Λουάνσια
| Λουάνσια | |
|---|---|
 | |
  Λουάνσια | |
| Χώρα | Ζάμπια |
| Διοικητική υπαγωγή | Κόππερμπελτ |
| Ίδρυση | 1902 |
| Υψόμετρο | 1.238 μέτρα |
| Πληθυσμός | 147.400 (2022)[1] |
| Ζώνη ώρας | UTC+02:00 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η Λουάνσια (αγγλ. Luanshya) είναι πόλη της Ζάμπιας, πρωτεύουσα ομώνυμου διαμερίσματος στην Επαρχία Κόππερμπελτ, κοντά στην Ντόλα. Ο πληθυσμός της ανερχόταν σε 154.863 κατοίκους το 2020. Η Λουάνσια είναι κτισμένη σε υψόμετρο 1.225 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Στην τοποθεσία της σημερινής πόλεως κατοικούσαν μέλη της φυλής Λάμμπα, υπό τον φύλαρχο Μουσίλι. Η Λουάνσια ιδρύθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα από ένα τυχαίο γεγονός, όταν ο τυχοδιώκτης Γουίλιαμ Κόλιερ (William Collier) πυροβόλησε και σκότωσε έναν ιππότραγο του είδους Hippotragus equinus (αγγλ. roan antelope, «αντιλόπη η ποικιλόχρους») στις όχθες του ποταμού Λουάνσια. Η αντιλόπη έπεσε στο έδαφος με το κεφάλι της να ακουμπά σε έναν βράχο, όπου ήταν ορατή μια εκτεθειμένη φλέβα μεταλλεύματος του χαλκού. Ο Κόλιερ σκέφθηκε να το εκμεταλλευθεί και η εξορυκτική εταιρεία που ιδρύθηκε τελικώς το 1902 ονομάσθηκε Roan Antelope Copper Mines Ltd. και υπάρχει ακόμη.
Για το μεγαλύτερο μέρος του 20ού αιώνα εξορυσσόταν χαλκός σε μεγάλες ποσότητες στη Λουάνσια, αλλά τις τελευταίες δεκαετίες του αιώνα η εξόρυξη έγινε λιγότερο επικερδής, οπότε η πόλη γνώρισε έντονη οικονομική ύφεση. Η εταιρεία κρατικοποιήθηκε το 1970 και επανιδιωτικοποιήθηκε το 1997. Από τότε έχει αλλάξει επανειλημμένα ιδιοκτησία, με Ινδούς και μετά Κινέζους ιδιοκτήτες. Υπάρχει πάντως ακόμη αρκετή ποσότητα χαλκού στο υπέδαφος.
Στην οικονομία της Λουάνσια συνεισφέρει και ένας αναπτυσσόμενος αγροτικός τομέας, με μικροκαλλιεργητές να παράγουν καλαμπόκι, σιτάρι, σόγια και άλλα προϊόντα. Στην πόλη λειτουργεί Τεχνικό και Εκπαιδευτικό Κολέγιο (TVTC), από το οποίο έχει αποφοιτήσει μια γενιά διδασκόντων τα τεχνικά μαθήματα στη Ζάμπια. Λειτουργεί επίσης Τεχνικό Επαγγελματικό Κολέγιο (Luanshya Technical and Business College, LTBC). Τα LTBC και TVTC βρίσκονται το ένα δίπλα στο άλλο, και πολύ κοντά το Σχολείο «Ντα Γκάμα», το μοναδικό σχολείο σε όλη την Επαρχία Κόππερμπελτ για παιδιά με ειδικές ανάγκες, ονομασμένο από το όνομα του περίφημου Πορτογάλου εξερευνητή.
Η Λουάνσια διαθέτει τρία νοσοκομεία: το Γενικό Νοσοκομείο Roan, όπου κατευθύνονται κυρίως τα επείγοντα περιστατικά, το περιφερειακό Νοσοκομείο Τόμσον και το Νοσοκομείο της Λουάνσια. Η πόλη διαθέτει ομώνυμο μικρό αεροδρόμιο, στα ανατολικά της, αλλά κυρίως εξυπηρετείται από το Διεθνές Αεροδρόμιο «Σάιμον Μουάνσα» της Ντόλα, που απέχει περίπου 28 χιλιόμετρα.[2] Πολιτικά, η Λουάνσια χωρίζεται σε δύο εκλογικές περιφέρειες.
- Στην πόλη γεννήθηκαν ο τραγουδιστής Τζων Έντμοντ (γενν. 1936), ο Βρετανός φιλόσοφος και συγγραφέας Άντονυ Κλίφορντ Γκρέυλινγκ (γενν. 1949) και ο Αντιπρόεδρος της Ζάμπιας Τζωρτζ Κούντα (1956-2012).