Παμψυχισμός

Στην φιλοσοφία, παμψυχισμός ονομάζεται η άποψη ότι η συνείδηση, μυαλό ή ψυχή είναι παγκόσμιο και αρχέγονο χαρακτηριστικό όλων των πραγμάτων. Οι παμψυχιστές θεωρούν τους εαυτούς τους μυαλά σε έναν κόσμο μυαλών.

Ο παμψυχισμός είναι μια από παλιότερες φιλοσοφικές θεωρίες, ενώ έχει αποδοθεί σε φιλοσόφους όπως οι Θαλής, Παρμενίδης, Πλάτωνας, Αβερρόης, Σπινόζα, Λάιμπνιτς και Γουίλιαμ Τζέιμς. Ο παμψυχισμός επίσης απαντάται σε αρχαίες φιλοσοφίες όπως ο Στωικισμός, ο Ταοϊσμός, Βεδάντα, και Μαχαγιάνα. Κατά το 19ου αιώνα ο παμψυχισμός ήταν η στάνταρτ θεωρία στη φιλοσοφία του νου, αλλά γνώρισε ύφεση κατά τα μέσα του 20ου αιώνα με την άνοδο του λογικού θετικισμού. Το πρόσφατο ενδιαφέρον για το δύσκολο πρόβλημα της συνείδησης έχει αναβιώσει και το ενδιαφέρον για τον παμψυχισμό.