Βικιπαίδεια

Αρ Νουβό

Με τον όρο Αρ Νουβό, Αρ Νουβώ, Αρτ Νουβό ή Αρτ Νουβώ (γαλλικά Art Nouveau, σημαίνει Νέα Τέχνη) αναφερόμαστε στο διεθνές καλλιτεχνικό κίνημα, στην αρχιτεκτονική και στις εφαρμοσμένες τέχνες, κυρίως τη διακόσμηση, που αναπτύχθηκε μεταξύ του 1890 και του 1910. Ως αντίδραση στην τέχνη του 19ου αιώνα, η Αρ Νουβό εμπνεύστηκε από τη μορφή και τη δομή της φύσης και ιδιαίτερα από τις γραμμές των φυτών και των λουλουδιών.

Ο όρος σχετίζεται με τα κινήματα που αναπτύχθηκαν σε χώρες της Ευρώπης και έλαβαν ένα ίδιο όνομα : στην Αυστρία ως Secession stil κατά τον Wiener Secession ; στην Ισπανία και στην Καταλονία ως Μοντερνισμός ; στην Τσεχία ως Secese ; στη Δανία ως Skønvirke ή Jugendstil ; στη Γερμανία ως Jugendstil ή Reformstil ; στην Ουγγαρία ως Szecesszió ; στην Ιταλία ως Art Nouveau, Stile Liberty ή Stile floreale ; στη Λιθουανία ως Modernas ; στη Νορβηγία ως Jugendstil ; στην Πολωνία ως Secesja ; στη Σλοβακία ως Secesia; στην Ουκρανία και στη Ρωσία ως Модерн (Μοντέρνος) ; στη Σουηδία και στη Φινλανδία ως Jugend. Στην Αμερική χρησιμοποιήθηκε ο όρος Μοντέρνο Στυλ. Το Ηνωμένο Βασίλειο χρησιμοποιεί τον γαλλικό όρο Αrt Νouveau, ο οποίος χρησιμοποιήθηκε επίσης στη Γαλλία και το Βέλγιο και στα ελληνικά αποδίδεται ως Νέα Τέχνη.

Το Αρ Νουβό είναι ένα καλλιτεχνικό κίνημα που καλύπτει μια ευρεία γκάμα των καλών τεχνών, συμπεριλαμβανομένων της αρχιτεκτονικής, της διακόσμησης, της ζωγραφικής, της γραφιστικής, της κεραμικής τέχνης και της τέχνης του γυαλιού αλλά και των κοσμημάτων, των επίπλων και των υφασμάτων. Επηρέασε μεταγενέστερες τάσεις στη Μοντέρνα τέχνη.

Το 1910, το Αρ Νουβό θεωρούνταν ήδη ξεπερασμένο. Αντικαταστάθηκε από το αρχιτεκτονικό και διακοσμητικό κίνημα που κυριαρχούσε ήδη στην Ευρώπη και ήταν αρχικά γνωστό ως Αρ Ντεκό και αργότερα ως Μοντερνισμός.

Ιστορία

Επεξεργασία
 
The Peacock Skirt, έργο του Aubrey Beardsley (1892).

Το ύφος της Αρ Νουβό θεωρείται πως άρχισε να διαμορφώνεται στη δεκαετία του 1880 αλλά η περίοδος σημαντικής ακμής του τοποθετείται χρονικά στο διάστημα 1892-1902. Μετά το 1905 συναντούμε περιορισμένες και μεμονωμένες εκφράσεις του. Αποτέλεσε κίνημα με διεθνή χαρακτηριστικά, καθώς αναπτύχθηκε σε πολλές διαφορετικές χώρες μεταξύ των οποίων η Αμερική, η Αγγλία, η Ολλανδία και η Σκανδιναβία.

Η ονομασία Art Nouveau χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από σύγχρονους κριτικούς τέχνης στο Βέλγιο και αργότερα αποτέλεσε την ονομασία της γκαλερί του Παρισιού Maison de l'Art Nouveau, υπό τη διεύθυνση του Σάμουελ Μπινγκ (Samuel Bing) και η οποία ειδικευόταν σε σύγχρονα έργα Αρ Νουβό καλλιτεχνών. Εκεί εκτίθενται έργα καλλιτεχνών που θεωρούνται σήμερα ως οι πατέρες του κινήματος, όπως ο Έντβαρτ Μουνκ (Edvard Munch) ή ο γλύπτης Ροντέν.

Παρά την καλλιτεχνική δραστηριότητα της πόλης του Παρισιού, η Αρ Νουβό φαίνεται πως εξελίχθηκε ακόμα περισσότερο στο Νανσύ, τόσο ώστε να δημιουργηθεί και η αντίστοιχη Σχολή της. Καταλυτικό όμως ρόλο στην εξέλιξη της Αρ Νουβό θεωρείται πως διαδραμάτισε η Διεθνής Έκθεση του 1900 στο Παρίσι, όπου το πρωτοποριακό νέο ύφος κυριάρχησε.

Έκθεση Maison de l'Art Nouveau (1895)

Επεξεργασία

Χαρακτηριστικά

Επεξεργασία
 
Το Καφέ Ζερμπώ. Δείγμα αρχιτεκτονικής αρ νουβό.

Βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα του κινήματος είναι η επιτήδευση της μορφής, κυρίως για στοιχεία που αντλούνται από τη φύση καθώς και η στενή συσχέτιση του με το κίνημα του συμβολισμού. Η Αρ Νουβό συνδέθηκε ακόμα με την ιαπωνική και τη γοτθική τέχνη. Μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα οι ιαπωνικές επιρροές εντείνονταν διαρκώς, όπως το μαρτυρά η δημοσίευση του περιοδικού Καλλιτεχνική Ιαπωνία (1881-1991) από τον Σάμουελ Μπινγκ, καθώς και οι εκθέσεις ιαπωνικής τέχνης που οργανώνονταν από την Κεντρική Ένωση Διακοσμητικών Τεχνών (1893) και τη Σχολή Καλών Τεχνών (1890). Η ιαπωνική τέχνη προσέφερε στην Αρ Νουβό τη μίμηση των φυσικών μορφών αλλά και την αναζήτηση περίπλοκων διακοσμητικών θεμάτων.

Ένα άλλο χαρακτηριστικό της Αρ Νουβό, είναι η διάθεση των καλλιτεχνών να καταργήσουν τις αποστάσεις μεταξύ των διαφορετικών μορφών της τέχνης, τις οποίες και προσπαθούν να ενοποιήσουν. Για το λόγο αυτό θεωρείται και ένα συνολικό ύφος που συνδέθηκε με κάθε είδους σχέδιο, στην αρχιτεκτονική, στην εσωτερική διακόσμηση, στη γλυπτική, στην επιπλοποιία, στα κοσμήματα, στη βιοτεχνία και αλλού.

Στην αρχιτεκτονική και τη διακόσμηση, το ύφος της Αρ Νουβό δανείστηκε αρκετά στοιχεία από την τέχνη της Βικτωριανής εποχής, προσθέτοντας παράλληλα σύγχρονες ιδέες στα περισσότερο αφηρημένα στοιχεία του μπαρόκ ύφους.

Τα νέα καλλιτεχνικά χαρακτηριστικά της Αρ Νουβό θεωρείται πως προετοίμασαν τα μεταγενέστερα πρωτοποριακά κινήματα του 20ού αιώνα, όπως ήταν η Αρ Ντεκό (Art Deco), ο εξπρεσιονισμός, ο κυβισμός και ο υπερρεαλισμός.

Αρχιτεκτονική της Αρ Νουβό

Επεξεργασία

Έκθεση της Αρ Νουβό στο Παρίσι (1900)

Επεξεργασία

Η Αρ Νουβό στη Γαλλία

Επεξεργασία

Άλλες χώρες

Επεξεργασία

Βέλγιο, Ολλανδία και Ελβετία

Επεξεργασία

Κίνημα Μοντερνισμού και Glasgow School στο Ηνωμένο Βασίλειο

Επεξεργασία

Το Jugendstil στη Γερμανία

Επεξεργασία

Το Secession στην Αυστρία

Επεξεργασία

Το Secession στην Κεντρική Ευρώπη

Επεξεργασία
  •  
    Cabinet by Ödön Faragó, from Budapest (1901)
  •  
    Hotel Meran in Prague
  •  
    The Jubilee Synagogue in Prague (1908)
  •  
    Culture house in Skalica (Slovakia)
  •  
    «Πόρτα με Ηλιοτρόπια» (1900) της πολυκατοικίας στην οδό Hastalska 6, Αρχιτέκτονες: Osvald Polivka & Václav Haver, Πράγα, Τσεχία

Το Stile στην Ιταλία

Επεξεργασία

Μοντερνισμός στην Ισπανία, Arte Nova στην Πορτογαλία

Επεξεργασία

Το Jugendstil στη Σκανδιναβία

Επεξεργασία

Περιοδικό World of Art στη Ρωσία

Επεξεργασία

Το Tiffany Style στις Ηνωμένες Πολιτείες

Επεξεργασία

Σχέση με άλλα καλλιτεχνικά κινήματα

Επεξεργασία
 
Adele Bloch-Bauer 1 by Gustav Klimt (1907)

Ως καλλιτεχνικό κίνημα, η Αρ Νουβό έχει συσχετιστεί με κινήματα της προ-Ραφαήλ εποχής και με κινήματα του συμβολισμού αλλά και με καλλιτέχνες όπως ο Όμπρεϊ Μπίρντσλι, ο Αλφόνς Μυσά, ο Edward Burne-Jones, ο Γκούσταφ Κλιμτ και ο Jan Toorop. Ωστόσο, σε αντίθεση με τη ζωγραφική του συμβολισμού, το Αρ Νουβό έχει μια ιδιαίτερη εμφάνιση ; και, σε αντίθεση με το κίνημα χειροτεχνίας, οι καλλιτέχνες του Αρ Νουβό χρησιμοποίησαν νέα υλικά, κατεργασμένες επιφάνειες και αφαιρετικά στοιχεία προκειμένου να προβάλουν τον καθαρό σχεδιασμό των αντικειμένων.

Το Αρ Νουβό χρησιμοποίησε μηχανές, όπως ακριβώς έκανε και το κίνημα χειροτεχνίας. Για τη γλυπτική, τα βασικά υλικά που χρησιμοποιήθηκαν ήταν το γυαλί και ο σφυρήλατος σίδηρος με αποτέλεσμα να βλέπουμε χαρακτηριστικά της γλυπτικής ακόμα και στην αρχιτεκτονική. Κεραμικά υλικά χρησιμοποιήθηκαν, επίσης, για τη δημιουργία γλυπτών από καλλιτέχνες όπως ο Αύγουστος Ροντέν.

Η αρχιτεκτονική της Αρ Νουβό χρησιμοποίησε τεχνολογικές καινοτομίες στα τέλη του 19ου αιώνα, ιδιαίτερα τον κατεργασμένο σίδηρο και τα μεγάλα ακανόνιστου σχήματος κομμάτια γυαλιού. Με την έναρξη όμως του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, η τυποποιημένη φύση των σχεδίων του Αρ Νουβό άρχισε να χάνει έδαφος από έναν πιο εξορθολογισμένο, ευθύγραμμο μοντερνισμό - ο οποίος πιστεύεται ότι είναι πιο πιστός στην εξελιγμένη βιομηχανική αισθητική που αργότερα ονομάστηκε Art Deco.

Οι τάσεις της Αρ Νουβό απορροφήθηκαν, επίσης, στις τοπικές καλλιτεχνικές δημιουργίες. Στη Δανία, για παράδειγμα, η Αρ Νουβό ήταν μια πτυχή της Skønvirke ("Αισθητική Δουλειά"), η οποία συνδέεται με το κίνημα της χειροτεχνίας. Παρομοίως, οι Πολωνοί καλλιτέχνες υιοθέτησαν πολλά από τα φυτικά και οργανικά μοτίβα της Αρ Νουβό στην υφαντουργία. Η Młoda Polska περιλάμβανε και άλλα καλλιτεχνική κινήματα και μια ευρύτερη προσέγγιση της τέχνης, της λογοτεχνίας και του τρόπου ζωής.

Καλλιτεχνικά είδη της Αρ Νουβό

Επεξεργασία

Γραφιστική

Επεξεργασία

Ζωγραφική

Επεξεργασία

Τέχνη του γυαλιού

Επεξεργασία

Τέχνη του μετάλλου

Επεξεργασία

Κοσμήματα

Επεξεργασία

Αρχιτεκτονική

Επεξεργασία

Έπιπλα

Επεξεργασία

Κεραμική

Επεξεργασία

Υφάσματα και ταπετσαρίες

Επεξεργασία

Κυριότεροι εκπρόσωποι

Επεξεργασία
 
  • Διακοσμητικές τέχνες

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ Sterner (1982), 169.

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • A. Mackintosh, Symbolism and Art Nouveau (1978)
  • Bouillon, Jean-Paul, Journal de L'Art Nouveau, Paris, Skira, 1985.
  • Duncan, Alastair, Art Nouveau, World of Art, New York: Thames and Hudson, 1994.
  • Heller, Steven, and Seymour Chwast, Graphic Style from Victorian to Digital, new ed. New York: Harry N. Abrams, Inc., 2001. pp. 53–57.
  • Huyges, René, L'Art et le monde moderne, Volume 1, Librarie Larousse, Paris, 1979.
  • Lahor, Jean, L'Art nouveau, Baseline Co. Ltd., originally published 1901, adapted version 2007 (στα γαλλικά).
  • Plum, Gilles (2014). Paris architectures de la Belle Époque. Éditions Parigramme. }.
  • Renault, Christophe and Lazé, Christophe, les Styles de l'architecture et du mobliier, Éditions Jean-Paul Gisserot, 2006 (στα γαλλικά).
  • Riley, Noël (2004). Grammaire des Arts Décoratifs (στα Γαλλικά). Flammarion. 
  • Sterner, Gabriele, Art Nouveau, an Art of Transition: From Individualism to Mass Society, 1η αγγλική έκδοση (τίτλος πρωτοτύπου: Jugendstil: Kunstformen zwischen Individualismus und Massengesellschaft), μετάφραση από τον Frederick G. Peters και την Diana S. Peters, εκδότης Woodbury, N.Y.: Barron's Educational Series, 1982.
  • Texier, Simon (2012). Paris- Panorama de l'architecture. Parigramme. 
  • Art Nouveau Grange Books, Rochester, England 2007.
  • William Craft Brumfield. The Origins of Modernism in Russian Architecture (Berkeley: University of California Press, 1991).
  • Debora L. Silverman, Art Nouveau in Fin-de-siècle France: Politics, Psychology, and Style, 1992.
  • Leora Auslander, Taste and Power: Furnishing Modern France, University of California Press, Jun 4, 1996.
  • L'Art appliqué : le style moderne, revue internationale, Éditeur : H. Laurens (Paris) 1903-04, Bibliothèque nationale de France.
  • Modern'style (Art Nouveau): Le Dictionnaire Pratique de Menuiserie - Ebénisterie - Charpente, Par J. Justin Storck, édition de 1900.
  • French Art Deco, Thames & Hudson and Metropolitan Museum of Art, 4 November 2014.

Περαιτέρω μελέτη

Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αρ_Νουβό&oldid=10730387"