Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μπόνα Ντέα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η Μπόνα Ντέα (λατινική γλώσσα: Bona Dea) ήταν μια από τις κύριες θεότητες της ρωμαϊκής μυθολογίας, προστάτιδα της καρπερότητας, της ίασης, της παρθενίας και των γυναικών γενικότερα. Ήταν κόρη του Φαύνου, ενώ και η ίδια αποκαλούταν συχνά «Φαύνα». Το όνομά της σημαίνει κυριολεκτικά «η καλή θεά», και πιθανώς πρόκειται για ευφημισμό, μιας και στους άνδρες απαγορευόταν να πουν το όνομά της.

Ήταν αιώνια παρθένα και σχετιζόταν με την παρθενία και την καρπερότητα των γυναικών. Έτσι πολλές Ρωμαίες την επικαλούνταν για να μπορέσουν να φέρουν στον κόσμο παιδιά. Επίσης ήταν θεά της ίασης, με τους ασθενείς να λαμβάνουν φροντίδα στον κήπο του ναού της με φάρμακα από βότανα. Τέλος σχετιζόταν με την απελευθέρωση από τη δουλεία. Πολλοί από τους πιστούς της ήταν απελέυθεροι σκλάβοι. Για όλα τα παραπάνω, μεγάλο σεβασμό της έτρεφαν ιδιαίτερα τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα και οι γυναίκες.

Η Μπόνα Ντέα απεικονίζεται συνήθως ένθρονη, ενώ κρατά το Κέρας της Αμάλθειας. Σύμβολό της είναι το φίδι, το οποίο συνδέεται με την ίαση, και γι’ αυτό το λόγο ιερά φίδια φυλάσσονταν στο ναό της στη Ρώμη. Η εικόνα της ήταν παρούσα σε πολλά από τα ρωμαϊκά νομίσματα.

Η λατρεία της τελούταν επίσημα στο ναό της στον Αβεντίνο Λόφο. Ωστόσο οι μυστικές τελετές προς τιμήν της λάμβαναν χώρα στο σπίτι ενός πλούσιου Ρωμαίου αξιωματούχου, στις 4 Δεκεμβρίου. Σε αυτές συμμετείχαν μονάχα γυναίκες. Ακόμη και σκίτσα ή πορτραίτα ανδρών ή αρσενικών ζώων απαγορεύονταν στο χώρο, ενώ απαγορευόταν να πει κανείς τις λέξεις «κρασί» και «μυρτιά», γιατί μια φορά ο πατέρας της θεάς την έδειρε άσχημα με ένα κλαδί μυρτιάς επειδή μέθυσε. Υπεύθυνη για τις τελετές ήταν κάθε χρόνο η σύζυγος του πρεσβύτερου αξιωματούχου που ήταν παρών στη Ρώμη, ενώ την βοήθειά τους προσέφεραν οι Εστιάδες Παρθένες. Ελάχιστα πράγματα είναι γνωστά για την τελετή, ωστόσο πιστεύεται πως ήταν αγροτικής προέλευσης.

Το διασημότερο περιστατικό που σχετίζεται με τις τελετές αυτές έλαβε χώρα το 62 π.Χ. όταν διέπραξε ιεροσυλία ο Πούμπλιος Κλώδιος Πούλχερ, ο οποίος εισήλθε μεταμφιεσμένος σε γυναίκα στην τελετή που λάμβανε χώρα στο σπίτι του Pontifex Maximus, Ιουλίου Καίσαρα, προκειμένου να συναντήσει τη σύζυγο του τελευταίου, την Πομπήια. Όταν αποκαλύφθηκε η ταυτότητά του ξέσπασε μείζον πολιτικό σκάνδαλο που κράτησε μήνες και ανέστειλλε την πολιτική ζωή της πόλης.

  • Micha F. Lindemans. «Encyclopedia Mythica». Brief history of Bona Dea. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαρτίου 2010. Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2008. 
  • Margaret Imber. «Bates College». Bona Dea trivia. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2008.