Αγαθονήσι

Το Αγαθονήσι είναι το βορειότερο νησί του Δωδεκανησιακού συμπλέγματος και βρίσκεται πολύ κοντά στη Σάμο. Έχει έκταση 13,4 τετραγωνικά χιλιόμετρα, πλούσιο θαλάσσιο διαμελισμό με απάνεμους όρμους και πολλές μικρές βραχονησίδες, όπως η Πίτα, η Στρογγυλή, το Πράσο, το Νερονήσι, το Κατσαγάνι και το Κουνελονήσι. Εντάσσεται στην προστατευόμενη περιοχή Natura 2000 ως πολύτιμο καταφύγιο σπάνιων πουλιών (Αιγαιόγλαρος κ.α.).

Αγαθονήσι

Το λιμάνι του Αγ. Γεωργίου
Γεωγραφία
Αρχιπέλαγος	Αιγαίο Πέλαγος
Νησιωτικό σύμπλεγμα	Δωδεκάνησα
Έκταση	13,41 km²
Υψόμετρο	209 μ
Υψηλότερη κορυφή	Δένδρα
Χώρα
Ελλάδα
Περιφέρεια	Νοτίου Αιγαίου
Νομός	Δωδεκανήσου
Πρωτεύουσα	Μεγάλο Χωριό
Δημογραφικά
Πληθυσμός	259 (απογραφής 2021)
Πυκνότητα	13,8 /χλμ2
Πρόσθετες πληροφορίες
Ιστοσελίδα	www.agathonisi.gr
Σχετικά πολυμέσα

Σχολικό Συγκρότημα Αγαθονησίου

Οι κάτοικοι του Αγαθονησίου ασχολούνται με τη γεωργία, την αλιεία και την κτηνοτροφία και με στήριξη του Αγροτικού Συνεταιρισμού. Επίσης ως αλιεργάτες στις μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας που λειτουργεί στο νησί. Μερικοί εργάζονται ως υπάλληλοι στις υπηρεσίες του νησιού. Τα τελευταία χρόνια με την ανάπτυξη του τουρισμού, έχει δημιουργηθεί μικρή τουριστική υποδομή και έχουν ανεγερθεί μικρές μονάδες ενοικιαζομένων δωματίων με 120 κλίνες περίπου.

Στις απογραφές των τελευταίων δεκαετιών παρατηρείται μείωση του πληθυσμού με εξαίρεση την τελευταία, όπου επέρχεται μια μικρή αύξηση σε σχέση με τις προηγούμενες.

Στο Αγαθονήσι υπάρχουν τρεις οικισμοί: το Μεγάλο Χωριό, το Μικρό Χωριό και ο Άγιος Γεώργιος. Το Μεγάλο Χωριό είναι ο μεγαλύτερος και αρχαιότερος οικισμός του νησιού, αθέατος από τη θάλασσα (όπως κτίσθηκε από παλιά για να προστατεύει τους κατοίκους από τις πειρατικές επιδρομές). Αρχιτεκτονική ιδιαιτερότητά του είναι ο πέτρινος τοίχος γύρω από τα σπίτια με μεγάλες πόρτες - εισόδους στον οικισμό. Το Μεγάλο Χωριό αριθμεί σήμερα περί τους 120 κατοίκους, ενώ οι άλλοι δύο οικισμοί, το Μικρό Χωριό και ο Άγιος Γεώργιος που αποτελεί και το κύριο λιμάνι του νησιού, αριθμούν μόλις 15 κατοίκους ο καθένας.

Η περιοχή του Καθολικού στα Β.Α. φιλοξενεί ιχθυοκαλλιέργειες και συγχρόνως αποτελεί αλιευτικό καταφύγιο ως φυσικό λιμάνι.

Συγκοινωνιακά το νησί εξυπηρετείται τέσσερις φορές την εβδομάδα με πλοίο και συνδέεται με τα νησιά Κάλυμνο, Λέρο, Λειψούς, Πάτμο, Αρκιούς και Σάμο (Πυθαγόρειο), δύο φορές με ταχύπλοο από Κάλυμνο μέχρι Αγαθονήσι και μια φορά την εβδομάδα με τη Ρόδο.

Όσον αφορά την εξυπηρέτηση και τη βελτίωση της ζωής των κατοίκων του Αγαθονησίου, τα τελευταία χρόνια δημιουργήθηκαν και λειτουργούν στο νησί: Γυμνάσιο με Λυκειακές Τάξεις, Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών, Ταχυδρομείο, Λιμενικό Φυλάκιο, Αίθουσα Πολιτιστικών Εκδηλώσεων, Δημοτικό Κτίριο Επιβατών Λιμένα, Δημοτικό Οδοντιατρείο, Δημοτικό Αρτοποιείο, Δημοτικό Πρατήριο Καυσίμων, Γήπεδο Ποδοσφαίρου και Γήπεδο 5x5.

Το νησί είναι πύλη προσφύγων προς την Ελλάδα και σε συνδυασμό με τη γεωγραφική του θέση αλλα και την πολιτική αδράνεια αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα καθώς είναι αδύνατο από τους κατοίκους του να σηκώσουν το βάρος της μεγαλύτερης προσφυγικής κρίσης μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο.

Δύση ηλίου

Ιστορία του Αγαθονησίου

Στους ιστορικούς χρόνους το Αγαθονήσι αναφέρεται ως Υετούσσα, ο Θουκυδίδης το ονομάζει Τραγαία, ενώ ο Στράβων και ο Στέφανος ο Βυζάντιος το ονομάζουν -μαζί με τις γειτονικές νησίδες- Τραγαίαι και ο Πλούταρχος Τραγιά. Η Τραγαία είναι η πατρίδα του φιλοσόφου Θεόγιτου, μαθητή του Αριστοτέλη. Μετά τους Κάρες, Δωριείς και Ίωνες εποίκισαν διαδοχικά το νησί, κοντά στο οποίο πραγματοποιήθηκε το 494 π.Χ. η ναυμαχία της Λάδης, μεταξύ του Περσικού και του Ιωνικού στόλου.

Κατά τη βυζαντινή περίοδο πιθανότατα εποικίστηκε από βυζαντινούς εξόριστους στους οποίους, λέγεται και οφείλεται και το σημερινό γλωσσικό ιδίωμα των κατοίκων του, μια ιδιαίτερα καθαρή ελληνική διάλεκτος. Το νησί εποικίστηκε και εγκαταλείφθηκε πολλές φορές από τους κατοίκους του, λόγω δυσμενών συνθηκών, με τελευταία εγκατάσταση αυτή Πατμίων και Φουρνιωτών, στις αρχές του 19ου αιώνα. Το 1294 δωρήθηκε στην Ιερά Μονή Πάτμου, ενώ το 1522 πέρασε κι αυτό στην κατοχή των Τούρκων. Στις 6 Αυγούστου 1824 κατέφυγε εδώ ο ηττημένος τουρκοαιγυπτιακός στόλος - άλλωστε έως τον 14ο αιώνα αποτέλεσε και καταφύγιο πειρατών - ενώ στις 29 του ίδιου μήνα, διεξήχθη στα ανατολικά του νησιού η ναυμαχία του Γέροντα.

Το 1912, το Αγαθονήσι, ακολουθώντας τη μοίρα των Δωδεκανήσων, περιήλθε στην ιταλική κατοχή.

Το 1943 το Αγαθονήσι το κατέλαβαν οι Γερμανοί και ενσωματώθηκε οριστικά στην Ελλάδα στις 7 Μαρτίου 1948.

Το Αγαθονήσι αναγνωρίσθηκε σε ιδιαίτερη Κοινότητα το 1954 και έγιναν διάφορα έργα ανάπτυξης: Διανοίξεις και τσιμεντοστρώσεις δρόμων, η λειτουργία αυτόνομου σταθμού παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, η κατασκευή λιμένα, η λειτουργία ελικοδρομίου, η κατασκευή δικτύου ύδρευσης, η λειτουργία χώρου υγειονομικής ταφής απορριμμάτων και πολλά άλλα. Από το 2011, με την εφαρμογή της νέας διοικητικής διαίρεσης της χώρας κατά το Πρόγραμμα Καλλικράτης η κοινότητα προήχθη σε Δήμο, σύμφωνα με το άρθρο 1,§ 2.10.Β. αυτού, με την ίδια περιφέρεια που είχε ως κοινότητα.

Σημειώσεις

Λεπτομερείς ναυτιλιακές πληροφορίες για τη νήσο Αγαθονήσι παρέχει ο Ελληνικός Πλοηγός (4ος τόμος) και ιδιαίτερα ο χάρτης ελληνικής έκδοσης: ΧΕΕ-422, που καλύπτει όλη τη θαλάσσια περιοχή από τη Νάξο μέχρι τις έναντι ακτές της Τουρκίας.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• http://www.agathonisi.gr/ Σελίδα Δήμου Αγαθονησίου
• The invisible wall / Το αόρατο τείχος Ταινία μικρού μήκους (3:53 λεπτών) του Κίμων Τσακίρη για το μεταναστευτικό ζήτημα στο Αγαθονήσι. Δημοσιεύτηκε 28 Φεβρουαρίου 2011 στο κανάλι της εταιρίας παραγωγής ταινιών "Bioptic Productions" του σκηνοθέτη.

Δείτε επίσης

• Μεσημβρινή 26.10.1985, στήλη "Για τη μεγάλη επέτειο του ΟΧΙ"
• Αφιέρωμα ΕΡΤ 1 με τίτλο "Μία άγνωστη σελίδα από τον πόλεμο του ΄40". Προβλήθηκε στην επέτειο του ΟΧΙ το 1985