Festival narodne muzike Ilidža

Ilidžanski festival je najstariji festival narodne muzike u bivšoj Jugoslaviji. Održava se godišnje u Ilidži u Bosni i Hercegovini.

Prvi Ilidžanski festival nije bio takmičarskog karaktera i nastao je kao ideja pjevača iz Bosne i Hercegovine da prikupe pomoć i pokažu solidarnost sa gradom Skopljem koji je 1963. godine pretrpio zemljotres u kojem je poginulo više od 1.000 ljudi. Taj humanitarni koncert bio je uspješan i onda se pojavila ideja da on preraste u festival narodne muzike.

Na prvom izdanju ovog muzičkog događaja prvu nagradu publike osvojio je Safet Isović sa kompozicijom "Jablani se povijaju", a prema ocjeni stručnog žirija, najbolji je bio Zaim Imamović sa pjesmom "Pokraj Jajca teče voda Pliva".

Na vrhuncu svoje popularnosti, naročito tokom 1970-ih godina, Ilidžanski festival je doprinio popularnosti pjevača i pjevačica narodne muzike poput Slobodana Lalića, Nedeljka Bilkića, Šerifa Konjevića, Mileta Kitića, Mitra Mirića, Halida Bešlića, Miroslava Ilića, Lepe Lukić, Emine Zečaj, Nade Mamule, Zehre Deović i Hanke Paldum Diskografske kuće poput Diskotona, nekadašnjeg Jugotona, PGP-RTB-a, Diskosa, Jugodiska preko Ilidžanskog festivala promovisali su svoje pjevače i pjevačice.

Historija

Sarajevo je bilo tradicionalno središte narodne muzike u bivšoj Jugoslaviji, sa brojnim izvođačima iz drugih dijelova zemlje koji su se selili u grad u nadi da će biti otkriveni u potrazi za umjetničkom inspiracijom. Živa gradska muzička scena koja je uključivala klubove sa muzikom, barove i kafane privukla je interpretatore tradicionalne bosanske sevdalinke i romske muzike, kao i savremene pjevače i muzičare tog vremena. Godine 1963. Udruženje bosanskohercegovačkih diskografskih umjetnika organiziralo je Susret izvođača i pjevača narodne muzike 1963 koji je bio preteča festivala i održan u sarajevskom predgrađu Ilidža.

Godinu dana kasnije festival je osnovan pod radnim nazivom "Festival narodnih pjesama i igara Ilidža". Prvo izdanje odmah su podržale sve veće folk izdavačke kuće, a ugostili su i Safet Isović, Beba Selimović, Zaim Imamović i Silvana Armenulić. Festival je brzo porastao i 1969. godine je postao platinast sa prodajom od 1.700.000 primjeraka. Izdanje iz 1970. bilo je prvo koje je primilo više od 700 prijavljenih i rebrendirano je u Ilidžanski festival jugoslovenske pjesme.

Početkom opsade Sarajeva i rata u Bosni Ilidža se našla na teritoriji pod srpskom kontrolom i festival je zaustavljen. Nakon potpisivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma 1995. godine, predgrađe je reintegrirano u Sarajevo. Festival je ponovo uspostavljen 1998. godine pod pokroviteljstvom Općine Ilidža i Kantona Sarajevo. Od 2013. godine festival se održava u saradnji sa Hayat televizijskom mrežom. Godine 2014. proslavio je 50. godišnjicu postojanja.

Umjetnici koji su nastupili na festivalu su:

• Šaban Šaulić
• Halid Bešlić
• Enes Begović
• Halid Muslimović
• Sinan Sakić
• Lepa Brena
• Dragana Mirković
• Mitar Mirić
• Miroslav Ilić
• Predrag Cune Gojković
• Zorica Brunclik
• Šaban Bajramović
• Meho Puzić
• Džej Ramadanovski
• Olivera Katarina
• Lepa Lukić
• Emina Zečaj
• Nada Mamula
• Zehra Deović
• Zaim Imamović
• Žika Nikolić
• Safet Isović
• Hanka Paldum
• Beba Selimović
• Ibrica Jusić
• Toma Zdravković
• Zvonko Bogdan
• Dragan Kojić Keba
• Mile Kitić
• Šerif Konjević
• Zekerijah Đezić
• Muharem Serbezovski
• Esma Redžepova
• Era Ojdanić

Format takmičenja

Ilidžanski festival se sastoji od četiri takmičarske kategorije:

• Čuvari tradicije – dizajnirano da prikaže tradicionalne balkanske narodne muzičke žanrove kao što su sevdalinka i starogradska.
• Prva harmonika– takmičarski program za narodne harmonikaše.
• Takmičarsko veče narodne muzike – takmičarski program za novajlije i nepotpisane talente.
• Divovi narodne muzike – prepoznatljiv program festivala koji ugošćuje nastupe najvećih imena balkanske narodne muzike.