The invention of the Armenian Notation in the early XIX century by a number of musicians from Con... more The invention of the Armenian Notation in the early XIX century by a number of musicians from Constantinople (Hambartsoum Limonjian, Fr. Minas Bzhshkian, Hagob Chelepi Tiuzian, Anton Amira Tiuzian) holds a significant place in the history of Armenian Music. Although the invention had a very specific and important purpose, it also brought up a number of problems: what the reasons of the creation of the system were, who the inventors were, how transpositions from the mentioned system to European notation should be done. In the present article an attempt has been made by the authors to bring together the available information and to propose hypothesis about the mentioned disagreements.
Ութձայն համակարգը հայ երաժշտատեսական մտքի առանցքային ոլորտներից է։ Թեմային անդրադարձ եղել է հայ ե... more Ութձայն համակարգը հայ երաժշտատեսական մտքի առանցքային ոլորտներից է։ Թեմային անդրադարձ եղել է հայ եկեղեցական երաժշտության գրեթե ամբողջ բազմադարյան պատմության ընթացքում։ Ձայնեղանակների պատկերացումները հայ իրականության մեջ կազմավորվել են դեռեւս նախաքրիստոնեական՝ հեթանոսության ժամանակաշրջանում (Ա.Արեւշատյան, «Ձայնեղանակների ուսմունքը միջնադարյան Հայաստանում», Երեւան, 2013թ., էջ 14), ապա Դ-Ե դդ. վերաիմաստավորվել ըստ քրիստոնեական նոր գաղափարախոսության եւ գեղագիտական նոր պահանջների (նույն տեղում)։ Ձայնեղանակների ուսմունքն առաջընթաց ապրեց Կիլիկյան Հայաստանում ԺԲ-ԺԴ դդ., մասնավորապես տեղի նշանավոր վանական համալիրներում (Դրազարկ, Արքակաղին) եւ այլուր։ Հատկապես նշանակալի է ԺԹ դարի պոլսահայ երաժիշտների դերն Ութձայն համակարգի գրանցմանը, պահպանմանն ու հետազոտմանը նվիրված աշխատանքներում, որ սկզբնավորվեց մասնավորապես հայկական նոտագրության ստեղծմամբ՝ Հայր Մ. Բժշկյան, Հ. Լիմոնճյան, Ե. Տնտեսյան, Ն. Թաշճյան, Հ. Այվազյան եւ այլք։ Թեման արդիական է նաեւ վերջին ժամանակաշրջանի (Ի-ԻԱ դդ.) հայ երաժշտագիտության մեջ՝ Տ. Կոմիտաս վրդ., Ք. Կուշնարյան, Ռ. Աթայան, Կ. Խուդաբաշյան, Ն. Թահմիզյան, Ա. Արեւշատյան, Լ. Հակոբյան, Ա. Մուշեղյան, Մ. Նավոյան, Գ. Ամիրաղյան, Լ. Հարությունյան, Ա. Մարտիրոսյան, Ն. Միսակյան։ Մենք եւս փորձել ենք անդրադառնալ թեմային ԵՊԿ Հայ ավանդական երաժշտության կատարողական արվեստի ամբիոնի «Հայ հոգեւոր երաժշտություն» դասընթացի շրջանակներում։ Ձայնակարգային վերլուծության ենք ենթարկել ծրագրում ներառված շարականներից տասը՝ ըստ ձայնակարգային հետեւյալ հատկանիշների՝ վերջավորող ձայն, դիմող ձայն, գործածվող ձայն, վերջին վերջավորող ձայն, ելեւէջ/էջել, ձայնառություն։ Հոդվածում ներկայացրել ենք նաեւ նշված դասընթացում ընդգրկված տաղերից Սբ. Գրիգոր Նարեկացու (Ժ դ.) «Սայլն այն իջանէր» Սուրբ Հարության տաղի ընդհանուր նկարագրությունը։
The invention of the Armenian Notation in the early XIX century by a number of musicians from Con... more The invention of the Armenian Notation in the early XIX century by a number of musicians from Constantinople (Hambartsoum Limonjian, Fr. Minas Bzhshkian, Hagob Chelepi Tiuzian, Anton Amira Tiuzian) holds a significant place in the history of Armenian Music. Although the invention had a very specific and important purpose, it also brought up a number of problems: what the reasons of the creation of the system were, who the inventors were, how transpositions from the mentioned system to European notation should be done. In the present article an attempt has been made by the authors to bring together the available information and to propose hypothesis about the mentioned disagreements.
Ութձայն համակարգը հայ երաժշտատեսական մտքի առանցքային ոլորտներից է։ Թեմային անդրադարձ եղել է հայ ե... more Ութձայն համակարգը հայ երաժշտատեսական մտքի առանցքային ոլորտներից է։ Թեմային անդրադարձ եղել է հայ եկեղեցական երաժշտության գրեթե ամբողջ բազմադարյան պատմության ընթացքում։ Ձայնեղանակների պատկերացումները հայ իրականության մեջ կազմավորվել են դեռեւս նախաքրիստոնեական՝ հեթանոսության ժամանակաշրջանում (Ա.Արեւշատյան, «Ձայնեղանակների ուսմունքը միջնադարյան Հայաստանում», Երեւան, 2013թ., էջ 14), ապա Դ-Ե դդ. վերաիմաստավորվել ըստ քրիստոնեական նոր գաղափարախոսության եւ գեղագիտական նոր պահանջների (նույն տեղում)։ Ձայնեղանակների ուսմունքն առաջընթաց ապրեց Կիլիկյան Հայաստանում ԺԲ-ԺԴ դդ., մասնավորապես տեղի նշանավոր վանական համալիրներում (Դրազարկ, Արքակաղին) եւ այլուր։ Հատկապես նշանակալի է ԺԹ դարի պոլսահայ երաժիշտների դերն Ութձայն համակարգի գրանցմանը, պահպանմանն ու հետազոտմանը նվիրված աշխատանքներում, որ սկզբնավորվեց մասնավորապես հայկական նոտագրության ստեղծմամբ՝ Հայր Մ. Բժշկյան, Հ. Լիմոնճյան, Ե. Տնտեսյան, Ն. Թաշճյան, Հ. Այվազյան եւ այլք։ Թեման արդիական է նաեւ վերջին ժամանակաշրջանի (Ի-ԻԱ դդ.) հայ երաժշտագիտության մեջ՝ Տ. Կոմիտաս վրդ., Ք. Կուշնարյան, Ռ. Աթայան, Կ. Խուդաբաշյան, Ն. Թահմիզյան, Ա. Արեւշատյան, Լ. Հակոբյան, Ա. Մուշեղյան, Մ. Նավոյան, Գ. Ամիրաղյան, Լ. Հարությունյան, Ա. Մարտիրոսյան, Ն. Միսակյան։ Մենք եւս փորձել ենք անդրադառնալ թեմային ԵՊԿ Հայ ավանդական երաժշտության կատարողական արվեստի ամբիոնի «Հայ հոգեւոր երաժշտություն» դասընթացի շրջանակներում։ Ձայնակարգային վերլուծության ենք ենթարկել ծրագրում ներառված շարականներից տասը՝ ըստ ձայնակարգային հետեւյալ հատկանիշների՝ վերջավորող ձայն, դիմող ձայն, գործածվող ձայն, վերջին վերջավորող ձայն, ելեւէջ/էջել, ձայնառություն։ Հոդվածում ներկայացրել ենք նաեւ նշված դասընթացում ընդգրկված տաղերից Սբ. Գրիգոր Նարեկացու (Ժ դ.) «Սայլն այն իջանէր» Սուրբ Հարության տաղի ընդհանուր նկարագրությունը։
Uploads
Papers by Erik Aloyan