Peti kongres KPJ

Titov govor na Petom kongresu KPJ

Delegati glasaju za davanje podrške rukovodstvu KPJ

Peti kongres Komunističke partije Jugoslavije (makedonski: Петтиот конгрес на Комунистичката партија на Југославија; slovenski: Peti kongres Komunistične partije Jugoslavije) održan je 21. do 28. juli 1948. godine u zgradi Doma garde u Topčideru, u Beogradu.

Organizacija

Kongresu je prisustvovalo 2.344 delegata od ukupno 468.175 članova KPJ. Ovaj Kongres bio je prvi kongres jugoslovenskih komunista održan poslije Drugog svjetskog rata i preuzimanja vlasti, ali i prvi veći skup jugoslovenskih komunista poslije Pete zemaljska konferencije, održane oktobra 1940. godine. Iako je od prethodnog, Četvrtog kongresa održanog novembra 1928, prošlo 20, a od Pete zemaljske konferencije 8 godina, glavni razlog sazivanja Kongresa bila je Rezolucija Informbiroa, donijeta 28. juna 1948. u Bukureštu.

Rad kongresa

Glavna tema kongresa bila je Rezolucija Informbiroa i podrška jugoslovenskog rukovodstva u otporu Informbirou. Najširi publicitet Kongresu je dat direktnim radio prijenosom i opširnim izveštajima štampe. Referate na Kongresu su podnijeli Josip Broz, Aleksandar Ranković, Milovan Đilas, Edvard Kardelj, Boris Kidrič, Moša Pijade i Blagoje Nešković. Kongres je dao političku podršku CK KPJ u odbrani nezavisnosti Jugoslavije. Odluka je donesena jednoglasno i time je potvrđeno jedinstvo Partije. Na Kongresu je usvojena i Rezolucija o odnosu KPJ prema Informbirou, u kojoj je konstatovano da su odluke Informbiroa netačne i nepravedne, ali je naglašeno da CK KPJ treba da učini sve da se sukob prevaziđe. Na kraju Kongresa je izaben novi Centralni komitet, od 63 člana, i novi Politbiro, od 9 članova. Za generalnog sekretara KPJ ponovo je izabran Josip Broz Tito.

Članovi CK KPJ

• Članovi Centralnog komiteta Komunističke partije Jugoslavije izabrani na Petom kongresu KPJ: Vera Aceva, Spasenija Cana Babović, Vladimir Bakarić, Antun Biber, Jakov Blažević, Duško Brkić, Josip Broz Tito, Jovan Veselinov, Veljko Vlahović, Todor Vujasinović, Svetozar Vukmanović Tempo, Strahil Gigov, Ivan Gošnjak, Pavle Gregorić, Uglješa Danilović, Ratko Dugonjić, Milovan Đilas, Veljko Zeković, Vlado Janić, Blažo Jovanović, Isa Jovanović, Niko Jurinčić, Osman Karabegović, Edvard Kardelj, Boris Kidrič, Nikola Kovačević, Lazar Koliševski, Ivan Stevo Krajačić, Boris Krajger, Vicko Krstulović, Voja Leković, Franc Leskošek, Ivan Maček, Šefket Maglajlić, Miha Marinko, Moma Marković, Božidar Maslarić, Cvijetin Mijatović, Karlo Mrazović, Andrija Mugoša, Blagoje Nešković, Đoko Pajković, Slobodan Penezić Krcun, Dušan Petrović Šane, Moša Pijade, Krsto Popivoda, Milentije Popović, Vlado Popović, Đuro Pucar Stari, Dobrivoje Radosavljević, Aleksandar Ranković, Ivan Regent, Dragutin Saili, Đuro Salaj, Vidoje Smilevski, Petar Stambolić, Dragi Stamenković, Borko Temelkovski, Vida Tomšič, Rodoljub Čolaković, Cvetko Uzunovski, Janez Hribar Tone i Avdo Humo.
• Članovi Politbiroa CK KPJ izabrani na Petom kongresu KPJ: Josip Broz Tito, Ivan Gošnjak, Milovan Đilas, Edvard Kardelj, Boris Kidrič, Franc Leskošek, Blagoje Nešković, Aleksandar Ranković i Moša Pijade.

Literatura

• Pregled Istorije Saveza komunista Jugoslavije. "Institut za izučavanje radničkog pokreta", Beograd 1963. godina.
• Hronologija Radničkog pokreta i SKJ 1919-1979. "Institut za savremenu istoriju" Beograd i "Narodna knjiga", Beograd, 1980. godina.
• Istorija Saveza komunista Jugoslavije. Istraživački centar "Komunist" Beograd, "Narodna knjiga", Beograd i "Rad" Beograd, 1985. godina.
• Dimić, Ljubodrag (2001). Istorija srpske državnosti. 3. Novi Sad: Ogranak SANU. CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link) CS1 održavanje: ref=harv (link)