Хаім Сегал

Хаім Сегал
Імя пры нараджэнні	Хаім бен іцхак Айзік Сегель
Дата нараджэння	XVIII стагоддзе
Месца нараджэння	Слуцк, Слуцкі павет, Мінская губерня, Расійская імперыя
Род дзейнасці	мастак
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Хаім Сегал (Хаім бен іцхак Айзік Сегель) — беларускі мастак 2-й паловы XVIII стагоддзя.

Біяграфія

Нарадзіўся ў Слуцку. Сегал — прадзед вядомага мастака XX стагоддзя Марка Шагала.

Творчасць

Роспіс Магілёўскай халоднай сінагогі. Тэма роспісу — цмок, які тэрарызаваў жыхароў нямецкага горада Вормс

Адзін з фрагментаў роспісу магілёўскай сінагогі. Дрэва Пазнання з гняздом, да якога ляціць бусел, які нясе змяю. Каля Дрэва — архітэктурная канструкцыя ў выглядзе вежы на колах: малюнак біблейскага каўчэга Запавету на шляху ў Іерусалім.

Аўтар манументальных роспісаў сінагог, у тым ліку ў Капусцянах (Копысі), Даўгінаве.

Найбольш вядомы роспіс драўлянай халоднай сінагогі ў Магілёве (1760, паводле іншых звестак, у 1744), у якім, сярод іншага, у выяўленчых вобразах была адлюстравана гісторыя яўрэйскага народа ад старых часоў да прыходу на Беларусь. Цікавасць у даследчыкаў выклікалі выявы беларускіх краявідаў.

Аб прыгажосці і ўнікальнасці роспісаў можна меркаваць па малюнках Ісахара Рыбака і Эля Лісіцкага і фатаграфіях Саламона Юдовіна, удзельніка этнаграфічнай экспедыцыі Ан-скага 1913 года. У 1938 сінагога была зачынена для маленняў і разабрана па бервяну.

Эль Лісіцкі так апісваў свае ўражанні ад наведвання Магілёўскай сінагогі:

Гэта было сапраўды нешта асаблівае, падобна таму здзіўленню (з тых, што я адчуваў), што ахапіла мяне, калі я ўпершыню наведваў рымскую базіліку, гатычную капліцу, барочную царкву ў Германіі, Францыі і Італіі. Гэта як ты дзіцячы ложачак з вытанчана вышытым покрывам, матылямі і птушкамі, у якім раптам прачынаецца прынц, - у асяроддзі пырскаў сонца. Так адчулі мы сябе ўнутры сінагогі Эль Лісіцкі

Гісторыя вывучэння

Адной з першых даследчыц, што зацікавіліся Магілёўскай халоднай сінагогай, была ў той час яшчэ зусім маладая гісторык мастацтва, матрыярх вывучэння гісторыі яўрэйскага мастацтва Рахель Вішніцэр-Бернштэйн. Верагодна, іменна ў яе працы 1914 года і было ўпершыню згадана імя Хаіма Сегала, а сама публікацыя паўплывала на выбар мэты для экспедыцыі Яўрэйскага гісторыка-этнаграфічнага таварыства ў 1915—1916 гадах.