Κάρμινα Μπουράνα

Από τη συλλογή "Κάρμινα Μπουράνα" του 11ου-13ου αιώνα.

Κάρμινα Μπουράνα είναι ο τίτλος μιας χειρόγραφης συλλογής 254 ποιημάτων αλλά και τραγουδιών που γράφτηκαν στις αρχές του 13ου αιώνα. Η αυθεντική συλλογή βρίσκεται σήμερα στην Κρατική Βιβλιοθήκη της Βαυαρίας στο Μόναχο.

Τα χειρόγραφα

Τα χειρόγραφα βρέθηκαν στο αβαείο των Βενεδικτίνων μοναχών στο βαυαρικό χωριό Μπενεδικτμπόιερν (Benediktbeuern), στους πρόποδες των βαυαρικών Άλπεων. Από έρευνες ωστόσο προέκυψε ότι δεν δημιουργήθηκαν εκεί.

Ο λατινικός τίτλος «Carmina Burana» (τα ποιήματα του Μπόιερν) δόθηκε το 1847 από τον Γιόχαν Σμέλερ.

Είναι σχεδόν όλα γραμμένα στα λατινικά, ενώ κάποια είναι γραμμένα σε διάλεκτο των γερμανικών και λίγα στα γαλλικά: έχουμε να κάνουμε με "μακαρονικούς στίχους", μια μείξη λατινικών, γερμανικών και γαλλικών με τη δημώδη γλώσσα της εποχής εκείνης. Γράφτηκαν από σπουδαστές και κληρικούς γύρω στο 1230, όταν τα λατινικά ήταν η κοινή γλώσσα (λίνγκουα φράνκα) σε όλη την Ιταλία και τη Δυτική Ευρώπη. Στα 45 από τα ποιήματα υπάρχουν μουσικές νότες που δείχνουν ότι είναι τραγούδια.

Τα περισσότερα ποιήματα και τραγούδια φαίνεται να αποτελούν δημιουργία των Γολιάρδων δόκιμων κληρικών, που σατίριζαν τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.

Ενότητες

Κάρμινα Μπουράνα: "Ο Τροχός της Τύχης".

Η συλλογή διαιρείται σε έξι ενότητες:

• Carmina ecclesiastica, τραγούδια θρησκευτικού περιεχομένου
• Carmina moralia et satirica, ηθικά και σατιρικά τραγούδια
• Carmina amatoria, ερωτικά τραγούδια
• Carmina potoria, τραγούδια της ταβέρνας, για το ποτό και τα παιχνίδια
• Ludi, θρησκευτικά έργα, ύμνοι
• Supplementum, παραλλαγές των προηγούμενων τραγουδιών με πρόσθετα σχόλια κριτικής

Η πρώτη ενότητα έχει χαθεί και δεν υπάρχει μαρτυρία για τα χαμένα ποιήματα. Η τελευταία ενότητα δεν ανήκε αρχικά στο χειρόγραφο, αλλά είναι μια ανακατασκευή κάποιων ποιημάτων από τους μελετητές, για τα οποία υπήρχαν διαφορές και διορθώσεις. Επίσης, πολλά από τα θρησκευτικά και τα ερωτικά ποιήματα συνοδεύονται από μουσικά σημεία, που δείχνουν ότι υπάρχει κάποια μελωδία, ενώ κάποια ποιήματα έχουν και κάποιες αντίστοιχες μελωδίες που ανακαλύφθηκαν σε μεταγενέστερα χειρόγραφα.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα από τα ερωτικά τραγούδια είναι το 13 (85), το οποίο δίνει έμφαση στη μελωδική πτυχή του μεσαιωνικού λατινικού λυρικού ποιήματος:

Veris dulcis in tempore florenti stat sub arbore Iuliana cum sorore. Dulcis amor! Refl. Qui te caret hoc tempore, Fit vilior. Ecce florescunt arbores, lascive canunt volucres; inde tepescunt virgines. Dulcis amor! Refl. Qui te caret hoc tempore, Fit vilior. Ecce florescunt lilia, et virginum dant agmina summo deorum carmina. Dulcis amor! Refl. Qui te caret hoc tempore, Fit vilior. Si tenerem, quam cupio, in nemore sub folio, oscularer cum gaudio. Dulcis amor! Refl. Qui te caret hoc tempore, Fit vilior.

Αληθινά, στην εποχή της άνοιξης Στέκει πίσω απ' τ' ανθισμένο δέντρο Η γλυκιά Ιουλιάνα με την αδελφή της. Έρωτα γλυκέ! Ανάξιος θε να ΄ναι όποιος ζει σε τέτοιαν εποχή, δίχως εσένα. Για κοίτα, ανθίζουν τα δέντρα, Λάγνα τραγουδούν τα πουλιά, Ανάμεσα τους, δροσίζονται οι νεαρές. Έρωτα γλυκέ! Ανάξιος θε να ΄ναι όποιος ζει σε τέτοιαν εποχή, δίχως εσένα. Για κοίτα, ανθίζουν τα κρίνα Παρθένες τραγουδάνε στον πιο ψηλό απ' τους θεούς. Έρωτα γλυκέ! Ανάξιος θε να ΄ναι όποιος ζει σε τέτοιαν εποχή, δίχως εσένα. Α να μπορούσα να κρατήσω την κόρη π' αγαπώ στο δάσος μέσα κάτω απ΄τα φυλλώματα, χαρούμενα να τη φιλήσω. Έρωτα γλυκέ! Ανάξιος θε να ΄ναι όποιος ζει σε τέτοιαν εποχή, δίχως εσένα.

Στην τέχνη

Μεταξύ του 1935 και του 1936 ο Γερμανός συνθέτης Καρλ Ορφ χρησιμοποίησε 24 από τα περιεχόμενα ποιήματα στην ομώνυμη καντάτα του.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Κείμενο με μεταφράσεις από το Teach Yourself Latin
• Athena Review
• Κάρμινα Μπουράνα: Μια ανάλυση της τελειότητας, 1996.
• Ολοκληρωμένο κείμενο. (χωρίς μετάφραση) από τη Βιβλιοθήκη της Augustana