Dṳ̆ng-hâ Iâ cĭ Máe̤ng

«Dṳ̆ng-hâ Iâ cĭ Máe̤ng» có̤i-chĕ̤ huák-biēu sèng-âu gì ùng-cê

«Dṳ̆ng-hâ Iâ cĭ Máe̤ng» (中夏夜之夢, Ĭng-ùng: A Midsummer Night's Dream) sê Ŭi-lièng Să-sê̤ṳ-bī-ā găk 1590 nièng-dô̤i siā gì lâung-mâng hī-kiŏk. Ĭ gōng-sŭk sé ciáh Ngā-diēng hâiu-săng-giāng lièng siŏh piĕ ngiĕk-ṳ̀ iēng-uòng gì mô̤-hiēng, ī-gĭk ĭ-gáuk-nè̤ng gâe̤ng Ngā-diēng Gŭng-ciók Tì-siŭ-sṳ̆ (Theseus) gâe̤ng Ā-mā-sŏng Nṳ̄-uòng Hĭ-pŏ̤-lṳ̄-tá (Hippolyta) lièng nguŏk-guŏng â-dā̤ chéu-lìng diē-sié gì siĕng-nṳ̄ cĭ-găng gì gū-sê̤ṳ. Cī buô hié-kiŏk sê Să-sê̤ṳ-bī-ā có̤i sêu huăng-ngìng gì cáuk-pīng cĭ ék.

Kái-iéu

Hié-kiŏk kī-tàu, Ngā-diēng gŭ-niòng Háik-mī-ā (Hermia) mâ̤ kīng téng-cṳ̀ng ĭ lòng-bâ É-géu-sṳ̆ (Egeus) gì é-sé̤ṳ, gá ké̤ṳk ĭ lòng-bâ gēng-sōng gì nè̤ng Dā̤-mī-táik-lì-sṳ̆ (Demetrius). Dāng Ĭ lòng-bâ cêu găk Ngā-diēng Gŭng-ciók Tì-siŭ-sṳ̆ (Theseus) méng-sèng siék-siê, īng-ê̤ṳng siŏh kuāng gū-lō̤ gì Ngā-diēng huák-lŭk: cṳ̆-niòng-giāng diŏh gâe̤ng ĭ lòng-bâ gēng-sōng gì nè̤ng giék-huŏng, nâ mò̤ cêu kó̤ sī. Dáng-sê Tì-siŭ-sṳ̆ mâ̤ nguông-é niông ciā cṳ̆-niòng-giāng sī, cêu dò̤ ké̤ṳk ĭ lêng-nguôi siŏh hâung sōng-sĕk: sī, hĕ̤k-chiā sê siŏh-sié-nè̤ng dŭ dăng-sĭng bêng-chiā bái Dái-ăng-ná (Diana) có̤ siŭ-nṳ̄.

Háik-mī-ā gâe̤ng ĭ nàng-bèng-iū Lài-săng-dăk (Lysander) gó-chṳ̄ giók-é téng màng-buŏ sṳ̆-buŏng kó̤ chéu-lìng diē-sié. Háik-mī-ā gâe̤ng ciā gié-hĕk gó̤-só ĭ dék găng-dāng gì bèng-iū Hāi-lé-ná (Helena). Cĭ ciáh Hāi-léng-ná sê Dā̤-mī-táik-lì-sṳ̆ gì dŭi-giù-ciā, ĭ ciáh-ciáh ké̤ṳk Dā̤-mī-táik-lì-sṳ̆ gê̤ṳ-cuŏk, sĭng lā̤ iā mâ̤ găng-nguông, buóh ó̤i táu-ló ciā gié-hĕk ké̤ṳk Dā̤-mī-táik-lì-sṳ̆, ŏ̤h-ciŏng-uâng lì dŏk duōng ĭ gì ái. Gó-chṳ̄ Dā̤-mī-táik-lì-sṳ̆ táu-màng dṳ̆k gáu chéu-lìng diē kó̤ tō̤ Háik-mī-ā, Hāi-lé-ná iâ gīng-gīng gṳ̆ng lā̤. Háik-mī-ā gâe̤ng Lài-săng-dăk bié gáu chéu-lìng diē-sié, cêu kó̤ káung lāu.

Dŏng-sì, siĕng-nṳ̄ guók-uòng Ó̤-bé-lòng (Oberon) gâe̤ng ĭ nṳ̄-uòng Tái-tá-nà̤-ā (Titania) iâ lì gáu Ngā-diēng ngiê-dāu gì chéu-lìng. Ĭ lâng ciáh ciáng lā̤ uŏng-gă. Ó̤-bé-lòng còng-é sāi ĭ chă̤-cṳ̄ ái siông chéu-lìng diē dék giăng-nè̤ng gì nó̤h, ŏ̤h-ciŏng-uâng lì dīng-huăk ĭ. Gó-chṳ̄, ĭ chă̤-kiēng diĕu-pì gì Hō̤-nè̤ng Lò̤-bĭng (Robin Goodfellow) kó̤ diáh siŏh cṳ̄ng iā gì-dĕk gì huă, nâ kĕk ciā huă gì cáik-cáik dĕk lŏ̤h ciáng lā̤ káung-mìng gì nè̤ng mĕ̤k-tiák lā̤, ciā nè̤ng cêu â̤ ái siông ĭ mĕ̤k-ciŭ siŏh báh kŭi sū káng giéng diŏh gì tàu iông nó̤h, câi ĭ sê nè̤ng gó sê iā-séu.

Ó̤-bé-lòng, Tái-tá-nà̤-ā, Hō̤-nè̤ng Lò̤-bĭng gâe̤ng siĕng-nṳ̄ lā̤ tiéu-ū.

Dák-dák Ó̤-bé-lòng tā-sĕng iâ pâung diŏh lâng ciáh Ngā-diēng hâiu-săng-giāng (cô sê Dā̤-mī-táik-lì-sṳ̆ gâe̤ng Hāi-lé-ná), giéng-gáe̤k hiā dòng-buŏ-nè̤ng dâi hiā cṳ̆-niòng-nè̤ng iā ngài. Ĭ cêu hŭng-hó Lò̤-bĭng, tié-chiū kó̤ tō̤ siŏh ciáh Ngā-diēng nàng-gái, iâ dù nék-giāng huă cáik-cáik gáu ĭ mĕk-ciŭ lā̤. Lò̤-bĭng liê-kŭi hâiu, dáe̤k diŏh ciáng lā̤ káung gì Lài-săng-dăk, gó háng ĭ cêu sê Ó̤-bé-lòng gōng gì hĭ siŏh ciáh Ngā-diēng nàng-gái, giék-guō dù dâng go̤. Guó nék-òng, Ó̤-bé-lòng bô káng-giéng Dā̤-mī-táik-lì-sṳ̆ gâe̤ng Hāi-lé-ná, siŏh ciáh lā̤ bié siŏh ciáh lā̤ dṳ̆k, găng-huō cêu duâi cĕ̤ng. Dīng Dā̤-mī-táik-lì-sṳ̆ káung-lŏ̤h-mìng hâiu, Lò̤-bĭng iâ dék nék-giāng cáik-cáik gáu ĭ mĕ̤k-ciŭ diē. Dāng lâng ciáh nàng-gái chĭng-chāng hâiu, dŭ ái siông Hāi-lé-ná lāu, chiông diĕng-pă siŏh-iông. Hāi-lé-ná háng dék cī lâng ciáh nàng-gái sê găk lā̤ chié-kă̤ ĭ, iâ sêu-ké; Háik-mī-ā háng dék cuòi dŭ sê Hāi-lé-ná chók gì gūi-gié. Sé ciáh nè̤ng kī-kă-dâe̤ng-chiū, duâi sŏng-páh. Lài-săng-dăk gâe̤ng Dā̤-mī-táik-lì-sṳ̆ páh-sáung tō̤ siŏh ciáh dê-huŏng giók-dáu lì diâng suŏ iàng. Ó̤-bé-lòng giăng ô nè̤ng â̤ ké̤ṳk tài sī, cêu mêng Lò̤-bĭng kó̤ diáh gāi-iŏh lì gāi-dṳ̀ Lài-săng-dăk sĭng lā̤ gì mò̤-huák.

Hiā sèng-âu ciáng-ciáng-hō̤ ô siŏh dêng có̤-gĕ̤ng-gì lì gáu chéu-lìng diē-sié buóh bà̤-liêng hié-kiŏk, ó̤i diŏh Tì-siŭ-sṳ̆ gì huŏng-lā̤ iēng-chók. Lò̤-bĭng káng-giéng ĭ-gáuk-nè̤ng, cêu bié guó kó̤ gā̤-mông dài-dŏng siŏh ciáh miàng Nà̤-káik Bŏ̤-tóng (Nick Bottom) gì nè̤ng, gâe̤ng ĭ tàu biéng có̤ lè̤ gì tàu. Dāng nṳ̄-uòng Tái-tá-nà̤-ā chĭng-chāng hâiu ché̤ṳ diŏh ĭ, cêu ái siông ĭ, giéu ĭ chiū-â chiông sê̤ṳ-hâiu gói-cŭk siŏh-iông dâi ĭ. Ó̤-bé-lòng gé-iòng dăk gáu mŭk-dék, cêu hŭng-hó Lò̤-bĭng gāi-dṳ̀ ĭ chă̤-cṳ̄ gì mò̤-huák, bêng-chiā gâe̤ng Bŏ̤-tóng gì tàu biéng duōng lì.

Dâ̤ nê nĭk cā-tàu, Tì-siŭ-sṳ̆ gâe̤ng Hĭ-pŏ̤-lṳ̄-tá (Hippolyta) găk chéu-lìng diē káng giéng sé ciáh hâiu-săng-giāng dō̤ diê-dău káung, cêu gâe̤ng ĭ gáe̤ chĭng-chāng. Gé-iòng Dā̤-mī-táik-lì-sṳ̆ mò̤ cái dé̤ṳng-é Háik-mī-ā, Tì-siŭ-sṳ̆ sṳ̀ lâi Háik-mī-ā lòng-bâ É-géu-sṳ̆ gì iĕu-giù, tá̤ cī lâng hăk luông-ìng ăng-bà̤ huŏng-lā̤. Sé ciáh hâiu-săng-giāng lièng biéng siàng lè̤ gì Bŏ̤-tóng dŭ giéng-gáe̤k siŏh-màng-buŏ huák-sĕng gì dâi kēng-diâng sê có̤ máe̤ng. Huŏng-lā̤ gà̤-dēng, có̤-gĕ̤ng-nè̤ng gì hié-kiŏk ciáng-sék iēng-chók, diē-sié huăk-kiĕ gì biēu-iēng niông sū-iū nè̤ng dŭ duâi chiéu, ké-hông iā tióng-lŏk. Sák-muōi, dŏng muōi siŏh ciáh nè̤ng dŭ káung cĭng diŏh gì sèng-âu, Ó̤-bé-lòng gâe̤ngTái-tá-nà̤-ā gáung-lìng, sé̤ṳ hók ké̤ṳk cī găng chuó gì sū-iū nè̤ng ī-gĭk sĭng-huŏng hŭ-chă̤ gì giāng-sŏng.

Nguôi-buô lièng-giék

Wikisource ô siŏng-guăng nguòng-sṳ̄ ùng-hióng

Dṳ̆ng-hâ Iâ cĭ Máe̤ng