι στίχοι ενέπνευσαν πολλά από τα τραγούδια του Αν.

Προσωπικές σχέσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ρεϊνάλντο Αν σε πίνακα του 1907

Μέχρι την ηλικία των δεκαεννέα ετών, το 1894, ο Αν είχε γράψει πολλά ερωτικά τραγούδια. Ωστόσο, πίσω από αυτή την κοσμική του επιτήδευση, κρύβονταν επιμελώς τα προσωπικά του συναισθήματα. Είχε στενές φιλίες με διάφορες γυναίκες, οι οποίες ελκύονταν έντονα από τον γοητευτικό, νεαρό συνθέτη. Η Κλεοπάτρα ντε Μερόντ (Cléopatre-Diane de Merode), μια διάσημη καλλονή τής εποχής -και τρία χρόνια μεγαλύτερη από τον Αν-, τον ενέπνευσε να γράψει: «τη λατρεύω ως ένα μεγάλο και τέλειο έργο τέχνης». Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, η αγάπη του γι’ αυτήν παρέμεινε πλατωνική για ολόκληρη τη ζωή του. Η φημισμένη εταίρα Liane de Pougy αναφέρεται στον Αν, στο ημερολόγιό της ως «η γλυκύτητα στη ζωή της». Αν και είχαν στενούς δεσμούς, η σχέση τους τελείωσε όταν η de Pougy παντρεύτηκε. Ο Αν, λέγεται ότι, τής είπε: «Αντίο, Lianon, μισώ τους παντρεμένους». Ωστόσο, ο συνθέτης θεωρείται ότι ήταν ομοφυλόφιλος, αν και σε προσωπικές του επιστολές κριτικάρει, συχνά, τόσο τους ομοφυλόφιλους όσο και την ομοφυλοφιλία.[14]

Με τον Προυστ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1894, αποδείχθηκε σημαδιακή χρονιά για τον Αν. Στο σπίτι της ζωγράφου Μ. Λεμαίρ (Madeleine Lemaire), συνάντησε έναν επίδοξο συγγραφέα τρία χρόνια μεγαλύτερο από αυτόν. Αυτός ο συγγραφέας ήταν ο -τότε ελάχιστα γνωστός-, Μαρσέλ Προυστ. Ο Προυστ και ο Αν μοιράζονταν, έκτοτε, την κοινή αγάπη τους για τη ζωγραφική, τη λογοτεχνία και τη μουσική του Φωρέ. Έγιναν εραστές [15] και, συχνά, ταξίδευαν μαζί και έκαναν διάφορα πλάνα. Ένα από αυτά, είχε ως αποτέλεσμα τη σύνθεση Ζωγράφοι (Peintres, 1896), ένα έργο για απαγγελία με συνοδεία πιάνου.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ο Αν εξάσκησε, επίσης, τη γραφή του με αποτέλεσμα να γίνει ένας από τους καλύτερους μουσικοκριτικούς. Ωστόσο, σπάνια εκτιμούσε τους συγχρόνους του και θαύμαζε τους καλλιτέχνες του παρελθόντος. Το γράψιμό του, όπως και του Προυστ, χαρακτηρίζεται από μια επιδεξιότητα στην απεικόνιση μικρών λεπτομερειών. Στο ημιτελές αυτοβιογραφικό μυθιστόρημά του, Ζαν Σαντέιγ (Jean Santeuil), μεταθανάτια δημοσιευμένο, ο Προυστ απαθανατίζει τον Αν.[9] Δεν είναι τυχαίο ότι ο Προυστ, άρχισε να γράφει ένα χρόνο μετά τη γνωριμία του με τον Αν και, παρόλο που έπαψαν να είναι εραστές, οι δύο καλλιτέχνες παρέμειναν φίλοι μέχρι τον θάνατό του, το 1922.

Οι δύο Πόλεμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1909, ο Αν πολιτογραφήθηκε Γάλλος και, το 1914, στο ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, προσφέρθηκε εθελοντικά να υπηρετήσει στον γαλλικό στρατό. Παρά τα 40 του χρόνια, δηλαδή μεγαλύτερος από την επίσημη ηλικία στράτευσης, έγινε αποδεκτός και υπηρέτησε, αρχικά ως φαντάρος, φτάνοντας τελικά στον βαθμό του δεκανέα. Ενώ βρισκόταν στο μέτωπο συνέθεσε έναν κύκλο τραγουδιών σε ποίηση Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον.

Ως μαέστρος, ο Αν εξειδικεύτηκε στη διεύθυνση έργων του Μότσαρτ, διευθύνοντας τις αρχικές παραστάσεις του Φεστιβάλ του Σάλτσμπουργκ, μετά από πρόσκληση της διάσημης Λ. Λέμαν (Lilli Lehmann), όταν το φεστιβάλ αναβίωσε μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Διετέλεσε, επίσης, στις δεκαετίες του 1920 και του 1930 γενικός διευθυντής της Όπερας του Καζίνο των Καννών. Για πολλά χρόνια ήταν μουσικοκριτικός, με μεγάλη βαρύτητα γνώμης, στην παρισινή Le Figaro.

Ο Αν παρέλαβε τις παρτιτούρες τής περίφημης Συμφωνίας σε Ντο Μείζονα του Ζωρζ Μπιζέ, η οποία ήταν ακόμη ανεκτέλεστη, από την ίδια τη χήρα του συνθέτη. Ο Αν, με τη σειρά του, τις κατέθεσε στη βιβλιοθήκη του Ωδείου του Παρισιού, όπου βρέθηκαν το 1933 και δόθηκε η πρώτη παράσταση του έργου, το 1935. Ο Αν αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το Παρίσι το 1940 κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής και επέστρεψε στο τέλος του πολέμου, το 1945, γαι να αναλάβει το πόστο τού διευθυντή της Όπερας του Παρισιού. Ωστόσο, πέθανε το 1947 από έναν όγκο στον εγκέφαλο, χωρίς να πραγματοποιήσει τις μεταρρυθμίσεις για τις οποίες ήλπιζαν οι υποστηρικτές του.[13]

Ο τάφος του Ρεϊνάλντο Αν στο παρισινό Κοιμητήριο Περ Λασαίζ

Μουσικολογικές σημειώσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Αν έγινε περιζήτητος για τα τραγούδια του, ωραιότατους κύκλους μελωδιών για φωνή και πιάνο. Επίσης, έγραψε έργα για το μουσικό θέατρο όπου ξεχωρίζουν οι οπερέτες του, πρότυπα μελωδικής και αρμονικής κομψότητας στη μορφή και στη μελοποίηση του λόγου, που τον ανέδειξαν στον σημαντικότερο, ίσως, συνεχιστή των έργων τού Όφενμπαχ και του Μεσαζέ (A. Messager).[9]

Κυριότερα έργα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όπερες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Το Νησί του Ονείρου (L'île du rêve, 1891-3)
  • Χριστουγεννιάτικο Ποιμενικό (La pastorale de Noël, 1908)
  • Θριαμβική Εορτή (Fête triomphale, 1919)
  • Το Περιστέρι του Βούδα (La colombe de Bouddha, 1921)
  • Ο Έμπορος της Βενετίας (Le Marchand de Venise, 1935)
  • Πολύ Κακό για το Τίποτα (Beaucoup de bruit pour rien, 1936)

Οπερέτες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Μιουσική (Miousic, 1914)
  • Σχοινόπρασο (Ciboulette, 1923)
  • Μότσαρτ (Mozart, 1925)
  • Καιρός για Αγάπη (Le temps d'aimer, 1926)
  • Μπρούμελ (Brummel, 1930-1)
  • Μαλβίνα (Malvina, 1935)

Μπαλέτα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Τέλος της Αγάπης (Fin d'amour, 1892)
  • Το Ιερό Δάσος (Le bois sacré, 1910)
  • Ο Γαλάζιος Θεός (Le dieu bleu, 1912), για εκκλησιαστικό όργανο
  • Στους Ελαιώνες της Ιταλίας (Aux bosquets d'Italie, 1937)

Μουσική δωματίου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Πρώτα Βαλς (Premières valses, 1890-1), εισαγωγή και 10 βαλς για πιάνο
  • Το Καρναβάλι των Γερασμένων Κοτόπουλων (Le carnaval des vieilles poules, 1891), για κουαρτέτο εγχόρδων και πιάνο
  • Οι Εντυπώσεις (Les impressions, 1890-1), για πιάνο
  • Πρωτόλεια (Juvénilia, 1890-1), 6 μικρά κομμάτια για πιάνο
  • Σερενάτα (1891-2), για κουαρτέτο εγχόρδων
  • 3 Πρελούδια πάνω ιρλανδικές λαϊκές μελωδίες (3 Préludes sur des airs populaires irlandais, 1893), για πιάνο 4 χέρια
  • Πορτραίτα Ζωγράφων (Portraits de peintres, 1894-6), 4 κομμάτια για πιάνο σε ποίηση Μαρσέλ Προυστ
  • Μελαγχολικό Καπρίτσιο (Caprice Melancolique, 1897), για 2 πιάνα
  • Τρίο σε Φα Ελάσσονα (1896), για βιολί, βιολοντσέλο και πιάνο
  • Το Αποπροσανατολισμένο Χελιδόνι (Le rossignol éperdu, 1902-10), 53 ποιήματα για πιάνο
  • Η Ξετυλιγμένη Κορδέλα (Le ruban dénoué, 1904), 12 βάλς για 2 πιάνα και 1 τραγούδι
  • 7 Νανουρίσματα (7 Berceuses, 1904), για πιάνο 4 χέρια
  • Παβάνα του Άντζελο (Pavane d'Angelo, 1905), για πίκολο φλάουτο, κλαρινέτο, κιθάρα, άρπα/πιάνο, 2 βιολιά, βιόλα και βιολοντσέλο
  • Ρομανέσκ σε Ντο Μείζονα (1905-10), για φλάουτο, βιόλα και πιάνο
  • Σονατίνα για πιάνο σε Ντο Ματζόρε (1907)
  • Κουιντέτο με πιάνο σε Φα# Ελάσσονα (1921)
  • Σονάτα για βιολί και πιάνο σε Ντο Μείζονα (1926)
  • 2 Σπουδές για πιάνο (1927)
  • Εκλογή (Églogue, 1936), για όμποε, κλαρινέτο και φαγκότο
  • Κουαρτέτο εγχόρδων σε Λα Ελάσσονα (1939)
  • Κουαρτέτο εγχόρδων σε Φα Μείζονα (1939-43)
  • Κουαρτέτο με πιάνο σε Σολ Μείζονα (1946)
  • Καριγιόν για ρολόι τοίχου με εκκρεμές (Carillon pour pendule murale , 1936), για καμπανάκια
  • 2 Πρελούδια για εκκλησιαστικό όργανο

Προγραμματική μουσική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Εσθήρ (Esther, 1898)
  • Βέρθερος (Werther, 1902)
  • Λουκρητία Βοργία (Lucrèce Borgia, 1911)
  • Μέδουσα (Méduse, 1911)
  • Σάρα Μπερνάρ (Sarah Bernhardt -Gala- 1914)
  • Μανόν, Γενναίο Κορίτσι (Manon, fille galante, 1923)
  • Η Βασίλισσα του Σαβά (La reine de Sheba, 1924)
  • Ο Άνδρας με Δέκα Γυναίκες (L'homme avec dix femmes, 1937)
  • Λάουρα και Πετράρχης ( Laure et Pétrarque , 1937)
  • Μεταξύ μας (Entre nous, 1939)

Χορωδιακά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Ο Φτωχός της Ασίζης (Le pauvre d'Assise, 1888-1933), ορατόριο
  • Ισπανική Αλμποράδα (Aubade espagnole, 1890), για τενόρο, ανδρική χορωδία και πιάνο (επίσης για 2 τενόρους, βαρύτονο και πιάνο)
  • 12 Ροντέλ (1897-8), για σολίστες, μικτή χορωδία και πιάνο
  • 10 Λατινικές Σπουδές (10 Études latines, 1899-1900), για σολίστες φωνής, χορωδία και πιάνο
  • Οι μούσες Θρηνούν (για) τον Θάνατο του Ράσκιν (Les muses pleurant la mort de Ruskin, 1902), για 9 γυναικείες φωνές, γυναικεία χορωδία (βοκαλίζ) και άρπα
  • Το τριαντάφυλλο και το περιστέρι (Le rosier et la colombe, 1910), για χορωδία/2 φωνές σόλο a capella, σε κείμενο του Ζαν Κοκτώ
  • Ήσυχη Νύχτα (Noctem quietam, 1917), για τενόρο, χορωδία και εκκλησιαστικό όργανο/πιάνο (ad libitum)
  • Σύ Εί Πέτρος (Tu Es Petrus, 1938), μοτέτο για μπάσο, χορωδία και εκκλησιαστικό όργανο/πιάνο (ad libitum)
  • Καθεδρικός Ναός του Στρασβούργου (Cathédrale de Strasbourg, 1945), για τενόρο, χορωδία και ορχήστρα

Κύκλοι τραγουδιών και τραγούδια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • 7 Γκρίζα Τραγούδια (7 Chansons grises, 1887-90), σε στίχους Βερλαίν
  • 20 Μελωδίες, 1η συλλογή (20 Mélodies, 1er recueil, 1888-96), για φωνή και πιάνο (μεταξύ των οποίων το Εάν οι στίχοι μου είχαν φτερά Si mes vers avaient des ailes)
  • Στο φως του φεγγαριού (Au clair de lune, 1891), για φωνή και πιάνο
  • Σαν μια Κραυγή (Comme un cri, 1891), για φωνή και πιάνο
  • Ομοιότητα (Ressemblance, 1891), για φωνή και πιάνο
  • 2 Μελωδίες στα Γερμανικά (2 Mélodies en allemand, 1896), για φωνή και πιάνο
  • 20 Μελωδίες, 2η συλλογή (20 Mélodies, 1er recueil, 1896-1921), για φωνή και πιάνο
  • Ο Αμνός του Θεού (Agnus Dei, 1897), για σοπράνο, βαρύτονο και εκκλησιαστικό όργανο
  • 12 Ροντέλ (12 Rondels, 1897-8), για σολίστες φωνής, μικτή χορωδία και πιάνο
  • Η Μοίρα Φαίδρα (Le Destin Phèdre, 1898), για φωνή και πιάνο
  • Αγάπη χωρίς Φτερά (Amour sans ailes, 1899), για φωνή και πιάνο
  • Βενετία (Venezia, 1901), 6 τραγούδια σε βενετσιάνικη διάλεκτο για φωνή και πιάνο
  • Τα Τραυματισμένα Φύλλα (Les feuilles blessées, 1901-6), για φωνή και πιάνο, σε κείμενα Ζαν Μορεάς
  • Τραγούδια και Μαδριγάλια (Chansons et madrigaux, 1907), για 3 ή 4 φωνές και πιάνο (ad libitum)
  • 5 Μικρά Τραγούδια (Chansons et madrigaux, 1907), για 3 ή 4 φωνές και πιάνο (ad libitum)
  • Τραγούδια και Μαδριγάλια (5 Petites chansons, 1915), για φωνή και πιάνο

Κινηματογραφική μουσική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Η Κυρία με τας Καμελίας (La dame aux Camélias, 1934), σε σκηνοθεσία Φερνάρντ Ριβέρ και Αμπέλ Γκανς
  • Σαπφώ (Sapho, 1934), σε σκηνοθεσία Λεόνς Περέτ

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 28  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 12406064t. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. ↑ 3,0 3,1 International Music Score Library Project. Category:Hahn,_Reynaldo. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2014.
  5. ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. xx0001674. Ανακτήθηκε στις 23  Νοεμβρίου 2019.
  6. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  7. ↑ LIBRIS. Εθνική Βιβλιοθήκη της Σουηδίας. 6  Νοεμβρίου 2012. mkz25qh542vh6n8. Ανακτήθηκε στις 24  Αυγούστου 2018.
  8. ↑ Operone. hahn. Ανακτήθηκε στις 5  Απριλίου 2022.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Λεωτσάκος
  10. ↑ The melodies of Reynaldo Hahn, Thea Sikora Engelson, 1966, page 11, ISBN 9780542795169]
  11. ↑ http://www.reynaldo-hahn.net/Textes/divers/IREI_5.pdf
  12. ↑ Quinn
  13. ↑ 13,0 13,1 Johnson
  14. ↑ Carter, William C. Marcel Proust. Yale University Press (2000) p. 167.
  15. ↑ Carter

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • «Λεξικό Μουσικής και Μουσικών» (Dictionary of Music and Musicians) του George Grove, D.C.L (Oxford, 1880)
  • Kennedy, Michael Λεξικό Μουσικής της Οξφόρδης (Oxford University Press Αθήνα: Γιαλλέλης, 1989) ISBN 960-85226-1-7
  • Γιώργος Λεωτσάκος, επιμέλεια λήμματος στην εγκυκλοπαίδεια «Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα», έκδοση 1981, τόμος 8, σ. 147
  • Enciclopedia Bompiani-Musica, Milano (εκδ. ΑΛΚΥΩΝ, 1985)
  • Eric Blom The New Everyman Dictionary of Music (Grove Weidenfeld, N. York, 1988)
  • Carter, William C. (2006), Proust in Love, Yale University Press, pp. 31–5, ISBN 0-300-10812-5
  • Johnson, Graham (1996). Felicity Lott, Susan Bickley, Ian Bostridge, Stephen Varcoe, Graham Johnson. In "Songs by Reynaldo Hahn" [CD Liner Notes]. London: Hyperion.
  • Quinn, Michael (November 2004), "Will the Real Reynaldo Hahn Please Stand Up?", The Gramophone, p. A15
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ρεϊνάλντο_Αν&oldid=10610121"