Politika

Ang orihinal nga bersiyon ning maong artikulo gibase sa Iningles nga bersiyon niini sa Wikipedyang Ingles.

Ang mga lehislatura usa ka hinungdanong institusyon sa politika. Kini nga hulagway nahimutangan sa Finland

Mga babaye nga nagbotar (1935)

Ang lugaynon o politika mao ang hugpong sa mga kalihokan nga nalangkit sa paghimo'g hukom sulod sa grupo, o ubang mátang sa kalambigitan sa gahom sa taliwala sa mga indibidwal, sama sa pag-apod-apod sa kahinguhaan o kahimtang. Mao usab kini ang kaartehan, doktrina o praktis bahin sa kagamhanan sa estado, pagpasiugda sa partisipasyon sa mga lungsoranon pinaagi sa pagbaton ug katakus sa pag-apod-apod ug pagpatuman sa gahom kon gikinahanglan aron magarantiya ang kaayohan sa kadaghanan sa katilingban.

Mahimo kining gamiton nga positibo sa konteksto sa usa ka "kasulbaran sa politika" nga makompromiso ug dili mapintas, o mahulagwayon isip "ang arte o alamdag sa kagamhanan", apan kasagaran usab aduna kin'y dili-maayong kahulogan. Ang konsepto gihubit sa nagkalainlaing paagi, ug lain-lain nga mga pamaagi may sukaranan nga lahing mga panan-aw kon kinahanglan ba kini gamiton sa kadaghanan o limitado, empiriko o normatibo, ug kon ang panagbangi o pagtinabangay ba nga mas kinahanglanon alang kaniya. Ang politika mao ang kaalamdag sa gahom ug ang katakos sa usa ka tawo o usa ka pundok sa mga tawo sa pag-impluwensya sa kabubut-on sa uban bisan supak sa ilahang kaugalingong kabubut-on.

Nagkadaiyang pamaagi ang gipatuman sa politika, lakip na ang pagpasiugda sa politikanhong panglantaw sa katawhan, makigsabot sa ubang politikanhong mga sakop, paghimo'g mga pamalaod ug sa paggamit og kusog, lakip ang gubat batok sa mga kaaway.

Mga ideolohiya sa politika

• Anarkismo
• Demokrasya
• Distributismo
• Islamismo
• Komunismo

Tan-awa usab

• Politika sa Pilipinas