Ysgwydd y gwern
| Ysgwydd y gwern Mensularia radiata
| |
|---|---|
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Fungi |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Hymenochaetales |
| Teulu: | Hymenochaetaceae |
| Genws: | Xanthoporia[*] |
| Rhywogaeth: | Xanthoporia radiata |
| Enw deuenwol | |
| Xanthoporia radiata (Sowerby) Ţura, Zmitr., Wasser, Raats & Nevo (2011) | |
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Hymenochaetaceae yw'r Ysgwydd y gwern (Lladin: Mensularia radiata; Saesneg: Alder Bracket).[1] 'Yr Ysgwyddau' yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Fel yr ysgwydd, mae'r ffyngau yn y grwp yma'n llorweddol, yn tyfu allan ac ar draws o fonyn y goeden. Mae'r teulu Hymenochaetaceae yn gorwedd o fewn urdd y Hymenochaetales.
Ffyngau
[golygu | golygu cod]Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.
Aelodau eraill o deulu'r Hymenochaetaceae
[golygu | golygu cod]Mae gan Ysgwydd y gwern ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Pseudoinonotus chondromyelus | Pseudoinonotus chondromyelus | |
| Pseudoinonotus tibeticus | Pseudoinonotus tibeticus | |
| Pseudoinonotus victoriensis | Pseudoinonotus victoriensis | |
| Xanthochrous duportii | Xanthochrous duportii | |
| Xanthochrous ludovicianus | Xanthochrous ludovicianus | |
| Xanthochrous melanodermus | Xanthochrous melanodermus | |
| Xanthochrous patouillardii | Xanthochrous patouillardii | |
| Xanthochrous rickii | Xanthochrous rickii | |
| Xanthochrous tamaricis | Xanthochrous tamaricis | |
| Ysgwydd derw | Pseudoinonotus dryadeus |  |
Gweler hefyd
[golygu | golygu cod]Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
- ↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
- ↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Ysgwydd y gwern gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.