Joseff Stalin
Gwleidydd ac unben Sofietaidd oedd Joseff Stalin (18 Rhagfyr 1878 – 5 Mawrth, 1953). Cafodd ei eni yn nhref Gori, Georgia a oedd pryd hynny'n rhan o Ymerodraeth Rwsia - Ei enw gwreiddiol oedd Joseph Vissarionovich Dzhugashvili (Georgeg: იოსებ ჯუღაშვილი; Rwsieg: Ио́сиф Виссарио́нович Джугашвили). Ar bapur, roedd yn Ysgrifennydd Cyffredinol Pwyllgor Canolog Plaid Gomiwnyddol yr Undeb Sofietaidd (1922–1953), ond mewn gwirionedd roedd yn rheoli'r wlad fel unben o 1928 hyd ei farwolaeth. Roedd yn cael ei adnabod ar lafar fel "Wncl Jo".
| Joseff Stalin | |
|---|---|
 | |
| Ffugenw | Сталин, Staline, Koba  |
| Ganwyd | იოსებ ბესარიონის ძე ჯუღაშვილი 18 Rhagfyr 1878 Gori |
| Bu farw | 5 Mawrth 1953 Kuntsevo Dacha |
| Man preswyl | Narym, Turukhansk, Solvychegodsk, Novaya Uda, St Petersburg, Baku, Moscfa |
| Dinasyddiaeth | Ymerodraeth Rwsia, Gweriniaeth Sosialaidd Ffederal Sofietaidd Rwsiaidd, Yr Undeb Sofietaidd |
| Alma mater |
|
| Galwedigaeth | gwleidydd, chwyldroadwr, gohebydd gyda'i farn annibynnol, gwladweinydd, ieithydd |
| Swydd | Chairman of the Council of People's Commissars, Chairman of the Council of Ministers of the USSR, member of the Presidium of the Supreme Soviet of the USSR, Y Gweinidog dros Amddiffyn, aelod o Sofiet Goruchaf yr Undeb Sofietaidd, aelod o Sofiet Goruchaf yr Undeb Sofietaidd, aelod o Sofiet Goruchaf yr Undeb Sofietaidd, Aelod o Gynulliad Cyfansoddol Rwsia, General Secretary of the Communist Party of the Soviet Union, Secretary of the Communist Party of the Soviet Union, Member of the Politburo of the CPSU Central Committee, Member of the Politburo of the CPSU Central Committee, Member of the Politburo of the CPSU Central Committee, member of the Supreme Soviet of the Russian Soviet Federative Socialist Republic, member of the Supreme Soviet of the Russian Soviet Federative Socialist Republic, member of the Supreme Soviet of the Russian Soviet Federative Socialist Republic, member of the Supreme Soviet of the Byelorussian SSR of the 1st convocation, Premier of the Soviet Union |
| Cyflogwr |
|
| Prif ddylanwad | Karl Marx, Vladimir Lenin |
| Taldra | 1.68 metr, 163 centimetr |
| Plaid Wleidyddol | Plaid Gomiwnyddol yr Undeb Sofietaidd, Mesame Dasi, Plaid Lafur Democrataidd-Sosialaidd Rwsia, Plaid Lafur Cymdeithasol Democrataidd Rwsia (Bolsiefic) |
| Mudiad | Marcsiaeth–Leniniaeth |
| Tad | Besarion Jughashvili |
| Mam | Keke Geladze |
| Priod | Ekaterina Svanidze, Nadezhda Alliluyeva |
| Partner | Lidiya Pereprygina |
| Plant | Yakov Dzhugashvili, Konstantin Kuzakov, Unnamed Boy Jughashvili, Alexander Davydov, Vasily Dzhugashvili, Artem Sergeev, Svetlana Alliluyeva |
| Llinach | Stalin family |
| Gwobr/au | Arwr yr Undeb Sofietaidd, Arwr y Llafur Sosialaidd, Urdd Buddugoliaeth, Urdd Buddugoliaeth, Urdd Lenin, Urdd Lenin, Urdd Lenin, Urdd y Faner Goch, Urdd y Faner Goch, Urdd y Faner Goch, Order of Suvorov, 1st class, Order of the Red Star, Medal "Am Amddiffyn Moscfa", Medal "Am Fuddugoliaeth yr Almaen yn Rhyfel Gwladgarol 1941–1945, Medal "For the Victory over Japan", Jubilee Medal "XX Years of the Workers' and Peasants' Red Army", Medal Coffau 800fed Pen-blwydd Moscaw, Order of the Republic, Czechoslovak War Cross 1939–1945, Order of Sukhbaatar, Czechoslovak War Cross 1939–1945, Coler Urdd y Llew Gwyn, Order of Sukhbaatar, Hero of the Mongolian People's Republic, Medal "For the Victory over Japan" of Mongolia, Person y Flwyddyn Time, Person y Flwyddyn Time, dinesydd anrhydeddus Prag, honorary citizen of České Budějovice, honorary citizen of Chrudim, Order of the Red Banner, dinesydd anrhydeddus Budapest, Urdd y Llew Gwyn |
| llofnod | |
 | |
Bu i'w bolisïau achosi llawer iawn o ddioddef yn yr Undeb Sofietaidd, ac mae'n debyg i'w gyfundrefn achosi tua 10 miliwn o farwolaethau. (Ond noder fod amcangyfrifon yn amrywio o 4 miliwn hyd at 20 miliwn).
Roedd yn un o arweinwyr cynghreiriol yr Ail Ryfel Byd, ynghyd â Winston Churchill a Franklin Roosevelt.
Gweler hefyd
golygu
