Emyr Lewis (bardd)

Emyr Lewis
Ganwyd	Tomos Emyr Lewis  8 Hydref 1957  Llundain
Dinasyddiaeth	Cymru
Alma mater	Prifysgol Rhydychen Prifysgol Aberystwyth
Galwedigaeth	bardd, cyfreithegwr, athro cadeiriol
Gwobr/au	Cymrawd Cymdeithas Ddysgedig Cymru

Bardd, athro prifysgol a chyfreithiwr Cymraeg ydy Emyr Lewis (ganwyd 8 Hydref 1957). Ganwyd yn Llundain, magwyd yng Nghaerdydd, a bu'n fyfyriwr ym mhrifysgolion Rhydychen ac Aberystwyth. Fe'i disgrifiwyd yn Nyddlyfrau'r Tribiwnlys a gyhoeddir gan y Coleg Barwnol fel 'cyfreithiwr cyfansoddiadol blaenllaw'. Bu'n ymgynghorydd i nifer o gyrff gan gynnwys Llywodraeth Cymru, Llywodraeth y DU, gan arbenigo mewn Technoleg Gwybodaeth, addysg, y gyfraith a materion Cyfansoddiadol.

Bu'n aelod o Bwyllgor Cynghori Cymru Comisiwn y Gyfraith rhwng 2001 a 2013, yn gynrychiolydd y DU ar Bwyllgor Arbenigwyr Cyngor Ewrop o dan y Siarter Ewropeaidd ar gyfer Ieithoedd Rhanbarthol a Lleiafrifol ac mae'n Gyfreithiwr Anrhydeddus i Lys yr Eisteddfod Genedlaethol.

Gyrfa

Bu'n gweithio fel cyfreithiwr yng Nghaerdydd ac roedd yn uwch bartner yng nghwmni Morgan Cole LLP.

Penodwyd ef yn Bennaeth Ysgol y Gyfraith a Throseddeg, Prifysgol Aberystwyth ym Medi 2019.

Mae wedi ennill y goron (1998) a'r gadair (1994) yn yr Eisteddfod Genedlaethol.

Ymgynghorydd

Ymhlith y gwaith ymgynhorol mae wedi'i wneud mae cynghori cyrff cyhoeddus a chyrff anllywodraethol mewn perthynas â deddfwriaeth ddrafft arfaethedig yn ymwneud â Chymru, yng Nghaerdydd ac yn San Steffan. Rhoddodd gyngor i bwyllgor dethol Materion Cymreig Tŷ’r Cyffredin ar ddeddfwriaeth arfaethedig a chynghori'r Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol ar oblygiadau datganoli'r Mesur Cydraddoldeb.

Arweiniodd y tîm sy’n cynghori Llywodraeth Cymru ar ei phrosiect band llydan cyflym iawn, gyda chyfanswm gwerth o tua £500 miliwn. Hefyd yn y maes hwn, bu'n ymgynghorydd Llywodraeth ar ddatrys anawsterau a hawliadau cymorth gwladwriaethol cytundebol gyda darparwr gwasanaethau TGCh o dan gontract gwerth dros £100 miliwn. Bu'n cyngori Llywodraeth y DU hefyd ym maes Adran Iechyd, ar faterion Cymorth Gwladwriaethol ac ar faterion tramor sy’n ymwneud â materion polisi caffaeledd cynaliadwy, cymalau cymdeithasol ayb. Mewn busnes, mae Emyr Lewis wedi cynghori British Energy plc ar gytundeb partneru mawr gyda Siemen.

Bywyd personol

Mae'n fab i Gynfrig Lewis, cyfreithiwr a arbenigai mewn hawlfraint, ac yn perthyn o bell i T. H. Parry-Williams. Mae'n byw yng Nghraig Cefn Parc.

Llyfryddiaeth

• Chwarae Mig (1995)
• Amser Amherffaith / Dysgu Deud Celwydd yn Tsiec (2004)
• twt lol (2018)